DAWN OF DIMI, THE
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2015-09-23
DOCUMENTAIRE
Als zoon van een schrijfster van kinderboeken en een chemicus, kreeg Erkki Kurenniemi als het ware de interesse voor cultuur en wetenschap met de paplepel toegediend. Tussen 1962 en 1974 ontwikkelde hij als assistent op het Departement voor Musicologie van de universiteit van Helsinki elektronische instrumenten en studio-apparatuur, van 1976 tot 1978 was hij aan de slag als designer van besturingssystemen voor industriële robots bij Oy W. Rosenlew Ab, en in de periode 1980-1986 was hij in dezelfde branche werkzaam bij de kabeldivisie van Nokia, waar hij zich toelegde op industriële toepassingen op het vlak van automatisatie, wat in 1987 leidde tot de aanstelling als consultant en hoofdplanner bij Heureka, een wetenschapscentrum in het Finse Vantaa dat zich tot doel stelt wetenschappelijk informatie te populariseren.
Zijn bekendste realisatie is een reeks apparaten die hij Dimi noemde (Dimi-T, Dimi-S, Dimi-O), waarbij hersengolven, maar ook bio-feedback (aanrakingen) of optische signalen via een interface omgezet worden in geluid, dat ev. tijdens liveconcerten met muziekinstrumenten kan worden gecombineerd. Van echte muziek is er nauwelijks sprake, maar het resultaat was vaak spectaculair en na enige oefening bruikbaar in een (overwegend) elektronische compositie.
In de documentaire vertelt Kurenniemi over zijn experimenten en de manier waarop hij de Dimi’s ontwikkelde tot bruikbare instrumenten, wat uitvoerig geïllustreerd wordt in een fragment waarin vier mannen elkaar op verschillende manieren en plaatsen aanraken (Dimi-S-experiment) en een ander waarin een danseres wordt gefilmd (Dimi-O-experiment) en de monitor met een computer is verbonden die het beeld omzet in geluid. Klinkt ingewikkeld, maar in werkelijkheid is het alleen een kwestie van de communicatie tussen de verschillende situaties/apparaten op gang te brengen via de perfecte interface. Uiteraard heeft het allemaal een vrij experimenteel karakter, maar Kurenniemi’s bevindingen hebben de evolutie van de elektronische muziek wel degelijk beïnvloed. Terecht staat hij dan ook geboekstaafd als een pionier van het genre en in Finland heeft hij ondertussen zo wat alle belangrijke prijzen gekregen: de prijs van het Ministerie van Cultuur (2003), eredoctoraat van de Universiteit van Helsinki (2004) en de Orde van de Leeuw van Finland (2011).
Kurenniemi’s werk stamt hoofdzakelijk uit de jaren zestig en zeventig, maar sinds het begin van deze eeuw legt hij zich opnieuw toe op de ontwikkeling van digitale instrumenten. Het resultaat is o.a. de Dimi-H, waarmee de bespeler de noten uit de lucht kan plukken in een door een camera gegenereerde 3D-omgeving.
EXTRA’S
In Pan Sonic Plays Kurenniemi (59’) krijgt u een concert van dit elektrogezelschap te zien waarin gebruik wordt gemaakt van het instrumentarium van de bedenker. Het klinkt allemaal allemaal zeer experimenteel en industrial en het is vooral interessant voor de liefhebbers van het genre.
BEELD EN GELUID
De kwaliteit van deze documentaire is zeer divers, want u ziet footage uit de jaren zestig en zeventig die nooit voor publicatie in het digitale tijdperk bedoeld was. Dat betekent dat het om zwart-witmateriaal gaat met storingen en beschadigingen, maar ook om recenter materiaal dat helemaal aan de gangbare standaard voldoet. De muziek is van de hand van Erkki Kurenniemi, Jukka Ruohomäki, Sähkökvartetti en György Ligeti.
CONCLUSIE
Erkki Kurenniemi geniet vooral bekendheid bij liefhebbers van experimentele elektronische muziek en voor hen is deze dvd dan ook hoofdzakelijk bedoeld.
Studio:
Kinotar
Regie:
Mika Taanila
Met:
Erkki Kurenniemi, Pan Sonic
Beeldformaat:
1.78:1 anamorfisch PAL
Geluid:
Fins / Zweeds / Engels Dolby Digital 5.1
Ondertitels:
Engels
Extra's:
• Pan Sonic Plays Kurenniemi