Deze DVD is onderdeel van de 7 discs tellende Hitchcock Collection. De overige 6 films in de collectie zijn: Saboteur, The Man Who Knew Too Much, Rope, Rear Window, The Trouble With Harry en Psycho.

FILM
Alfred Hitchcock heeft zoveel uitmuntende films gedraaid, dat het zelfs voor de meest besluitvaardige filmliefhebber moeilijk is er een favoriet uit te pikken. Hitchcock zelf zat niet met dit probleem. In talloze interviews en gesprekken maakte hij onomwonden duidelijk dat één film een wel erg speciale plaats had in zijn hart: Shadow of a Doubt. Het valt niet moeilijk te gissen waarom. In deze film speelt ambiguïteit (een lievelingsthema van de Master of Suspense) immers een cruciale rol en daarenboven wordt de sluimerende horror in een ogenschijnlijk slaperig stadje naar boven gebracht. Een ideaal vehikel dus om het publiek te manipuleren. Een missie waar hij vanzelfsprekend magistraal in slaagt.

De premisse gaat als volgt. Charlie Oakley (Joseph Cotton) is een charmante man met een gruwelijk geheim: hij vermoordt weduwes aan de Amerikaanse oostkust en gaat er met hun geld vandoor. Wanneer de grond hem te heet onder de voeten wordt, trekt hij naar het kleine stadje Santa Rosa in California, waar hij zijn nietsvermoedende zus en haar familie een verrassingsbezoekje brengt. Zijn jongvolwassen nichtje (Theresa Wright), die ook Charlie werd gedoopt, is dolblij haar favoriete oom terug te zien. Maar beetje bij beetje verzwelgt een groeiende twijfel haar enthousiasme. Een detective die het spoor van oom Charlie tot in Californië is gevolgd, brengt haar immers op de hoogte van zijn criminele vermoedens. Het nichtje reageert geschokt, maar zelfs wanneer een arrestatie in New York haar oom lijkt vrij te pleiten, blijven de twijfels in haar hoofd rondspoken. Is hij nu de ‘lustige weduwe’-moordenaar of niet? Schuilt achter de charmante façade een meedogenloze moordenaar? En is haar eigen leven nog wel veilig als oom Charlie ontdekt dat zij diens vreselijke geheim heeft ontdekt?

Shadow of a Doubt is objectief gesproken niet Hitchcocks beste film. Andere werken uit zijn oeuvre bezitten meer technische inventiviteit of originelere verhaaltechnieken. Maar subjectief bekeken behoort de film tot het summum van tintelende suspense, is hij een echte crowdpleaser. Shadow of a Doubt toont Hitchcock bovenal in een ongewoon speelse bui, wat zich vertaalt in een enthousiasme dat werkelijk van het scherm spat en de kijker vanaf de eerste seconde meesleurt in het verhaal. Humor en tensie gaan feilloos hand in hand. De regisseur weet vooral dat het publiek onafgebroken spanning niet verdraagt en breekt dus de suspense met humoristische interludes, weliswaar met een morbide kantje.

Op vlak van scenario valt nauwelijks een minpunt aan te wijzen. Befaamd theaterschrijver Thornton Wilder was verantwoordelijk voor zo een degelijk script dat tijdens de productie niet het minste woord geschrapt of veranderd werd. Opvallend is ook het consequente gebruik van paren en dubbels. De twee protagonisten heten beiden Charlie, er zijn twee verdachten in de weduwemoorden, twee dramatische plotpunten in een garage, in een café met de naam ‘Till Two’ bestelt oom Charlie een dubbele whisky, etc. Hitchcocks meesterplan hierachter is de dunne lijn tussen goed en kwaad aan te duiden, de aanwezigheid van twee verschillende zijden aan iedere munt. Ook de setting speelt hier zijn rol in. Santa Rosa is een hagelwit, kraaknet stadje dat in schril contrast staat tot de onderliggende horror die in één van haar huizen schuilt. De functionaliteit van deze dubbeltechniek werkt zo goed dat de regisseur ze een decennium later nog eens, en zelfs beter, zou gebruiken. In mijn favoriete Hitchcockfilm: Strangers on a Train.

