FILM
Voor u deze bespreking leest, wil ik u eerst het volgende vragen. Lees vooral deze bespreking niet. Ik kan u immers nu al garanderen dat wat u in mijn letters, woorden en zinnen zal aantreffen (over alinea’s en paragrafen zwijg ik dan nog: de horror zou te groot zijn), niet behaaglijk zal zijn. Meer zelfs, deze review is hóógst onaangenaam, voor personen van alle rangen, standen en leeftijdscategorieën. Dus u stopt beter nu met lezen, voor u zichzelf of uw naasten onherstelbare averij aanricht, op geestelijk of lichamelijk vlak. Begeeft u zich liever naar hier, of naar deze bespreking, voor vrolijkere, donzigere, onschadelijke films. Ik dank u bij voorbaat.



U bent er nog? Goed, dan moet u het zelf weten. U bent blijkbaar iemand met masochistische trekjes, die zichzelf graag aan helse kwellingen blootstelt. En een kwelling is deze review! Erger dan u in uw ergste nachtmerries had kunnen bevroeden. Het onderwerp is immers Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events, een rillerige prent, gebaseerd op afgrijselijke boeken van de genaamde mijnheer Snicket uit de titel. Geen film voor de angstigen of de paranoïden of de nerveuzen onder u. Als u uw blik verlegt naar de volgende alinea staat alleen uzelf in voor de gevolgen. Het is nog niet te laat om uw dvd-honger elders te stillen. Zeg niet dat ik u niet gewaarschuwd heb!

Laat ik van wal steken met de ijselijke plot van de film. De tieners Violet en Klaus Baudelaire en hun baby-zus Sunny worden na een betreurenswaardige, allesvernietigende huisbrand van de ene dag op de andere wezen. Het voogdijschap over hen wordt toevertrouwd aan een onbetrouwbare onverlaat, de verschrikkelijke Count Olaf, die enkel ellendige taken en horribele opdrachten voor hen in petto heeft. De Baudelaire-wezen ontsnappen ternauwernood aan de klauwen van Olaf, maar storten zich daardoor in nog meer onheil, waarbij menig familielid een macabere dood vindt. Ze zeggen dat iedere zwarte wolk een zilveren randje heeft. Maar dat is een bedrogzuchtige leugen. Zoals Violet, Klaus en Sunny aan den lijve ondervinden in hun lange reeks ellendige avonturen, waarin geen plaats is voor een happy end.

De verderfelijke boeken van de geniepige Lemony Snicket, die zelfs zo laf is een pseudoniem te gebruiken voor zijn vertelsels waarmee hij de hedendaagse jeugd corrumpeert, zitten momenteel aan een onzalige elf delen. En nog twee, ongetwijfeld laakbare, volumes staan op stapel. Slechts de eerste drie delen van zijn goddeloze epos werden in deze film verwerkt, maar de resultaten zijn navenant. De prent is een opeenstapeling van korte, huiveringwekkende sequenties die steeds een soortgelijke structuur kennen. Baudelaires komen in hachelijke situatie terecht. Baudelaires redden zich door vernuft uit deze verraderlijke valkuilen. Baudelaires komen in nóg hachelijkere situaties terecht. Radeloze repetitiviteit is het gevolg, zullen de cynici onder u opmerken. U heeft niet ongelijk, maar de minder cynische lezers onder u, die nog steeds kunnen stoppen met lezen en deze zorgeloze dvd in de speler kunnen steken, zullen ook de macabere inventiviteit van de sequenties opmerken, evenals de onprijzenswaardige, gitzwarte, doemdenkende humor die in duistere beken uit het scenario stroomt.



