FILM
Jacobo Köller (Andrés Pazos), zestiger en jood van geboorte, is eigenaar van een sokkenfabriekje in een provincieplaats in Uruguay. Dat runt hij met de hulp van twee werksters en zijn assistente Marta (Mirella Pascual), een wat sombere en zwijgzame, hondstrouwe vrouw, die toekijkt op de goeie gang van zaken in het atelier en op de administratie. Dat is nodig, want als verstokt vrijgezel neemt Jacobo het niet zo nauw met de netheid in zijn omgeving en de orde op kantoor. Jacobo en Marta hebben nauwelijks interesse voor de buitenwereld en voor elkaar en hun conversaties beperken zich tot goeie morgen, alstublieft,dank je wel en tot morgen. In hun leven staat de tijd net zo stil als in de sokkenfabriek met z'n vooroorlogse weefmachines, slechte neonverlichting en grauwe muren. Er hangt een sfeer van berusting en desinteresse in de mensen en de dingen. Marta vlucht na het werk in de romantische muziekjes op haar walkman of de buitenlandse soaps op televisie of ze slijt de lange, donkere winteravonden in een sjofele bioscoop in de buurt. Jacobo rijdt in z'n aftandse auto het hele eind naar de stad waar hij op een derde verdieping woont, tussen de rolstoel van zijn overleden moeder en haar nooit uitgepakte spulletjes in de kartonnen dozen in de hoek van de woonkamer.



De dagelijkse routine wordt verbroken wanneer Jacobo van de begrafenisondernemer verneemt dat de zerk voor zijn moeders graf klaar is. Meteen stuurt hij een fax aan zijn tweelingbroer in Brazilië en verneemt de dag nadien dat Herman (Jorge Bolani) de ceremonie op het joodse kerkhof zal bijwonen. Ze hebben elkaar een hele tijd niet meer gezien en de relatie is nooit hartelijk geweest. Jacobo en Herman zijn tegenpolen, de ene zwijgzaam, introvert en een beetje lui, de andere een prater, een grappenmaker, altijd goed geluimd en een prima zakenman met een bloeiend en modern sokkenbedrijf in Brazilië en een exportgebied tot aan de oevers van de Grote Oceaan in Chili. Jacobo benijdt zijn broer zijn succes en zijn geld, maar dat zal hij nauwelijks laten merken. Toch probeert hij de schijn te redden en vraagt aan Marta of ze voor een paar dagen zijn echtgenote wil spelen en zij reageert positief, voor de baas doet ze alles... of toch bijna alles. Wat volgt is een vrij goed geïmproviseerd stukje toneel dat Herman op geen enkel ogenblik doorziet. Jacobo blijft zichzelf en Marta doet er alles aan om haar zwager-voor-drie-dagen zo goed mogelijk te ontvangen. Dat leidt tot een reeks hilarische, komische en net niet pijnlijke situaties en wanneer Herman zijn broer en schoonzus als tegenprestatie een weekendje aan zee uitnodigt in een naar Uruguayse maatstaven sjiek hotelletje waar de familie in betere tijden de zomers doorbracht, valt het ergste te vrezen, want: houdt de broze façade stand?

Regisseurs Juan Pablo Rebella en Pablo Stoll maken van Whisky een zeer aparte, haast melancholische film, bevolkt met mistroostige figuren in nauwelijks interessante omstandigheden. Tot drie keer toe tonen ze de kijker het ochtendritueel dat elke dag precies op dezelfde manier verloopt: Jacobo's slecht startende auto, z'n ontbijt in een ranzig cafeetje, Martha aan de poort van de fabriek, turend op haar horloge, de rolluik die opengaat en weer dicht, het aansteken van de brommende neonlampen in het atelier en het aanzetten van de machines, het omkleden en het routineus koffiezetten, de identieke korte zinnetjes als begroeting, de lege blikken en de nauwelijks verholen onpersoonlijke sfeer. Tussendoor zien we Jacobo z'n fax typen en versturen, aan de immer defecte rolluik van zijn kantoor friemelen, Marta tussen de middag rokend op het binnenkoertje, Jacobo die een vracht sokken levert aan een goedkoop buurtwinkeltje, de krantenman die hem uitlacht omdat z'n lievelingsvoetbalploeg voor de zoveelste keer heeft verloren, de meisjes van het atelier die de inhoud van hun tas aan Marta tonen wanneer ze 's avonds de fabriek verlaten. Het vraagt van de kijker een zeker engagement om het trage tempo vol te houden, terwijl de zinloosheid en de leegheid van wat getoond wordt, gecombineerd met de voelbaar opgekropte wrok en frustratie van Jacobo, de film wel degelijk in een zeer bepaalde richting duwen. Het is wachten op de komst van Herman, degene waarvoor alles met zorg in gereedheid wordt gebracht, op een drafje en zonder het tempo op enig ogenblik op te drijven, een komst die onheil of in elk geval veranderingen voorspelt.



