REEKS
Nu Universal in volle vaart hun rijke eightiescatalogus aan het verzilveren is, met releases van onder meer seizoensboxen van Knight Rider, The A-Team, Miami Vice en Magnum P.I. konden we de cultklassieker Airwolf, waar we sinds jaar en dag op zitten wachten, natuurlijk vroeg of laat ook verwachten. Het is spijtig genoeg eerder laat dan vroeg geworden, en van releases van seizoenen 2 en 3 is er zelfs in de States vooralsnog geen sprake, maar toch is deze release reden voor een klein beetje een "hoera, eindelijk:"-stemming. Het paradepaardje van de Belisarius-studio's, het productiehuis van bedenker Donald P. Belisario, ook bekend van J.A.G. en N.C.I.S., was voor zijn tijd een uitstekende hi‑tech actiereeks, die per aflevering 1 a 2 miljoen dollar kostte, wat voor die tijd een kolossaal bedrag was. En alhoewel de koude oorlogsretoriek en het reaganisme verdwenen zijn en sommige van de plots daardoor op wrede manier achterhaald zijn geworden door de tijd, kunnen we dat van de futuristische look en design allerminst zeggen. Alhoewel geheime agenten volgens ons nooit hebben rondgereden in witte cadillacs, dito kostuum, en zeker al niet een hele harem witgeklede super-agentes ter hun beschikking hadden.




We volgen in Airwolf de avonturen van Stringfellow 'String' Hawke (Jan Michael Vincent), een gedesillusioneerde Viëtnamveteraan die samen met zijn beste vriend Dominic 'Dom' Santini (Ernest Borgnine) een helikopterverhuurbedrijf uitbaat. String is zijn ouders verloren bij een bootongeval, en zijn broer St. John is, in tegenstelling tot hemzelf, nooit uit de hel van Viëtnam ontsnapt. Hawke heeft in de eerste aflevering een supersonische helikopter ontvreemd van de overheid, die hem overigens niet netjes heeft behandeld, en wil deze pas teruggeven als The Firm (de C.I.A.) hem informatie kan verschaffen over het lot van zijn vermiste broer. De premisse van de reeks is dat er tussen Hawke en zijn contact bij The Firm, agent Michael 'Archangel' Coldsmith‑Briggs III (Alex Cord), een soort van gentlemen's agreement bestaat, waarbij Archangel af en toe Hawke en Santini missies laat vliegen met de Airwolf, en in ruil heeft Hawke via Archangel toegang tot de CIA‑archieven waarbij hij soms beetjes informatie kan weten los te peuteren over het lot van St. John. Archangel kan hierdoor zijn positie binnen de geheime dienst versterken, want de andere geheime diensten zouden nóóit toestaan dat één dienst de exclusieve controle heeft over een dergelijk allesvernietigend wapen; om het met Archangel te parafraseren: "At least now we get to fly it... sometimes." Archangel heeft soms de grootste moeite om de eigenwijze Hawke in toom te houden. En de vijand komt niet enkel van buitenaf: andere geheime diensten maken ook jacht op het speelgoedje van 1 miljard dollar, en zouden met plezier Hawke ondersteboven knallen als dat hen de Airwolf zou terugbrengen.

Airwolf is een leuke actiereeks met bijzonder veel aandacht voor speciale effecten en spetterende actiescènes waarvoor kosten noch moeite gespaard zijn. Vooral liefhebbers van aereal combat zullen aan deze releases veel plezier beleven. Daarnaast zijn ook de scenario's, die zich afspelen tegen een achtergrond van koude oorlog, vaak van erg goede kwaliteit, misschien hier en daar wat cliché - we leefden midden jaren '80 immers in het Reagan-tijdperk - maar toch is Airwolf niet zo zwart-wit als soortgelijke generatiegenoten. Hawke, waarschijnlijk door Jan Michael Vincent zo briljant neergezet omdat die laatste ook niet echt een meegaande persoonlijkheid was, heeft zichzelf bewust geïsoleerd van alles en iedereen, omdat hij de éne psychologische klap na de andere te verwerken heeft gekregen nadat de éne na de andere persoon van wie hij hield (zijn ouders, zijn broer, zijn vriendin,...) zijn omgekomen en hij, zoals hij het zo briljant formuleert, "the one who always comes back, unfortunately" is. De goedlachse en flamboyante Dominic Santini, schitterend neergezet door rasacteur Ernest Borgnine, is de enige die min of meer door is kunnen dringen tot Hawke's zeer selecte kring intimi, omdat de geschiedenis van Hawke's familie en die van Santini al tientallen jaren samen heeft gelopen.



