FILMS
Wie de jaren veertig zegt, zegt in filmland meteen Film Noir. Dit genre, een verderzetting van de gangsterfilms die een decennium eerder voor enkele hoogtepunten van de Hollywoodcinema zorgden, diepte de psychologie van de personages uit, verfde een palet van contrasten en schaduwen op het doek en leverde de mannelijke protagonisten over aan de grillen van een femme fatale. Happy endings bestonden niet in Film Noir, enkel de wetenschap dat de karakters stuk voor stuk een afspraak hadden met het noodlot. Vijf klassefilms uit het genre zijn nu verzameld in een mooie Warnerbox: The Film Noir Classic Collection, Volume 1. Niet iedere prent in de collectie is een klassieker, maar stuk voor stuk betreft het hier steengoede films, geregisseerd door cineasten die nu nog synoniem staan voor het genre en bevolkt door karakteracteurs waarvan de huidige generaties nog veel kan leren. Onmisbaar voor de fans van het genre is deze box bijgevolg. En zij die nog geen fan zijn, zullen dat na het bekijken van deze vijf films ongetwijfeld worden.



Murder, My Sweet (1944)
Philip Marlowe, de gevierde private eye uit de boeken van Raymond Chandler, maakt zijn filmdebuut in deze prent. Hij wordt ingehuurd door een kleerkast van een vent (met het verstand van hoogstens een nachtkastje) die op zoek is naar zijn verdwenen liefje. Maar dat is slechts het begin van zijn problemen. Want al gauw moet Marlowe ook achter een kostbaar gestolen juweel aan en voelt hij de hete adem van twee knappe doch onbetrouwbare vrouwen in zijn nek. Lijken vallen overal uit de kast, verdovende drugs bezorgen de detective een stekende koppijn en wie vriend of vijand is, weet hij al lang niet meer. De enige zekerheid die Marlowe heeft, is dat de zaak van het liefje en die van het juweel op de een of andere manier met elkaar verbonden zijn. Een connectie, zo blijkt, van het donkerroodste bloed.



Out Of The Past (1947)
‘Build my gallows high’, zegt Robert Mitchum op zijn meest sarcastisch tegen femme fatale Jane Greer in een van de laatste scènes van Out Of The Past. De woorden die hij spreekt zijn niet enkel de titel van de roman waarop de film is gebaseerd, maar geven ook uitmuntend de zwartgalligheid van de prent neer. Out Of The Past is immers een film noir pur sang, een afdaling in de duistere zielen van corrupte en/of misbegrepen mensen, waarin het kleinste lichtstraaltje bij voorbaat doodgeknepen wordt door de verpletterende hamer van doem. Wie op zoek is naar een happy ending is hier aan het verkeerde adres. De protagonist gedraagt zich als een gewillige speelbal van het lot en loopt verloren in de uitwassen van zijn verleden. Hij wil niets liever dan zich settelen met de vrouw van wie hij houdt. Maar hij weet dat dit onmogelijk is. Het weet het, aanvaardt het, en omarmt zijn noodlot.



Gun Crazy (1949)
Bart Tare is al gefascineerd door vuurwapens sinds hij nog een kind was. Wanneer hij als tiener een revolver steelt uit een winkel, komt hem dat echter op een verblijf in een instelling voor jeugddelinquenten te staan. Bij zijn terugkeer, als volwassen man, toont hij zich een persoon die goed en kwaad perfect van elkaar kan scheiden. Maar zijn liefde voor geweren is er nog steeds. En die zal hem in grote problemen brengen. Want in een circus ontmoet hij revolvervirtuose Annie Laurie Starr, op wie hij op slag verliefd wordt en met wie hij niet veel later op de vlucht gaat voor de tirannieke circusbaas. Annie overtuigt Bart om gewapende bankroven te plegen om de eindjes aan elkaar te knopen en al snel krijgt het duo een kwalijke reputatie. Met de politie die hen steeds dichter op de hielen zit, is het steeds weer een kunst om de wegversperringen en undercoveragenten te ontwijken. Maar als Annie tijdens een overval enkele mensen neerknalt, is ook duidelijk dat een happy end voor de twee geliefden onmogelijk wordt.



The Set-Up (1949)
Stoker Thompson is een bokser die al twintig jaar in de ring staat. Veel succes heeft hij nooit gehad, maar hij is ervan overtuigd dat een laatste kans op glorie nog steeds mogelijk is. Een paar goede meppen, een paar uppercuts, zo meent Stoker, en hij kan opdraven in grote gevechten, voor groot geld. Zijn vrouw is daar echter niet van overtuigd. Met lede ogen heeft ze jarenlang de nederlagen van haar man moeten aanzien, zodat ze nu erop aandringt dat hij een échte job kiest. Het mag niet verwonderen dat de stress een zware hypotheek op hun huwelijk legt. En als klap op de vuurpijl sluit Stokers manager een deal met een gangster: in ruim voor vijftig dollar zal de bokser zijn eerstvolgende wedstrijd bewust verliezen. De manager, die niet het minste vertrouwen heeft in Stokers vechtcapaciteiten, laat het echter na zijn pupil hiervan in te lichten.



The Asphalt Jungle (1950)
Dix is vast van plan zijn schulden af te betalen. Hij is een kleine crimineel, die het beu is op de vlucht te gaan voor de politie. De tijd is eindelijk aangebroken om de misdaadwereld vaarwel te zeggen en op het platteland een knus gezinnetje te stichten met zijn liefje. Nog één laatste klus, een gedurfde juwelenroof, die al het geld dat hij een woekeraar nog schuldig is, moet opbrengen – en nog wat zakgeld oplevert ook – en dan zit zijn leven als 'hooligan' erop. Met meesterbrein Doc, pas vrij uit de gevangenis, aan de teugels van het plan, is mislukking geen optie. En toch loopt het fout. Allen die deelnemen aan de inbraak slaan op de vlucht. Sommigen raken gewond door kogels, anderen moeten onderduiken en zich een tijdlang gedeinsd houden. Geen simpele opdracht als de politiecommissaris net een strakkere houding ten opzichte van misdaad predikt.

BEELD EN GELUID
De beeld- en geluidskwaliteit van de films in de Film Noir Classic Collection, Volume 1 varieert van goed tot zeer goed. Voor een bespreking van beeld en geluid per film verwijs ik naar de reviews van de afzonderlijke prenten.

EXTRA'S
Zie afzonderlijke besprekingen.

CONCLUSIE
The Film Noir Classic Collection, Volume 1 bundelt vijf klassieke films noir, van een quintet invloedrijke regisseurs. Snuif dus de sigarettendamp op, verdrink in de grillige schaduwen in het beeld en laat de voortreffelijke dialoog je trommelvlies prikkelen, want dit is een verzameling dvd’s die in de collectie van geen enkele filmliefhebber mag ontbreken.