Maar vooral de venijnige visualiteit is het, die opvalt in Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events. Regisseur Brad Silberling (ik zou hem niet vertrouwen als ik u was), geeft blijk van een esthetische zieke geest door altijd de meest angstaanjagende camerastandpunten te kiezen. De wijze waarop hij daarbij een stevig tempo aan de film weet te geven grenst aan het griezelig perfecte. Hij krijgt hierbij assistentie van een team crewleden die allen veelvuldige ervaring hebben in het doorworstelen van de van maalstromen vergeven Hollywoodwatertjes. Zo stond Michael Kahn, de vaste monteur van Steven Spielberg, in voor het levensgevaarlijke knip-en plakwerk, waardoor hij naast een medaille voor helder storytelling er ook eentje voor ongekende, doodsverachtende moed verdient. De sombere beelden ogen als schilderijen uit een museum, met veel liefde geschilderd door Emmanuel Lubezki, een gefragmenteerde caleidoscoop van kleur en licht. Dat klinkt misschien als een groot compliment, maar vergeet niet: een caleidoscoop bestaat uit glas en daaraan kan u zich vreselijk snijden. Zelfs doodbloeden.

Het productiedesign van Tim Burtons goede vriend Rick Heinrichs straalt dan weer een Dickensiaanse grauwheid uit, onderbroken met verblindende staaltjes van grootse inventiviteit. Hetzelfde kan gezegd worden van Colleen Atwoods kostuums, die deze reviewer op de rand van de waanzin brachten door hun ongedwongen efficiëntie. De laatste onfortuinlijke medewerker aan dit sombere werkstuk dit ik zal vernoemen is componist Thomas Newman. Naar goede gewoonte gebruikt hij zijn instrumenten minimalistisch (oef!), maar hij zet de precaire situaties van de Baudelaire-kinderen schandalig dik in de verf in zijn knappe composities. Als uw grootmoeder een hartaanval overhoudt aan een scène, weet u aan wie u uw misnoegde brief dient te richten.



Ach nee! Net nu u dacht het ergste achter de rug te hebben, moet ik u ook nog iets vertellen over die meest ijdele, onaangename, over het paard getilde personen op een filmset: de acteurs. De ergste van het hoopje, wiens naam veel te prominent op de corrupte cover van deze desastreuze dvd geprint werd, is Jim Carrey. Hij zet niet alleen de ellendige Count Olaf neer, maar de vermommingen waarin genoemd booswicht zich keer op keer hijst. Manisch zet Carrey zich aan het werk in hilarische improvisaties vol onnodig verbaal gif. De man is niet in te tomen en overschaduwt de productie met zijn schrikwekkende portretten. En ocharme, de jonge acteurs die in deze prent moeten opdraven. Het zou mij verbazen mocht Emily Browning, voorwaar een zeer getalenteerde jonge actrice die de rol van Violet van een vat vol emotie voorziet, na deze film ooit nog een voet op de filmset durven zetten. En wat dan gezegd van de steengoede Liam Aiken (Klaus Baudelaire), die nooit nog een zorgeloze jeugd zal kunnen hebben. Mag ik u er ook op wijzen dat Billy Connolly en Meryl Streep onverbeterlijke kleptomanen zijn? In bijrollen stelen zij immers de show.

Als u deze verschrikking van een bespreking tot hier heeft volgehouden, moet ik u van harte feliciteren. Mijn respect voor u groeit met de minuut. Ik hoop alleen dat u enkele wijze lessen uit de voorbijgaande afgrijselijke alinea’s heeft getrokken. Vooreerst dat Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events een te episodische film is die toch een sardonische glimlach op uw gelaat kan tekenen, als u het type bent dat daarvan houdt. Daarenboven mag u nimmer nalaten de inmiddels ondergedoken crew van deze prent met lof te overladen voor het subliem tot een goed einde brengen van hun weinig benijdenswaardige taak. En als u een van de acteurs aantreft op een straathoek, leg dan een centje in hun gerafelde hoed, want zou kunnen er zelf niets aan doen dat ze zo naturel overkomen op camera. Tenslotte dient u vooral de meest wijze les van allemaal in uw hoofd te prenten. Lees nooit nog deze review. Kwestie van uw fascinatie voor onderhoudende, donkere prachtige gestileerde films zeker niet aan te wakkeren.