Vooral dit eerste seizoen bevat enkele gitzwarte scenario's zonder ook maar het minste soort happy end (Mind Of The Machine om maar de voornaamste te noemen). Wat overigens Universal een doorn in het oog was, waardoor het tweede seizoen een stuk familievriendelijker moest worden. Daarvoor werd onder meer het personage van Caitlin O'Shanessy (Jean Bruce Scott) ingevoerd, die in dit eerste seizoen nog niet te zien is. Ondanks het feit dat het tweede en het derde seizoen toch nog enkele zeer goeie afleveringen bevatten, trok Belisario zich tegen het derde seizoen uit de productie terug. De reeks liep drie jaar met veel succes in de States, waarna de druk op de makers onhoudbaar werd, voornamelijk door de in de tabloids breed uitgesmeerde frequente alcohol‑en drugproblemen van de hoofdacteur, Jan Michael Vincent, die overigens na Airwolf geen enkele serieuze aanbieding meer heeft gekregen, regelmatig in aanraking kwam met het gerecht als hij wéér eens zijn arm had gebroken terwijl hij zijn vrouw aan het aframmelen was - de schurk - (in een aflevering van seizoen 3 hangt zijn éne arm merkwaardig slap naast zijn lichaam) en tegenwoordig van het éne rehabilitiatiecentrum naar de andere gevangenis wordt gevoerd en nog amper zijn eigen naam herinnert.




Er is dan wel in Canada nog een vierde reeks gemaakt met een compleet andere cast, maar omdat alle actie‑sequenties knip‑en plakwerk waren uit de eerste drie reeksen (men beschikte immers over een klein budget en ‑ klein detail ‑ niet over de originele helikopter), wordt deze reeks door de echte Airwolf‑fan als apocrief beschouwd. Bovendien spreekt dat vierde Airwolf-seizoen de originele mythologie op zowat alle punten tegen waar mogelijk: plots kunnen er minstens vier mensen zonder enige ervaring van de eerste keer met Airwolf vliegen, het ding staat in de woestijn verstopt maar wordt door de eerste de beste sukkel (majoor Rivers) gevonden nadat de diverse geheime diensten er drie jaar intensief naar op zoek zijn geweest, staat de Airwolf cave plots vol met dure, onnodige computer-apparatuur én als klap op de vuurpijl wordt de originele cast op de meest ongeloofwaardige manier onder de mat geschoven, in die mate zelfs dat Ernest Borgnine niet aan het project wilde meewerken en ze een "vervanger" in zijn plaats hebben laten sterven die we één keer vaag vanaf de rug zien. Om een lang verhaal kort te maken: ik leef nog altijd in een staat van constant denial: er is nóóit een vierde seizoen van Airwolf geweest. Er is wel een Canadees prutreeksje met toevallig dezelfde naam geweest met kinderachtige scenario's, crappy speciale effecten die in totaal inclusief BTW waarschijnlijk honderdtwintig dollar of zo moet hebben gekost. Maar die reeks was géén Airwolf. Einde discussie en terug naar het eerste seizoen van de échte Airwolf!




Airwolf had meer diepgang dan de meeste andere actiereeksen als bijvoorbeeld het belachelijke Knight Rider, en ondanks zijn drankproblemen is Jan Michael Vincent perfect gecast voor de rol van de mensenschuwe eenzaat Stringfellow Hawke, die in zijn hut in de bergen leeft met zijn hond, zijn kunstcollectie, zijn cello, en zijn herinneringen aan Viëtnam. De flamboyante en uitbundige Dominic Santini wordt prachtig contrasterend uitgespeeld tegen Hawke, in alle opzichten zijn ze elkaars tegenpool (jong versus oud, introvert versus extravert, roekeloos versus bezadigd, levensgenieter versus misantroop), kortom het klassieke thema van de oude mentor tegenover de jonge rookie(hoewel Hawke wordt beschouwd als de voornaamste piloot van Airwolf) . Dé briljantste vondst van de reeks was toch wel ongetwijfeld de éénogige Archangel, de top‑CIA‑agent die vooral niét opvalt in zijn hagelwitte kostuum, zijn onafscheidelijke all-terrain-bestendige limousine van zeven meter lang, en zijn trouwe schare mooie assistentes. Een andere troef is het feit dat de reeks kon uitpakken met enkele grote namen op de guest list, zoals Lance LeGault en een piepjonge Shannen Doherty, maar waarbij de grootste indruk ongetwijfeld werd gemaakt door David Carradine in de aflevering Mind Of The Machine, tevens inhoudelijk de topaflevering uit dit eerste seizoen.