Performancegewijs is Shadow of a Doubt wellicht de meest bevredigende film uit Hitchcocks oeuvre. Eerst en vooral dient Joseph Cotton gecomplimenteerd te worden. Zijn vertolking van de moordenaar, sympathiek en toch duivels, was vernieuwend in de jaren ’40 en plant sluimerend wantrouwen t.o.v. zelfs de keurigst uitziende persoon in de hoofden van de kijker tot lang na het zien van de film. Theresa Wright is niet enkel adembenemend mooi in beeld gebracht, maar helpt ons ook empathie en medeleven te voelen met de verscheurende dilemma’s die haar kwellen. Maar de prijs voor most valuable players gaat ontegensprekelijk naar Henry Travers en Hume Cronyn. Hun niet aflatende morbide dissectie van de beste, minst opvallende wijze om moorden te begaan, werkt niet enkel humoristisch en stoomaflatend, maar bouwt tegelijkertijd juist de spanning op tot ongekende climaxen.

Ook op technisch vlak blinkt Shadow of a Doubt uit in kwaliteit. De zwart-wit fotografie gebruikt optimaal het contrast tussen de witte huizen en langgerekte, dreigende schaduwen, Dimitri Tiomkins score maakt speels constante verwijzingen naar Franz Lehars gekende ‘Lustige Weduwe’-wals en de montage is quasi foutloos. Maar meest opvallend is hoe invloedrijk de film wel is geweest, achteraf beschouwd. Joseph Cottons personage is bvb. een blauwdruk voor latere sympathieke monsters als Hannibal Lecter of Norman Bates. En naast Psycho moet ook Shadow of a Doubt tientallen keren zijn bekeken door een jonge John Carpenter, want in zijn Halloween speurt hij ook naar een moordenaar die een perfecte, onschuldige wijk terroriseert.

Laat er dus geen twijfel over bestaan: Shadow of a Doubt is een steengoede film die kan wedijveren met het beste en invloedrijkste dat de Master of Suspense ooit aan de wereld heeft geschonken. Volgestouwd met memorabele karakters, beklijvende scènes en galzwarte humor, zou dit niet enkel Hitchcocks favoriete film mogen zijn, maar ook die van u.

BEELD EN GELUID
Voor een film die de zestig jaar gepasseerd is, hoef je geen wereldschokkende print te verwachten. Maar zelfs met dit in het achterhoofd slaat Universal de bal hier grondig mis. De beeldkwaliteit wordt immers verminkt door talrijke vuiltjes en beschadigingen: occasioneel vult er zelfs eentje een kwart van het totale beeld. Ook de scherpe is ondermaats en de helderheid neigt regelmatig én overmatig naar het grijze i.p.v. het witte. Contrast is wellicht nog het meest bevredigende, met duidelijke, punctuerende zwarttonen, maar dat kan deze ondermaatse transfer niet redden van een negatief verdict. De mono-geluidstrack lijkt gedeeltelijk opgekuist, maar dan wel erg slordig. Ruis is haast overal aanwezig, doch nimmer écht storend, en de dialogen zijn goed verstaanbaar, maar klinken soms alsof ze uit een aquarium komen. Bij de overgangen tussen de filmspoelen duikt ook steevast een doffe bons op in het audiospoor. Teleurstelling troef met andere woorden.

EXTRA’S
Naar goede gewoonte mag een diepgravende documentaire van über-bonusrealisator Laurent Bouzereau de spits afbijten op deze Hitchcock Collection dvd. Beyond Doubt: The Making of Hitchcocks favourite Film (34’30”) verzamelt recente bijdragen van o.a. ster Teresa Wright, filmkenner Peter Bogdanovich en Hitchcocks dochter Pat en kneedt deze tot een aangename mix van weetjes en anekdotes. Veel aandacht wordt besteed aan het scouten van locaties, Hitchcocks voorliefde voor wijn en eten, en de familiale sfeer die voor een aangename opnameperiode zorgde. Ook op de disc vinden we gedetailleerde Production Drawings terug: storyboards van locaties als het treinstation of de bibliotheek. De Art Gallery herbergt dan weer een 50-tal setfoto’s, publicitaire stills en posters. Een re-release Trailer van abominabele beeldkwaliteit sluit het rijtje bonusmateriaal af.

CONCLUSIE
Shadow of a Doubt mag dan niet Hitchcocks bekendste film zijn, het is toch een fonkelend pareltje in de reeds rijk bezette kroon van de regisseur. Eveneens is het een van zijn meest toegankelijke films voor een modern publiek vanwege de herkenbaarheid van de angst die hij de kijker toewerpt. De extra’s verlenen bovendien heel wat inzicht in het realisatieproces van Hitchcocks persoonlijke favoriet. Des te spijtiger dus dat beeld en geluid van een onverdedigbaar slordig niveau zijn. Desondanks blijft Shadow of a Doubt een dvd die iedere rechtgeaarde filmfan in huis dient te halen.