FILM
Renier de Lamarach (Jan Decleir), een Vlaams edelman, raakt tijdens de Eerste Wereldoorlog in Frankrijk gewond. In een lazaret wordt hij verpleegd door een jonge Française, Rolande genaamd. Wanneer hij na de oorlog naar zijn landgoed Horlebecq terugkeert, is de briefwisseling met de Parijse schone de enige afwisseling in een vrij monotoon bestaan. Zijn moeder Coleta (Dora Van Der Groen) wijst hem op zijn plichten als beheerder van het kasteel en behoeder van het familiekapitaal en dwingt hem tot een huwelijk met Emily (Hilde Uytterlinden), zijn schoonzusje, die zich sinds de dood van zijn echtgenote over zijn zoontje Ogier (Ivan Cornette) ontfermt. Renier blijft evenwel in contact met Rolande en schrijft haar smachtende brieven. Op doorreis naar Amsterdam i.v.m. haar echtscheiding doet Rolande landgoed Horlebecq aan en laat haar juridische adviseur bij Renier achter. De Parisien misdraagt zich evenwel ten opzichte van Emily en Renier vindt het raadzaam om hem naar huis te vergezellen. In Parijs stelt Rolande hem voor aan haar vriendin Diane (Liliane Vincent) die zich op de allernieuwste rage heeft gestort: schoonheidsverzorging. Rolande kan Renier overtuigen om 800.000 Bef in Diane's Académie de Beauté te investeren, en ze stelt hem de opening van een al even succesvol filiaal in Brussel in het vooruitzicht.



Terug op Horlebecq beginnen de problemen: Reniers grootvader, Hardwin de Lamarche (Robert Marcel), protesteert tegen de uitverkoop van het familiebezit en zet z'n kleinzoon onder druk om alle contacten met de Française te verbreken; Reniers moeder Coleta verlaat het landgoed wanneer ze verneemt dat Renier de verloving met Emily verbreekt en vergevorderde plannen heeft om Rolande definitief naar Horlebecq te halen; notaris Moorjan (Luc Philips), huisvriend en financieel adviseur van de familie De Lamarche, deelt Renier mee dat hij een deel van zijn gronden zal moeten verkopen indien hij zijn verplichtingen in Parijs wil nakomen. Tijdens een bezoek aan Parijs toont Rolande’s juridische adviseur aan Renier de vernieuwingen die met zijn geld zijn gebeurd: een schoonheidssalon voor heren en een maison rouge, een gesofistikeerd ontspanningsoord waar rijke heren uit de Franse hoofdstad zich kunnen laten verwennen in het gezelschap van schaarsgeklede dames, niet meer of niet minder dan een luxebordeel. Rolande is zoals altijd op zakenreis en laat Renier achter in de goede handen van de directrice van het maison rouge, de zwarte Sky Pink (Sandra Gail Collins), die hem een week lang persoonlijk verwent.



Het contact tussen Renier en Rolande verloopt al die tijd per brief. De Française verzint keer op keer nieuwe uitvluchten om een ontmoeting met hem uit te stellen. Renier vergaat van verlangen en raakt steeds meer verstrikt in haar net van intriges en financiële afpersing. Bij zijn thuiskomst overlijdt z'n zoontje dat altijd al een zwakke gezondheid en een handicap heeft gehad. Schoonzus Emily ondergaat een abortus, krijgt een zenuwinstorting en wordt opgenomen in een psychiatrische instelling. Wanneer Rolande onaangekondigd op Horlebecq verschijnt, komt het tot een confrontatie met Reniers moeder op de begraafplaats.



Rolande met de Bles is de verfilming van de roman De 40 Brieven van Rolande (1944) van de Vlaamse schrijver en dichter Herman Teirlinck, beïnvloed door het werk van Guido Gezelle en de literaire beweging Van Nu en Straks, auteur van het zeer populaire boek Maria Speermalie 1875-1937 (1940) en de minder bekende, maar superieure roman Het Gevecht met de Engel (1952). In Rolande met de Bles beschrijft Teirlinck de ondergang van een Vlaams edelman als gevolg van zijn amoureuze contacten met een malafide Française die hij heeft leren kennen tijdens WOI. Het boek én de film ontwikkelen zich als een claustrofobisch drama waarbij de hoofdpersoon helemaal verstrikt raakt in zijn liefdesperikelen voor de onbereikbare vrouw. Hij laat zich met loze beloften in een avontuur meeslepen dat de ondergang zal betekenen voor hemzelf en zijn familie. Teirlinck vertelt het verhaal in 40 brieven, de correspondentie tussen de verre geliefden. Roland Verhavert zet de romanstof om in een filmscenario, waarbij hij de stem van Rolande regelmatig off screen uit de brieven aan Renier laat citeren. Om authenticiteitredenen (en wellicht ook financiële) zijn de conversaties met de Franstaligen in het Frans, waardoor bijna de helft van de film van Nederlandse ondertitels is voorzien. Het verhaal is redelijk consistent en interessant, maar aan de karakteruitdieping van de hoofdpersonages is weinig aandacht besteed. Verhavert heeft duidelijk veel meer interesse voor het verhaal en de aankleding dan voor de beweegredenen van zijn personages. Het is een manco dat vaker voorkomt in zijn films. Dora Van Der Groen en Robert Marcel worden als leden van een eeuwenoud geslacht uiteraard geacht de toekomst van het familieschild te waarborgen, maar van Emily is het minder duidelijk waarom ze zo smoorverliefd is op een man die haar nauwelijks een blik gunt. Renier zelf gaat de hele film lang gebogen onder een zware last. Hij wordt gedreven door zijn lusten en zijn obsessie voor de Française. Jammer genoeg springt de vonk niet over en laat de hele situatie de toeschouwer siberisch koud. Het drama dat Roland Verhavert opvoert is academisch en gespeend van emoties en innerlijke kracht. Jan Decleir heeft in zijn lange carrière zeer geloofwaardige en dramatische interpretaties neergezet waarvoor hij tot over de grenzen bekend is, maar hier werkt het nauwelijks of niet. Zijn dialogen zijn stroef en onnatuurlijk en niet één keer zien we hem als een man van vlees en bloed. Renier de Lamarche is bloedloos en dat geldt eveneens voor Dora Van Der Groen, en Hilde Uytterlinden als Emily. Luc Philips is een oninteressante figuur die niet één keer in close up op de gevoelige plaat wordt vastgelegd. Zijn personage van boordkarton en oninteressante one liners moet het afleggen tegen Robert Marcel die wél uit zijn dak gaat en de toeschouwer laat voelen dat hij meent wat hij zegt. Rolande Met De Bles baadt in dezelfde kilte en afstandelijkheid waardoor ook Monsieur Hawarden tot een nauwelijks interessante film werd gedegradeerd.