Deze eerste reeks - feitelijk maar een halve die als proefballonetje werd opgelaten - bevatte eigenlijk alleen maar afleveringen die uiteindelijk zouden uitgroeien tot klassiekers. Bovendien zijn het stuk voor stuk traktaties voor liefhebbers van vliegend materieel: MiG's, Jet Rangers, F15's, tweedekkers... je kan het zo gek niet bedenken of het vliegt er wel ergens rond. Spijtig genoeg werd deze hoge standaard in de daaropvolgende reeksen niet behouden.

AFLEVERINGEN
Disc 1:
1. Pilot / Shadow Of The Hawke
De gevaarlijke psychopatische sadist annex geleerde Charles Henry Moffett (David Hemmings) heeft in opdracht van CIA‑een ultramoderne helikopter, Airwolf genaamd, ontworpen. Dr Moffet is echter eertijds bij een ander project, Proteus, gedesavoueerd geweest omdat hij de vrouwen niet kon gerust laten, en hij ziet nu de kans schoon om Red Star Control, de basis waar Airwolf ontwikkeld werd, op te blazen. Hij dreigt ermee de helikopter aan Libië te verkopen, alwaar hij voor zijn sadistische neigingen te bevredigen op zijn wenken bediend wordt, als hij in ruil daarvoor maar eens af en toe een Amerikaans of Frans toestel neerhaalt. Archangel vraagt met lichte dwang aan ex‑testpiloot Hawke om de helikopter terug te halen. Om op zijn gevoelens te spelen, schakelt hij agente Gabrielle Ademaur (Belinda Bauer) in om het doen en laten van Hawke te volgen. Hawke ziet haar wel zitten, maar sleept de ongelukkige vloek met zich mee dat iedereen waar hij van houdt, vroeg of laat komt te overlijden. Alleen Dominic Santini geniet zijn vertrouwen, en hij vraagt hem dan ook om hem in het geheim naar Libië te vergezellen. Daar komt het tot een zware confrontatie met dr Moffett, die Gabrielle als spionne heeft ontmaskerd en genoegen schept in haar uitgebreid te martelen.

2. Daddy's Gone A' Hunt'n
String aanvaardt de opdracht om voor The Firm te infiltreren in een luchtmachtbasis. De CIA is namelijk getipt dat één van de testpiloten van een nieuw straalvliegtuig bereid is om zijn toestel aan de Russen over te dragen. Strings verdenking rust op zijn oude vriend Sam Roper (James Whitmore Jr.), die samen met een Vietnamese vluchtelinge, Nhi Huong (Irene Yah‑Ling Sun), een zoontje heeft. De zoon, Ho Minh (Chad Allen) wordt vastgehouden in Alaska door de Russen om als pasmunt te dienen bij de overdracht van het vliegtuig. Sams halfgebakken plannetje om te proberen én het vliegtuig, én zijn zoon te redden, lijkt echter nergens op; String kan hem overtuigen om van zijn plan af te zien, op voorwaarde dat hij het jongetje uit Siberië kan halen.




Disk 2:
3. Bite Of The Jackal
Dominic moet een oud model helikopter over de grens met Mexico vliegen. Onderweg ontdekt hij een blinde passagier, een meisje, Phoebe Danner (Shannen Doherty), die op zoek is naar haar de wereld rondzeilende vader. Helaas wordt Dominic het doelwit van ene Mitchell Bruck (Scott Hylands), een ambitieuze Firm-agent die zit te azen op de positie van Archangel. Hij heeft een bevriende Mexicaanse kolonel, Arias (Julio Medina) onder de arm genomen om Dominics helikopter te laten neerschieten, en braafjes te wachten tot String hem in de Airwolf komt redden. String heeft overigens geen keuze dan Archangel als co-piloot aan boord te nemen. Tijdens een eerste confrontatie wordt de staartrotor van Airwolf beschadigd, en Stringfellow is verplicht om op een Mexicaanse boerderij een noodlanding te maken.

