FILM
Wanneer Tertius Coetzee (Arnold Vosloo) in het kleine godvergeten vissersdorpje Paternoster aan de woeste en ongeschonden westkust van Zuid-Afrika aanklopt aan een gammel optrekje, herkent hij in de ogen van de leden van het gezin Grootboom dezelfde pijn die hij ’s avonds in zijn eigen gezicht ziet. Hij realiseert nauwelijks hoe onaangenaam en ongepast de ontmoeting voor de Grootbooms eigenlijk is, of toch, maar zijn zoektocht om vergiffenis eindigt hier, op de plek waar men hem kent als de moordenaar van de oudste zoon des huizes.

Tertius Coetzee heeft tien jaar geleden van de Zuid-Afrikaanse Waarheidscommissie, het tribunaal dat zich na het afschaffen van de Apartheid heeft gebogen over de misdaden van blanken tegen de menselijkheid, amnestie gekregen voor de moord op de zwarte militant Daniel Grootboom. Coetzee was indertijd politieman en na een tip over een mogelijke terreuractie werd Grootboom opgebracht. Op het politiekantoor werd de jonge zwarte ondervraagd, gefolterd en uiteindelijk door Coetzee – moe en dronken na een feestje op de dienst – met een kogel in het hoofd doodgeschoten. Het incident werd de wereld ingestuurd als een banale carjacking en dat verhaal doet ook in Pater Noster de ronde, want de Grootbooms – die hun laatste centen in de universitaire studies van hun oudste zoon stopten – doen er alles aan om zijn naam schoon te houden en het woord terrorist te vermijden. Coetzee nam ontslag uit het leger en werd makelaar, maar het geval-Daniel Grootboom is hem blijven achtervolgen en heeft zijn gezondheid ondermijnd.

In Pater Noster staan ze niet op hem te wachten. De plaatselijke dominee regelt een afspraak tussen de familie van het slachtoffer en Coetzee, en rijt daarmee de wonde open die in het zwarte gezin nooit helemaal is geheeld. Mijnheer Grootboom is wrokkig, achterdochtig en stil, zijn vrouw verdrietig en ziekelijk; Sannie (Quanita Adams), hun dochter, is vijandig en vindt dat Coetzee het recht niet heeft om hun lastig te vallen, dat hij moet oprotten; de jongste zoon Ernest (Christo Davids) noemt Tertius een moordenaar en een kl***zak. De eerste ontmoeting tussen beide partijen draait op een fiasco uit. Maar Sannie en Ernest willen wraak of tenminste genoegdoening. Sannie belt Daniels oude makkers van de universiteit en vraagt hen om met de moordenaar van hun broer af te rekenen. In Kaapstad gaat een auto met twee zwarten en een blanke op pad naar Pater Noster om als nog een rekening te vereffenen.

Coetzee besluit om het daarbij te laten en terug te keren naar Kaapstad, maar Sannie probeert hem ter plekke te houden want de vrienden van Daniel zijn onderweg opgehouden. Ernest zweert dat hij de blanke bastaard desnoods zelf zal afmaken. Vader Coetzee vindt dat het tijd is om het verleden definitief af te sluiten en zijn vrouw wordt opnieuw ziek. De komst van Coetzee werkt als een katalysator in het gezin Grootboom waar de opgekropte woede, pijn en zelfverwijten de onderlinge spanningen aan het daglicht brengen. Tertius komt een tweede keer op bezoek en Sanne eist een gedetailleerd verslag van het incident van tien jaar geleden. De confrontatie eindigt in een handgemeen met Ernest en Coetzee moet voor verzorging naar het ziekenhuis. Bij de Grootbooms is de verwarring totaal. Tussen Kaapstad en Pater Noster rekenen ook de vrienden van Daniel ondertussen beetje bij beetje met het verleden af, want één van hen heeft destijds Daniels naam verraden aan de politiepost waar Coetzee werkzaam was.

