Regie: Ken Loach
Met: Atta Yaqub, Eva Birthisthle, Ahmad Riaz, Shamshad Akhtar, Ghizala Avan, David McKay, Raymond Mearns, Gary Lewis
In Ae Fond Kisses zet Ken Loach z’n camera in het Schotse Glasgow neer waar de grote Pakistaanse gemeenschap het zwaar te verduren had na de gebeurtenissen omtrent 9/11. De familie Khan woont er al 40 jaar. Ze leeft van de opbrengst van een kruidenierszaakje en de enige zoon Casim en oudste dochter Sadia hebben allebei een universiteitsdiploma op zak. De jongste Tahara zit nog op school en volgens haar moeder zal ze later huisarts worden, maar heel gauw zal blijken dat Tahara het daarmee niet eens is. Dochter Sadia is inmiddels voorgesteld aan de zoon van een welgestelde Pakistaanse familie uit de buurt en gezien het meteen klikt tussen de jongelui is een huwelijksdatum nog maar een kwestie van een paar dagen. Casim is beloofd aan de dochter van een tante in Pakistan en het huwelijk wordt over 9 weken gesloten. Vader Khan laat ondertussen in de tuin een bijgebouw optrekken met keuken en slaapkamer voor zijn zoon en toekomstige schoondochter, want van de enige zoon wordt verwacht dat hij blijft inwonen. Door omstandigheden heeft Casim evenwel kennisgemaakt met de muzieklerares van zijn zusje Tahara. De aantrekkelijke Roisin Hanlon is vrij en omdat er bijna sprake is van liefde op het eerste gezicht, begint ze met Casim een relatie. Maar die verkopen aan een zeer traditionele Pakistaanse moslimfamilie is geen sinecure en dat beseft Casim net te laat.
Ae Fond Kiss is een film over cultureel erfgoed, religieuze vooroordelen, racisme en crossculturele liefde, waarin regisseur Ken Loach zich opnieuw bewijst als een goed luisteraar en observator, want de romance die hij in z’n film gestalte geeft is intimistisch en bij momenten aandoenlijk. Het onderwerp is evenwel niet nieuw. Het is al vaker in een film aan de orde geweest en Ken Loach voegt niet veel toe aan de bekende problemen en misverstanden. Indrukwekkender is de manier waarop hij de verscheurdheid van een moslimfamilie beschrijft die helemaal niet voorbereid is op de tegendraadse keuzes van haar jongere generatie die zich minstens gedeeltelijk aangepast heeft aan de westerse maatschappij waarin ze is opgegroeid. Je kan het de inwijkelingen van de eerste generatie niet kwalijk nemen, ze wisten als het ware niet beter, maar zelfs na vier decennia is hun de teleurstelling nog bijzonder groot en proberen ze via morele druk en chantage hun afvallige kinderen in de pas te laten lopen. Het resulteert in een pijnlijke en absurde confrontatie waarbij er ook sprake is van zijdelingse schade, want de toekomstige schoonfamilie van dochter Sadia laat weten dat het huwelijk met hun zoon onder die omstandigheden geen doorgang kan vinden: Casim heeft z’n familie een zeer slechte naam bezorgd. Hij zal moeten kiezen tussen z’n Pakistaanse milieu en z’n relatie met Roisin. Een verscheurende keuze.
De rol van Roisin Hanlon wordt gestalte gegeven door de aantrekkelijke Eva Birthistle die u aan het werk kon zien in Nightwatching (2007) van regisseur Peter Greenaway en die op een zeer directe en onbevangen manier het verdriet van de jonge muzieklerares zichtbaar maakt. Haar tegenspeler Atta Yaqub (Nina’s Heavenly Delights, 2006) slaagt er daarentegen veel minder goed in om de innerlijke tweestrijd van z’n personage Casim in pakkende scènes te vertalen en dat ondanks het perfecte materiaal dat scenarioschrijver Paul Laverty hem ter beschikking stelt. In zijn voordeel pleit het feit dat hij zijn debuut maakt in Ae Fond Kiss, maar het is geen excuus, want Ken Loach weet meestal perfecte acteurs voor z’n personages te selecteren. Sterker is in elk geval Shabana Akhtar Bakhsh die zich als zijn jongere zusje Tahara wél consequent verzet tegen beslissing die voor haar worden genomen en waarmee ze het niet eens is. Ze gaat de confrontatie met haar vader niet uit de weg, maakt hem duidelijk dat ze bij haar besluit blijft en precies daardoor slaagt ze erin om een breuk te vermijden.
Het is moeilijk om in de discussie positie te kiezen omdat zowel Roisin als Casims ouders over sterke voor- en tegenargumenten beschikken omtrent een crossculturele relatie en Ken Loach weet de tegenstellingen op een acceptabele manier te presenteren en ze vervolgens op een zeer geloofwaardige manier uit te werken. Waarmee hij z’n publiek duidelijk maakt dat vrijheid een relatief begrip is dat in hoge mate wordt bepaald door culturele gebruiken en zeden waaraan individuen zich maar moeilijk kunnen onttrekken zonder een deel van hun eigenheid en authenticiteit te verliezen.