4. Proof Through The Night
Vladimir Rostoff (Rick Lenz) is 22 jaar actief geweest als spion in de Sovjetunie. De recente ontwikkeling van een dodelijk zenuwgas maakt dat hij zijn dekmantel moet afgooien en de CIA moet verzoeken om hem én het gas - om het evenwicht tussen de grootmachten terug te bewaren - uit Sverdlovsk te smokkelen. Rostoff heeft echter één voorwaarde: zijn vrouw Natalya (Maria Korda) en zijn dochter Tanya (Linda Grovenor) moeten mee geëvacueerd worden. Archangel, die ooit zijn leven nog te danken had aan Rostoff, vraagt aan Hawke om Airwolf voor de operatie in te zetten. Om drie passagiers - dus in totaal vijf mensen - te kunnen vervoeren, moet Airwolf wel gewicht verliezen. Concreet: alle wapens moeten gedemonteerd worden. En het is dan nog niet zeker of Hawke niet met zijn twee voeten in een valstrik loopt.

5. One Way Express
Dominic Santini's helikopterbedrijf wordt ingehuurd om een stuntsequentie uit een film te draaien. Daarin moet een helikopter landen op een rijdende vrachtwagen. Het komt echter tussen een bitsige ruzie tussen Dominic en Hawke, die vreest voor het leven van zijn vriend. Uit pure bluf verwedt Dominic aan de filmmaatschappij als schadevergoeding zijn vliegmaatschappij als de stunt niet mocht lukken. Hawke, die meent dat Dominic zijn ongeluk inloopt, vraagt aan Archangel of hij de filmopnames niet kan stopzetten. De naam van de filmproducent, Henry Darrow (Philip Maurice) doet bij Archangel echter een belletje rinkelen: de man heeft al vanalles en nog wat verdonkemaand, maar heeft zich nooit wettelijk laten pakken. Archangel vermoedt dan ook dat de zogenaamde stunt een dekmantel is voor een andere operatie. Maar welke?



Disk 3:
6. Echos From The Past
Hawke wordt gecontacteerd door huurling Peter McGregor (Michael Halsey), die beweert te kunnen bewijzen dat Hawke's broer St. John gevangen gehouden wordt in een Noord-Koreaans gevangenenkamp. Tijdens de terugtocht wordt Hawke onwel achter het stuur van zijn helikopter en hij stort neer. Na een jaar in coma gelegen te hebben, verneemt hij dat St. John (Christopher Connelly) bevrijd is, maar dat Dominic en Archangel tijdens de reddingsoperatie zijn omgekomen. Niets is echter wat het lijkt...

7. Fight Like A Dove
Hawke en Santini worden benaderd door Sarah LeBow (Tovah Feldshuh). Sarah werkte met haar vader Harry (Peter Mamakos), een overlevende van Dachau, aan het opsporen van ondergedoken nazi-criminelen. Bij de speurtocht naar Helmut Krüger (Walter Gotell), een berucht kampbewaker, is Harry door hem neergestoken, en Sarah wil wraak. Krüger leidt een tweede leven als Hans Dauber, een wapenhandelaar die aan de meestbiedende verkoopt. Archangel is tegen Hawkes bemoeienis met de zaak, want ook hij is genoodzaakt om zaken te doen met Krüger, omdat anders het Oostblok dat wel zal doen. Krüger heeft de hand weten te leggen op Thor, een ultra-gesofisticeerd luchtafweersysteem. Toch waagt het Airwolf-team zich aan een gewaagde charge tegen de versterkte villa van Krüger in Paraguay.