Wat overblijft is een mooi decor en een prachtige aankleding, een verademing na de eindeloze vloed boerenfilms uit de late jaren '60 (waar Verhavert overigens overvloedig de hand in had). De milieuschets is zonder meer uitstekend, met veel oog voor detail en de enscenering is tot in de puntjes verzorgd, zowel qua toiletten als algemene vormgeving: het kasteel, de rijtuigen, de kledij van de plattelandsbevolking ten opzichte van de moderne Parisiens, de exotische sfeer in het Parijse bordeel, de mentaliteit van het mondaine wereldje, het klopt allemaal. Jammer genoeg maakt het houterig en archaïsche Vlaams van de acteurs veel kapot. Het ik-hou-van-u-syndroom, een nauwelijks weg te slikken boekentaaltje dat zijn eigen leven in gaan leiden (of is het lijden?) in de Vlaamse film van de jaren '50 en '60, het blijft een pijnlijke confrontatie. Dat het inmiddels is vervangen door het verbasterde keuken-Vlaams van de dagelijkse VTM- en VRT-soaps is nauwelijks een troost.

BEELD EN GELUID
Rolande Met De Bles is uitstekend gerestaureerd. In vergelijking met de afwisselend rode en groene kop van Jan Decleir in de Weggelaten Scènes heeft de technische ploeg een klein wonder verricht. De film heeft opnieuw zijn prachtig kleurenpalet van meer dan 30 jaar geleden. Voor de rest zijn alle ongerechtigheden via digitale weg weggewerkt en in het geval van zware beschadigingen zelfs gewoonweg beeld per beeld met de hand. Het resultaat mag er zijn. Eén uitschuiver: ter hoogte van minuut 88'26" is de film in de verkeerde aspect ratio geconverteerd (zie laatste screenshot) waardoor de figuren in de breedte zijn uitgerekt. Onvergeeflijke slordigheid.
Het geluid is redelijk tot gewoon slecht. In heel veel fragmenten lijkt het alsof de stemmen in de plaatselijke borstelkamer zijn nagesynchroniseerd. Je houdt het niet voor mogelijk anno 1972.



EXTRA'S
De extra's beginnen met een overbodige en nietszeggende Introductie door Roland Verhavert, gevolgd door twee lange fragmenten uit de film waaruit stukjes zijn verwijderd. Deze Verwijderde Scènes bevatten niet toevallig een portie naakt of té aangebrande fragmenten die in 1972 niet door de censuurbeugel konden. Vandaag zijn ze nog weinig spectaculair. Ze zijn vooral belangrijk omdat ze niet zijn gerestaureerd en dus een idee geven van het precieuze restauratieproces dat is uitgevoerd. Voorts is er de verplichte Originele Bioscooptrailer en een Korte Reportage over Digitale Restauratie van Langspeelfilms. Bij de Andere Trailers treffen we o.a. Johan En De Alverman aan.



CONCLUSIE
Rolande Met De Bles: liefhebbers van producties uit de hoogdagen van de Vlaamse film, ontsproten aan de literaire geest van beroemde voorvaderen, worden hier op hun wenken bediend. Rolande Met De Bles is uit Vlaamse klei gekneed, inclusief het houterig Vlaams gebrabbel en het stijve en vormelijke Frans van Jan Decleir. Dora Van Der Groen is de bitsige moeder-kloek, Robert Marcel de strenge grootvader, Emily de zielige verworpene, Rolande de verre hoer, de rest van de Parisiens zijn haar geldzuchtige medeplichtigen, Ogier het brave en onschuldige zoontje, Luc Philips de doortrapte adviseur en Jan Decleir de zwaar getormenteerde hoofdfiguur, de spil van dit hitsige en zwaar beladen drama. Beeld en kleurencorrectie zijn perfect op één fout geconverteerde scène na. Het geluid is dramatisch slecht, maar de muziek daarentegen getuigt van goeie smaak. De acteerprestaties zijn weinig naturel en het taalgebruik ondermaats.