FILM
Second Run was jarenlang het label bij uitstek voor Oost-Europese cultklassiekers, maar het Britse boutique-label heeft de laatste tijd meer en meer de focus gelegd op arthousefilms en wereldcinema-titels die opvielen op de internationale filmfestivals zoals deze Vitalina Varela, die uitgebreid aan bod kwam op de laatste editie van FilmFest Gent en waarbij regisseur Pedro Costa één van de gasten was. 

Costa werd door The Guardian al eens eerder omschreven als "de Samuel Beckett van de cinema" en dat komt omdat hij op een poëtische en ontroerende, maar ook ontzettend realistisch wijze wanhopige woonsituaties in zijn films weet neer te zetten. Het zijn afvallige krotten waarin de mensen wonen, maar hoe armtierig ook, toch weet de Portugese filmmaker er schoonheid in te vinden. Zelfs een krakkemikkig kerkje waarvan het dak iedere seconde kan wegwaaien heeft iets bijzonders. De meeste van zijn films spelen zich af in de sloppenwijken van Lissabon en de films hebben een documentaire-achtige stijl. Het is zo realistisch dat je als kijker wel eens vergeet dat je naar acteurs kijkt. Een graag geziene gast op allerlei festivals die nadat hij had gewerkt als regieassistent voor verschillende regisseurs in 1989 doorbrak in de arthousewereld met zijn eerste speelfilm O Sangue. Zowel Vanda’s Room als Colossal Youth werden geselecteerd voor het Filmfestival van Cannes en ook Vitalina Varela is wederom een film die goed scoort op de festivals.

Net zoals in zijn andere films speelt ook deze zich af in Fontainhas, een sloppenwijk in Lissabon waar Portugezen en Kaapverdische immigranten tussen de ratten en het vuil leven. Op het moment dat de film in première ging, was de wijk trouwens al met de sloophamer tot een paar planken gereduceerd. Vitalina Varela is een oudere dame die zichzelf speelt, en reeds te zien was in Horse Money van Costa. Afkomstig van Kaapverdië waar ze dertig jaar geleden trouwde met haar man. Zoals zo vele anderen denkt ook Vitalinas echtgenoot dat het gras groener is aan de andere kant en hij besluit om zijn geluk te gaan zoeken in Portugal en daar wat geld te kunnen vergaren. Dertig jaar na datum heeft de vrouw eindelijk een vliegticket kunnen kopen om haar man op te zoeken. Maar het wordt een wederzien in mineur, want bij de aankomst krijgt ze te horen dat haar man net een paar dagen geleden is begraven. Second Run is zo één van die maatschappijen die door de fans terecht de titel van “boutique label” krijgt. Hiermee wijst men erop dat het steeds releases zijn waar met de meest grote zorg aan gewerkt zijn en die zijn geld en plaatsje in je collectie meer dan waard zijn. De beeldkwaliteit van deze transfer is fenomenaal, je ziet de vochtdruppels letterlijk van de muren druipen en de groeven in de oude, afgeleefde zichten zijn haarscherp. De film heeft wel een zeer donkere tint, en als er eens een lichte kleur gebruikt wordt bijvoorbeeld door een laagje verf, dan ook ziet het er vaal en vies uit. De geluidsband is een DTS-HD MA 5.1 geluidsband met (spaarzame) Portugese dialogen.

EXTRA'S
Ook eigen aan een boutique-label is dat de release een heleboel extra’s heeft waardoor het een hebbeding wordt en een absolute meerwaarde wordt om hem in huis te halen. Bij iedere release van Second Run zit er steeds een dik boekje dat tekst en uitleg geeft bij de titel, voor Vitalina Varela zorgde filmkenner Daniel Kasman voor 24 bladzijden info. Criticus Chris Fujiwara zorgt voor een filmpje waarin hij de film introduceert. Wie echt alles over de film wil weten, kan kijken naar een meer dan één uur durend interview met de maker Pedro Costa die in maart 2020 te gast was in het Londense ICA. Tenslotte is er ook nog de kortfilm Pedro Costa: Companhia waarin de cineast ons meeloodst naar een tentoonstelling in het Serralves Museum van Porto die in 2018 plaatsvond.

CONCLUSIE
Vitalina Varela was één van de grote favorieten op de laatste editie van FilmFest Gent en wie hem toen gemist heeft, kan die nu via Second Run op Blu-ray bekijken. Het is geen cinema die je gelukkig maakt, wel toont regisseur Pedro Costa, zoals hij dat in al zijn films doet, op prangende (en vaak poëtische, maar tegelijkertijd ijskoude) wijze hoe mensen vrede nemen met de ellende waarin ze leven.