Regie: David Giles
Met: Michael Aldridge, Sheila Ballantine, Esme Church, Joanna David, Isabel Dean, Robin Ellis, Clive Francis, Ciaran Madden, Richard Owens, Patricia Routhledge
Sense & Sensibility is de eerste roman van de Engelse schrijfster Jane Austen uit 1811. In haar boeken schetst ze een niet altijd even fraai portret van de Engelse landadel in het begin van de 19de eeuw en legt ze vooral de nadruk op de onfortuinlijke positie van de vrouw als gevolg van een wetgeving die mannelijke erfgenamen in alle omstandigheden bevoordeelde. Om te overleven waren jonge vrouwen en meisjes verplicht om zich als koopwaar aan hun mannelijke leeftijdsgenoten aan te bieden en heel vaak werden ze als niet veel meer behandeld na hun huwelijk, want de mannen op hun beurt werden niet geacht buiten hun eigen milieu te trouwen en dus was er sprake van verstandshuwelijken, Het overleven van familiefortuin en -traditie stond altijd voorop. In Sense & Sensibility schopt de uit de lagere adel stammende Jane Austen soms flink tegen gebruiken die ze hypocriet en discriminerend vindt en maakt ze van haar vrouwelijke hoofdpersonages heel vaak sterke vrouwen die opkomen voor hun rechten in een tijd toen er van vrouwenemancipatie nog helemaal geen sprake was. Wellicht daardoor lezen haar boeken ook vandaag nog als moderne romans en blijven ze mensen van alle leeftijden en sociale achtergronden inspireren.
Sense & Sensibility is niet Austens meest populaire boek. Die eer gaat voor immer naar Pride & Prejudice dat regisseur Simon Langton in 1995 verfilmde met in de hoofdrollen Colin Firth (The King’s Speech, 2010) en Jennifer Ehle (Zero Dark Thirty, 2012) en dat sindsdien door niemand is verbeterd. Sense & Sensibility is een beetje het kleinere broertje van Pride & Prejudice, maar dat komt wellicht omdat niemand dé definitieve versie op film heeft vastgelegd, zelfs Ang Lee niet, want die kwam in 1995 volgens collega Werner niet verder dan 7/10. De beste versie tot nog toe is beslist de BBC-miniserie van regisseur John Alexander uit 2008 waarin het hele verhaal in twee en een half uur verteld wordt zonder overbodige fragmenten of een haperende voortgang. Alexander kon daarvoor een beroep doen op een cast van geroutineerde acteurs en actrices die ervaring hadden met toneel én film, want precies op dat punt gaat het fout in Sense & Sensibility van regisseur David Giles. Hij heeft 200 minuten nodig om het verhaal van Jane Austen te vertellen en dat is geen voordeel, want de vierdelige serie bevat nogal wat overbodige scènes en fragmenten die in de roman werken maar niet in een verfilming. Scenarioschrijver Denis Constaduros is er m.a.w. niet in geslaagd om een spannend verhaal te vertellen met een vlotte voortgang. Veel erger is evenwel dat hij louter houterige en oubollige dialogen uit z’n mouw heeft geschud, waardoor de acteurs zelden geloofwaardig zijn.
Om de zaak helemaal in het honderd te laten lopen heeft regisseur David Giles een beroep gedaan op een cast van weinig inspirerende en vaak totaal fout gecaste acteurs en actrices die de tekst van Jane Austen weinig eer bewijzen. Michael Aldridge (Sir John Middleton) was in de periode 1950-1975 één van de interessantste Engels toneelspelers en in 1979 gaf hij nog op sublieme wijze gestalte aan het karakter Percy Alleline in John Le Carrés Tinker Tailor Soldier Spy (1979), maar het boerse personage dat hij in Sense & Sensibility neerzet is niet grappig, noch geloofwaardig. Hetzelfde geldt voor Patricia Routledge (z’n schoonmoeder Mrs. Jennings), u beter bekend als Hyacinth Bucket (uitspreken als Boeké!) in Keeping Up Appearances (1990-1995), die 20 jaar vóór de succesvolle tv-serie in Sense & Sensibility al helemaal het typetje neerzet dat zal uitgroeien tot de ergerlijke schoonzus van Onslow. Daarmee lijkt Routledge een beetje op een actrice met maar één rolletje, doch dat ze ook tot andere prestaties in staat is bewees ze in The Beggar’s Opera (1983) van de 18de-eeuwse componist John Gay in een regie van Jonathan Miller. Dat Mrs. Jennings, een vrouw van middelbare leeftijd uit de lager landadel van Devonshire, niet de fijne maniertjes heeft van haar tijd- en klassengenoten in Londen, dat nemen we zonder meer aan, maar zoals David Giles het personage karakteriseert is het totaal in tegenspraak met de rigide codes van die tijd. Patricia Routledge doet meer dan haar best, maar met haar manier van acteren ridiculiseert de regisseur de tekst van Jane Austen.
Het euvel beperkt zich jammer genoeg niet tot deze twee acteurs, want ook één van de hoofdpersonages, nl. Marianne Dashwood, gespeeld door Ciaran Madden, komt niet verder dan een hysterische prestatie en gekakelde dialogen. Opnieuw gaat het om een actrice met een verdienstelijke staat van dienst en dus ligt de fout wellicht eerder bij de regisseur die overigens geen problemen schijnt te hebben met het feit dat nogal wat personages tegen elkaar roepen in plaats van met elkaar te praten, wat zeer snel op de zenuwen gaat werken en de serie voor een hedendaags publiek uiteindelijk zo goed als niet bekijkbaar maakt. Bovendien is ook het production design zowat op elk terrein fout: mannen met verwijfde kapsels, vrouwen met kapsels à la Brigitte Bardot, Elinor Dashwood als een Hollands melkmeisje, nauwelijks interessante locaties of interieurs, enfin, een serie die over de hele lijn de foute keuzes opstapelt.
Het geluid is er beter aan toe, maar indrukwekkend is het niet.