Forgiveness is regisseur Ian Gabriels eerste grote langspeelfilm. Het thema put hij uit de geschiedenis van zijn vaderland dat over de resultaten van de Waarheidscommissie tien jaar na datum nog altijd verdeeld is; een land waar de nieuwe machthebbers, leiders van de linkse zwarte politieke beweging ANC, hun beloften ten opzicht van de zwarte bevolking in de townships niet waar hebben gemaakt, de leefomstandigheden in de sloppenwijken nauwelijks verbeterd zijn en de armoede is toegenomen, o.a. als gevolg van een eigenzinnig beleid aangaande de effectieve indijking en bestrijding van aids. Het geval-Coetzee staat model voor de minimale straffen die de Commissie destijds heeft opgelegd aan voormalige blanke misdadigers en racisten met het oog op een snelle verzoening en een efficiënte politieke afrekening met het verleden. Ian Gabriel toont in Forgiveness de pijn die is overgebleven, de onbeantwoorde vragen, de nooit geformuleerde antwoorden, de frustratie van de slachtoffers of hun nabestaanden, de wraakgevoelens die zijn blijven bestaan en het gevoel dat gerechtigheid in vele gevallen niet is geschied. Aan de hand van de getormenteerde blanke politieman op zoek naar vergeving en de reacties van de zwarte Grootbooms, diep en fundamenteel beschadigd, probeert de regisseur een portret op te hangen van de Zuid-Afrikaanse samenleving in het post-Apartheidstijdperk. Zonder veel sentimentaliteit, maar met een doorleefd gevoel voor het menselijk aspect van de problematiek schetst Gabriel in compacte scènes de dubbelzinnige gevoelens van zijn personages en de veelzijdigheid van hun karakter. De film is doortrokken van een sfeer van verlatenheid en eenzaamheid omdat de maker overbodige figuranten en settings vermijdt en de toeschouwer confronteert met de meest noodzakelijke informatie over de omstandigheden en de omgeving. Het prachtige Zuid-Afrika is herleid tot winderige landschappen en onherbergzame vergezichten; de dialogen zijn spaarzaam en nauwelijks meerzeggend dan het van wroeging doortrokken gezicht van Coetzee, ongeschoren, bleek en moe van het onrustig slapen, met verwaterde ogen en hangende schouders, de ingehouden pijn van moeder Grootboom met de eeuwige tranen in haar ooghoeken en de verwijtende, uitdagende en vijandige blikken van Sannie en Ernest. Zij zijn Gabriels machtige tool om het gedeelde drama zichtbaar te maken met als enige lichtpunt het schuldgevoel van vader Grootboom, de zachtaardigheid waarmee hij zijn vrouw behandelt en zijn zichtbare poging om de schuld met Coetzee te delen en ergens in zichzelf een aanleiding te vinden om te vergeven. En ook al hebben de personages het naar het gevoel van de toeschouwer misschien niet altijd bij het rechte eind, toch krijgt hij voortdurend nieuwe stof tot nadenken aangereikt om de situatie vanuit hun standpunt te bekijken, om begrip op te brengen voor hun woede en hun machteloosheid.

Forgiveness is tot stand gekomen met financiële steun van het Internationaal Filmfestival van Rotterdam, en het moet gezegd, met Ian Gabriel heeft het IFFR een regisseur gevonden die vanaf zijn eerste productie bewijst over een groot en dramatisch verteltalent te beschikken, een inlevingsvermogen dat pijn doet aan de ogen en het hart en over een bijzonder humanistisch mededogen dat de omstandigheden niet goed praat of de schuldige een vrijgeleide bezorgt ten einde finaal een feel-good-gevoel over te houden. Gabriel durft de toeschouwer confronteren met de werkelijkheid zoals ze is, met verzoening en begrip aan de ene en voortschrijdend onrecht en nieuw geweld aan de andere kant.

BEELD EN GELUID
Het beeld van deze productie is haarscherp, met weinig opvallende, heldere kleuren. De buitenopnamen zijn fel met een lage horizont onder een lichtgevende blauwe hemel, donkere mensen en kleren op een zanderige ondergrond met veel tegenlicht en lange schaduwen. De interieurs zijn donker met veel bruin neigend naar zwart, flets brons en zacht goud.
Het geluid staat in stereo met een lichte surround. De spaarzame stemmen in het midden, de rest van het geluid met ondersteunende muziek en zenuwachtige tonen op het uiteinde. Mooi en eenvoudig.

EXTRA'S
De extra’s beperken zich tot de Originele Bioscooptrailer en twee Andere Trailers, o.a. Japanese Story.

CONCLUSIE
Forgiveness is het filmdebuut van de Zuid-Afrikaan Ian Gabriel en meteen een voltreffer, een schot midden in de roos. Het verhaal wordt met eenvoudige middelen verteld, met een ruim gevoel voor perfect getimede en ingehouden dramatiek. Gabriel is een man van veruiterlijkte innerlijkheid veel meer dan van avontuur en grootse scènes. De cast is superb, de acteerprestaties buitengewoon veelzijdig, de sfeer thrillerachtig en dreigend, onderkoeld en gecontroleerd; het scenario is spannend en uitnodigend, de vertelling humanistisch, gelaagd en passioneel over schuld en boete, verzoening en zelfontdekking.