Het weerzien tussen de broers is stroef: ze geven elkaar een goedkoop paar sokken, een modieus Braziliaans en een ouderwets Uruguayaans. Herman steekt meteen van wal over zijn beide dochters en zijn goeddraaiende sokkenfabriek. Jacobo kijkt gedesinteresseerd, afwezig en verveeld. De ontmoeting met Marta is een herademing: ze heeft een fleurige jurk aangetrokken, het haar laten kappen en de lippen gestift. De complimentjes komen van Herman. Vanaf dan zijn het niet de grote gebeurtenissen die de kijker het verhaal van Herman, Jacobo en Marta vertellen, maar de details, de manier waarop ze kijken, kleine bewegingen van een hand, korte en bondige zinnetjes. Rebella en Stoll gebruiken een vaste camera. De opnamen zijn gestandaardiseerd en stijf, afstandelijk zelfs, waarbij de bizarre close ups voor de subtiele karakterisering zorgen. Whisky wordt een American Gotic in de stijl van Grant Wood, een schilder die in de eerste helft van de 20ste eeuw het Amerikaanse platteland op doek vastlegde met de precisie van de Vlaamse primitieven op hun Middeleeuwse altaarstukken. Met weinig middelen borstelen de regisseurs een absurdistisch en innemend portret, vooral van Marta, want hoe langer hun camera op haar gericht blijft, hoe dieper de band wordt met de kijker, Wegens de metamorfose die ze stilaan ondergaat, haar kleine geluk in sommige scènes, haar blik die dan even blijft hangen, op Herman, maar ook op Jacobo, inclusief het besef dat het lelijke eendje, thuis altijd in het zwart en nauwelijks aantrekkelijk, onder de nieuwe omstandigheden persoonlijkheid krijgt, naar zichzelf kijkt in de spiegel, misschien voor het eerst in vele jaren, met een kritische en goedkeurende blik en vervolgens stijlvol de deur van de kamer achter zich dichttrekt. Dat het met één van beide mannen iets wordt, is nauwelijks voorstelbaar, maar Rebella en Stoll schrappen de mogelijkheid niet meteen uit hun script. Er groeit een zekere spanning, een mate van jaloezie, met een vreemd gevoel van onvoorspelbaarheid en algehele onzekerheid tot gevolg.



BEELD EN GELUID
Rebella en Stoll kiezen voor een hard contrast in deze film. Het past perfect bij de aftandse interieurs, grijs en grauw zonder veel kleur en de monolitische figuren en het is beslist de bedoeling geweest van de regisseurs. Later breiden ze het tintenpalet uit met rood en blauw, maar blijft het beeld ongemeen hard met een scherp contrast en koud licht als om mogelijk illusies over een sfeerwisseling de kop in te drukken. De transfer is in orde, ook op zeer groot scherm, met een minimum aan waaiervorming. Van ongerechtigheden is er nauwelijks of geen sprake. Het geluid is eenvoudig. De bijgeleverde 5.1-mix komt niet tot zijn recht. Whisky is een eerder stille en rustige film zonder grote of indrukwekkende effecten en de subwoofer en de achterste kanalen blijven dus ongebruikt. Er is een zeker stereo-effect waarneembaar, soms, zij het subtiel.

EXTRA'S
De dvd bevat geen extra's en dat is jammer, want op de Angelsaksische versie stonden intertijd een Making of en een reeks Weggelaten Scènes, naast de Originele Trailer.

CONCLUSIE
Whisky van de Uruguayse regisseurs Juan Pablo Rebella en Pablo Stoll is een film voor liefhebbers van intimistische karakterstudies en kleine menselijke drama's. Het verhaal ontvouwt zich langzaam tegen een sobere en armoedige achtergrond, zonder noemenswaardige gebeurtenissen. Desondanks wordt Whisky een aantrekkelijk en intimistisch, bij momenten zelfs droogkomisch portret dat met grote zorg voor detail is geborsteld, subtiel, melancholisch en soms heel even langs het pijnlijke af.