Tijdgenoten vermoedden dat de kerk tegen 1900 klaar zou zijn, maar door chronisch geldgebrek liep de bouw vertraging op en na de dood van Gaudí in 1926 werden de activiteiten gestaakt. Op initiatief van bezielde medewerkers kwam het project in het begin van de jaren dertig weer voorzichtig op gang, maar tijdens de burgeroorlog gingen de plannen van Gaudí in de vlammen verloren en werden z’n maquettes vernield. Tijdens het Franco-regime (1939-1977) was er niet meer dan één arbeider op de werf werkzaam. Na de dood van El Caudillo kwam er weer schot in de zaak, maar de nieuwe initiatiefnemers werden geconfronteerd met een petitie van meer dan 200 intellectuelen, die ervoor pleiten om de bouw definitief te staken en van de ruïne een museum te maken, of het ontwerp aan te passen aan de veranderde tijden. Daar kon evenwel geen sprake van zijn, want in Barcelona beschouwde men elke wijziging aan de originele plannen als een vorm van heiligschennis. Ondertussen heerst er een nooit eerde geziene bedrijvigheid op de bouwplaats van de Sagrada Famila, want elk jaar kopen zo’n drie miljoen toeristen een toegangskaartje en dus is er van geldgebrek geen sprake meer. De kans is groot dat wie hier nu werkt ooit het definitieve resultaat zal zien, zegt werfleider Jaume Torreguitart tegen de camera, en die kans bestaat, want ondertussen is het kerkgebouw zelf zo goed als klaar, is de vierde gevel in opbouw en heeft men de onderbouw voor de hoogste toren (170 m.) in stelling gebracht. Iedereen in Barcelona wil dat we het bouwwerk afmaken, zegt hoofdarchitect Jordi Bonet, en sinds paus Benedictus XVI de kerk tot een basiliek kwam wijden in november 2010, bestaat over de uitkomst geen twijfel meer.

Stefan Haupt is wellicht de eerste en enige documentairemaker die met zijn camera toegang heeft gekregen tot de Sagrada Familia, die de weinige archieven mocht inkijken en die uitgebreide interviews mocht maken met mensen die dicht bij het project betrokken zijn. Bovendien reconstrueert hij aan de hand van oude foto’s, footage en tv-beelden belangrijke momenten uit het wordingsproces van de Sagrada Familia, zoemt hij in op de figuur van Antoni Gaudí, plaatst de strijd omtrent de wederopbouw in een politieke en sociale context en laat hij ook critici aan het woord, want tot vandaag is het project omstreden, al zullen er weinig inwoners van Barcelona zijn die nog durven pleiten voor een bouwstop, want in tijden van economische crisis is een trekpleister van dat formaat een godsgeschenk.

De camera voert u langs de gewelven en de torens van de Sagrada Familia. De Japanner Etsuro Sotoo, die na een opleiding architectuur in 1979 in Barcelona arriveerde, is ondertussen de voltijdse beeldhouwer die o.a. de beelden voor de Geboortegevel heeft gemaakt. Ze zijn modern en dus in tegenspraak met de plannen van Gaudí, maar Sotoo beweert dat hij zich heeft ingeleefd in de gedachtewereld van de architect (hij is daartoe zelfs katholiek geworden) en dat Gaudí de beeldengroepen vandaag beslist op die manier zelf zou tekenen. Nog steeds omstreden is de passiegevel van Josep María Subirachs, een modernistische beeldhouwer die destijds het pamflet tégen de voorzetting van het bouwproject ondertekende, maar die achteraf toch de opdracht accepteerde. Zijn beelden zijn zeer hoekig en modern van vorm en volgens tegenstanders passen ze helemaal niet bij de naar de natuur bedachte bouwlijnen van Gaudí. Maar zijn ontwerpen geven de kerk wél een hedendaags accent en daarvoor zij de bouwheren van de Sagrada Familia uiteindelijk toch gevoeliger dan ooit werd verondersteld.

CONCLUSIE
Sagrada: Il Misteri De La Creació van regisseur Stefan Haupt is een interessante en mooie film over een uniek bouwproject dat jaarlijks meer dan 3 miljoen bezoekers trekt. Hij praat met de mensen achter het project, toont uitgebreid de voortgang van de bouwactiviteiten sinds 1978 en laat critici aan het woord die het niet eens zijn met de manier waarop de Sagrada Familia wordt afgewerkt. Maar bovenal toont Stefan Haupt u de Sagrada Familia zoals u ze nooit ter plekke kan zien, want zijn camera dringt door tot locaties waar toeristen om allerlei redenen niet mogen of niet kunnen komen.