8. Mad Over Miami
Dominic Santini heeft van enkele vrienden van hem, naar Miami uitgeweken Cubanen, de opdracht aanvaard om twee verzetsstrijders die al jaren worden vastgehouden, uit te wisselen voor twee miljoen dollar. Voor de ogen van de Cubaanse kolonel Fernandez (William Marquez), die met de uitwisseling wordt belast, wordt het geld echter door een helikopter gestolen. Fernandez vermoedt dat Santini hier voor iets tussen zit en drijft zijn prijs op naar drie miljoen, zonder geintjes. Dominic durft zijn vrienden niet meer onder ogen te komen, zeker wanneer blijkt dat de Cubaanse gemeenschap in Miami bij lokale wapentraffikant Sanchez (Ismael Carlo) de helft van het bedrag hebben geleend. Sanchez blijkt in grote mate illegaal gesponsord door de CIA met Archangel als tussenpersoon, en dus dreigt Hawke zijn wapenhandeltje naar de pers te lekken, tenzij hij drie miljoen dollar krijgt om de gijzelaars vrij te kopen. Archangel kan niets anders dan instemmen, maar Sanchez schijnt meer af te weten over de verdwijning van de eerste twee miljoen.




Disk 4:
9. And They Are Us
De Afrikaanse (fictieve maar oh zo herkenbare) staat Limbawe is verdeeld door een burgeroorlog in een communistisch Zuiden, onder leiding van president Harold Ngomo en zijn rechterhand, generaal Ali Butami (Grand Bush), en het westersgezinde noorden, bestuurd door president Seko Logana (Raymond St. Jacques) en zijn vrouw Lea (Berlinda Tolbert). Een politiek wespennest als dit is wel het laatste wat voor Hawke en Santini een zorg is, zelfs al heeft het zuiden chemische wapens gekocht van Oost-Duitsland en is het zuiden een massale aanval op het noorden aan het voorbereiden. Archangel heeft echter een belangrijk argument waarmee hij Hawke voor de kar van zijn noordelijke bondgenoten kan spannen: de zuidelijken laten enkele vuile klusjes opknappen door voormalig Viëtnam-soldaat kolonel Marty James Vidor (Christopher Stone), die samen met Hawkes broer boven Noord-Viëtnam was neergehaald. Als er iemand is die weet waar zijn broer is, is hij het.

10. Mind Of The Machine
String en Dominic zijn ingegaan op een voorstel van Archangel om te helpen een Airwolf-simulator te fine-tunen en te laten vergelijken met het echte toestel. Die simulator is gebouwd door dr Robert Winchester (David Carradine), één van de oorspronkelijke Airwolf-piloten, die lijdzaam heeft moeten toekijken hoe Stringfellow zijn plaats als testpiloot heeft ingenomen. Geïnspireerd door zijn vriendin/assistente Diana Norris (Sondra Currie) daagt hij String uit voor een duel van Airwolf tegen Airwolf op de simulatie-computer. Tijdens de simulatie wordt er echter een poging gedaan om de echte Airwolf te stelen. Archangel is furieus en wil het project stopzetten.

11. To Snare A Wolf
Na de lancering van een nieuwe spionagesatelliet heeft topambtebaar D.G. Bogard (Lance LeGault) een gigantische speuractie op touw gezet om Airwolf terug te vinden, liefst heel maar bij ontbreken van die optie is "aan flarden geschoten" ook aanvaardbaar. Archangel moet voor een senaatscommissie verschijnen en is als dusdanig niet beschikbaar om Hawke de hand boven het hoofd te houden, maar weet wel de handen te leggen op de vluchtschema's van de satelliet. Hawke verplaatst Airwolf tijdelijk onder de vleugels van een afgedankt vliegtuig op een luchtvaartkerkhof. Terwijl hij en Dominic een promotiefilmpje schieten voor het leger, ontvangt Dominic een noodoproep van een tweedekkerpiloot in moeilijkheden, Toni Donatelli (Kathleen Lloyd). De manier waarop ze zich nogal opdringt aan Hawke en Santini doet de vermoedens rijzen dat ze op de één of andere manier bij de aktie van Bogard betrokken is.