BEELD EN GELUID
Zoals ik in de bespreking van de film aanhaalde, schildert gerenommeerd cinematograaf Lubezki een werkelijk fenomenaal kleurenspectrum bijeen, dat vast en zeker een superieure transfer naar dvd verdient. De mensen bij Dreamworks zijn het daar blijkbaar grondig mee eens, want de beeldkwaliteit van Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events is zowat de beste die ik dit jaar al ben tegengekomen op disc. Ondanks het feit dat vele scènes duister van nature zijn, blinken de zwartniveaus, is de afregeling van de contrasten nagenoeg perfect, en evoqueren de kleuren de pracht en verwondering van de beste impressionistische schilders. Het is alsof je naar een 19de-eeuws prentenboek kijkt, met bewegende beelden die een ongekende scherpte tentoonspreiden. En daardoor ziet een van prachtigst ogende films die ik vorig jaar in de bioscoop bekeek, er dit jaar op dvd al even luisterrijk uit.

Bovendien hebben de audiotechnici zichzelf ook nog eens overtroffen. Nagenoeg de ganse film werd op sets opgenomen, wat geluidsmanipulatie in de postproductie des te interessanter én lonender maakt. Het resultaat is dan ook navenant. De 5.1 Dolby track creëert een ruimtelijk effect dat ik niet meer heb gehoord sinds het auditief onovertroffen Master and Commander. De bassen worden intelligent en niet overdreven gebruikt, terwijl Thomas Newmans muziek, in combinatie met de geluidseffecten, een nog grotere impact krijgt door een minutieus afgeregelde mix. Op technisch vlak is dit voor mij dan ook dé dvd van het jaar tot nu toe.



EXTRA’S
Terwijl de Angelsaksische landen een heuse Special Edition met dubbele dvd voorgeschoteld krijgen van deze film, moeten we het in de Benelux met enkel de eerste schijf van die prachtige editie stellen. Toch herbergt deze disc nog een aantal aangename extra’s. Het meest prominent aanwezig zijn twee Audiocommentaren: eentje met cineast Brad Silberling, een ander met de regisseur én Lemony Snicket zelve. De laatste track is een overdreven gestileerde affaire, waarbij de auteur steeds maar de gruwelijkheden van wat zich op het beeld afspeelt hekelt. Silberlings solospoor daarentegen zit bol van de informatie en weetjes over het draaien van de prent en overkomt daarmee moeiteloos de droge toon van de regisseur.

Vervolgens komen drie featurettes aan bod. In Building a Bad Actor (13 min.) wordt de make-up en de improvisatie van Jim Carrey uit de doeken gedaan. Making the Beaudelaire Children Miserable (3 min.) bevat dan weer o.a. een amusante pseudotrailer, verknipt uit de proefopnames met Browning en Aiken. En in interactive Olaf (vier maal 9 min.) kan je in splitscreen de grappige make-up tests van Jim Carrey gadeslaan. Het laatste hoofdstukje bonusmateriaal bevat geknipte scènes en plezante outtakes. De elf Dismal Deletions (14 min.) zijn, in tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden, allen van een goed niveau. Vooral een Shakespeariaanse dialoog van Count Olaf is hilarisch. En in de twaalf minuten aan Obnoxious Outtakes zit het venijn hem in de staart, met enkele briljante komische momenten van een legendarische Hollywoodacteur die in de film een gesmaakte cameo als criticus maakt. Speciale lof wil ik bovendien nog uiten over de geanimeerde menu’s, volledig in de stijl van de fantastische eindgeneriek van de film, die als je hem als kortfilm zou presenteren Oscarwaardig is in kwaliteit.



CONCLUSIE
Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events is als titel nauwelijks uit te spreken, maar als film zeer te smaken. De plot ontrafelt zich iets te episodisch en repetitief, maar o.a. de verbluffende technische aspecten van de prent en de zwarte humor, zorgen voor anderhalf uur entertainment. De beeld- en geluidstransfer naar dvd is wellicht de beste die 2005 al te bieden heeft gehad, maar op vlak van extra’s is het onfortuinlijk dat een tweede bonusdisc vol documentaires en making-of materiaal sneuvelde in de Benelux-markt.