BEELD EN GELUID
Eerder presenteerden we U al een uitgebreide bespreking van de regio 1-versie. Inhoudelijk zijn de twee releases identiek, dus gaan we even naar beeld en geluid kijken. Deze release wordt duidelijk bevoordeeld door de superieure PAL-transfer, waardoor de kleuren er een stuk pastel-achtiger uitzien, maar stabieler zijn. Printbeschadigingen, zoals witte puntjes, af en toe een zwarte lijn door het beeld en zelfs af en toe een beetje wobble in de openingscredits (zoals One Way Express) moeten we er maar bij nemen. Ondanks de vele electronica-gadgets zitten er niet te veel compressie-artefacts in het beeld, behalve enkele in het hoofdkwartier van kolonel Vidor in And They Are Us. Ook zijn er sporadisch zwarte verticale filmlijnen te zien, zoals in Fight Like A Dove. De leeftijd van de reeks in rekening nemend is dit een best aanvaardbare transfer. In sommige scènes, vooral als het wat donkerder is, is er ruis waar te nemen, maar andere scènes, zoals de omsingeling in To Snare A Wolf zijn gewoon schitterend. De layer change zijn op elke disc netjes weggemoffeld in een commercial break. De op de persberichten aangekondigde 5.1-remix is, zoals we al vermoedden, nergens te bespeuren, maar de originele stereo 2.0-track, de geluidsband die nu éénmaal bij Airwolf hoort, is best doenbaar. De dialogen klinken aanvaardbaar, zelfs wanneer deze weerklinken door bijvoorbeeld communicatie-apparatuur, en de beperkte stereodynamiek laat het typische gierende geluid van de voorbijzoevende helikopter toch nog tot zijn recht komen. We vreesden dat de muziek van Sylvester Levai door de PAL-speeedup zou vervormd worden, maar dat valt in de praktijk redelijk mee. Levai heeft voor dit eerste seizoen voor elke aflevering zowat een ander, aangepast thema geschreven: in And They Are Us zitten zo bijvoorbeeld Afrikaanse ritmes in het klassieke thema verwerkt. De muzikale stukjes zijn soms echte pareltjes, en het is jammer dat deze totnogtoe nergens officieel uitgebracht zijn. Verder nog een zéér grote pluim aan de ondertitelaars. Er wordt in de reeks nogal eens Russisch, Spaans en Viëtnamees gesproken, en dat wordt dan ondervangen door Engelse ingebrande ondertitels. De Nederlandse vertaling is echter veel gedetailleerder, wat betekent dat men zich daarvoor bij Universal toch de moeite heeft getroost om Russische vertalers in te huren.




EXTRA'S
Het verschil met de regio 1-versie is dat we in plaats van twee dubbelzijdige DVD-18's we hier vier DVD-9's krijgen, in een boxset met twee dubbele slimline cases. Deze oplossing vinden we veel eleganter dan de meeste plaatsbesparende truken van de foor die tegenwoordig nogal eens toegepast worden, en deze R2-versie is zelfs nog compacter dan de R1, zonder dat de discs over elkaar zitten. Minpuntje zijn de redelijk knullige menuschermen, samengesteld door een eerstejaarsstudent grafische vormgeving, die net de polygoon onder de knie heeft. In vergelijking met de R1, met samenvattingen per aflevering en dergelijke, wordt Airwolf wel een beetje te kort gedaan. Inhoudelijk is men er echter volledig van afgebleven, en dat is een goede zaak: ook hier bevatten alle afleveringen nog de lead-in, het stukje film dat vooraf werd uitgezonden om de kijker warm te maken, en van de pilootaflevering, Shadow Of The Hawke vinden we gelukkig de langere, betere versie terug en niet de TV-film die op basis van de eerste twee afleveringen gemaakt werd. De montage van deze versie is een beetje anders, en bevat uiteraard ook nog een heel ander slot waarin de premisse van de daarop volgende afleveringen wordt opgezet. Het artwork bevat daarentegen geen foto's uit het gewraakte vierde seizoen zoals de regio 1; hier heeft men zijn huiswerk duidelijk beter gemaakt.

Maar extra's? Nee, niet te vinden. De vraag is of we de mythe willen verknallen door bijvoorbeeld een recent interview met Vincent toe te voegen, of dat we Hawke beter in onze gedachte kunnen koesteren zoals hij was.




CONCLUSIE
We zijn enorm blij met de regio 2-release van Airwolf, waardoor een nieuwe generatie kan kennismaken met Santini Air, Stringfellow Hawke, The Firm en natuurlijk... the lady herself. Een domper op de feestvreugde is echter wel dat Universal in R1 nog niet dadelijk plannen heeft om de overige seizoenen uit te brengen. Misschien wachten ze de resultaten van de Europese verkoop af; wat betekent dat er maar één ding is dat U kan doen... de conclusie laten we U zelf trekken.