FILM
The Wayward Cloud is het verhaal over twee jonge Taiwanezen, de goeduitziende Shiang-Chyi (Chen Shiang-Chyi) en de jonge Hsiao-Kang (Lee Kang-Sheng) én het vervolg op What Time Is It Here?, regisseur Tsai Ming-Liangs film uit 2005 waarin hij een ontmoeting ensceneert tussen beiden in Parijs. Hsiao-Kang is er straatventer en Shian-Chyi verschijnt er voor toerisme en sightseeing. Vanaf hun eerste ontmoeting is er een zekere band, maar niet meer. In de Taiwenese hoofdstad Taipei loopt Shiang-Chyi haar Parijse kennis opnieuw tegen het lijf terwijl ze in de vuilnisbakken naar plasticflessen op zoek is die ze stiekem in de openbare toiletten vult. Taiwan wordt getroffen door een nijpend watertekort en via de televisie worden de burgers aangespoord om zuinig om te gaan met drinkwater. Omdat watermeloenen goedkoop zijn en veel water bevatten, worden ze als tijdelijk alternatief aangeprezen. Verkoop je nog altijd horloges?, vraagt Shiang-Chyi. Het is het enige zinnetje dat tussen hen beiden in deze film wordt gewisseld. Hsiao-Kang schudt glimlachend het hoofd.

The Wayward Cloud begint met een zeer heftige en insinuerende scène in een slaapkamer: een jonge vrouw ligt ruggelings op het bed met tussen haar benen een half opengesneden watermeloen die door een mannelijke figuur wordt afgelikt en dan gevingerd. Vervolgens stopt hij het rode vlees van de meloen in haar mond en laat het sap over haar gezicht en naakte lichaam stromen. Op hetzelfde moment zit een verdieping lager Shiang-Chyi voor de televisie terwijl ze ongeïnteresseerd watermeloen eet met een grote lepel. Door het plafond hoort ze de gilletjes in de bovenliggende kamer en de camera toont het neukende stelletje: de man - Hsiao-Kang, deze keer niet als straatventer, maar als pornoacteur voor de kost - heeft de halve watermeloen als een helm op z'n hoofd gezet.



Shiang-Chyi zich van geen kwaad bewust. Ze komt Hsiao-Kang regelmatig tegen, op straat of in de kille gangen van het flatgebouw, en dan neemt ze hem mee naar boven voor een etentje, om een oude koffer te herstellen of de krabben te vangen die uit het supermarkttasje zijn ontsnapt. Hun ontmoetingen zijn verstilde taferelen zonder veel woorden. Ze geniet van zijn gezelschap, wordt uiteindelijk – door eenzaamheid gedreven – verliefd, maar haar toenadering tussen de rekken van een videotheek, wimpelt hij voorzichtig af. Misschien moet hij z’n erectie sparen voor op het werk?

The Wayward Cloud van de Taiwanese regisseur Tsai Ming-Liang is best te omschrijven als een semi-pornografisch sprookje waarin de seksuele handelingen de personages niet dichter tot elkaar brengen, maar veeleer van elkaar verwijderen. Ming-Liang draait geen hardcore pornoscènes, maar wat hij filmt laat niets aan de verbeelding over en is in elk geval naar de geest pornografisch. Het verhaal is een lappendeken van losse fragmenten, vaak zonder duidelijk verband. Niet de inhoud is belangrijk, zegt Ming-Liang over zijn films in het algemeen, maar de sfeer en de manier waarop ik indrukken en opkomende beelden intuïtief aan elkaar smeedt. Een rechtlijnige vertelling met een inleiding, een ontwikkeling en een coda hoeft u dan ook geenszins te verwachten. The Wayward Cloud passeert meestentijds zonder dat het tot de kijker doordringt waar de regisseur met zijn verhaal naartoe wil. Dat het uiteindelijk toch naar een apotheose leidt met een behoorlijke kracht op de Schaal van Richter, komt dan ook als een totale verrassing.



The Wayward Cloud moet vooral geld in het laatje brengen en dat geeft Ming-Liang ook eerlijk toe. Na The Hole (1998), een film die in Taiwan zeer weinig bijval oogstte en een commerciële flop werd, was de regisseur verplicht om het over een andere boeg te gooien. Onder het mom van een existentialistisch portret van twee jonge mensen in een kille wereld, gaat hij in deze film evenwel een heel stuk verder dan in The River (1997) met z'n zeer omstreden geërotiseerde vader-zoonscène in een badhuis of in het bij ons bekendere Goodbye, Dragon Inn (2003) over gay cruising. The Wayward Cloud valt in essentie uiteen in twee verhaallijnen: dat over het draaien van een pornofilm en dat over de weinig intense en onromantische relatie tussen Shiang-Chyi en Hsiao-Kang, die er ondanks een zekere wederzijdse sympathie niet in slagen om lichamelijk intiem te worden.

Veel belangrijker dan de inhoud is de vorm van The Wayward Cloud. Tsia Ming-Liang richt z’n camera seconden lang op decors die vervreemding en kilheid suggereren: donkere en lege flatgebouwgangen, mensen die in en uit liften stappen, eindeloze trappenhallen, water in alle soorten en vormen, watermeloenen, krabben, openstaande koelkasten, etc. Bewegen doet z’n lens zelden, op een paar uitzonderingen na. Zijn beeldopbouw is statisch, de beeldvulling leeg. Door het ontbreken van dialogen en het inlassen van muzikale acts die totaal niets met de rest van de film van doen hebben, ontstaat een afstandelijke en berekende kunstfilm met heftige semi-pornografische kenmerken, zeer intellectualistische, zeer persoonlijke en met een eigenzinnige kijk op de buitenwereld. Gaat het hier om een persiflage, een aanklacht tegen de pornobusiness, de proeve van een postmoderne muzikale film, een allegorie misschien? Het is niet duidelijk. Wat opvalt zijn de strakke en beslist indrukwekkende vormgeving, de minimalistische en nihilistische actie en het bijzonder sterk geprononceerde negativisme ten opzicht van menselijke waarden en lichamelijke integriteit.



BEELD EN GELUID
Het kleurenpalet van Tsai Ming-Liang dwingt respect af. Aanvankelijk – de toeschouwer weet dan nog niet dat het om draaiopnamen voor een sexfilm gaat - wikkelt hij de pornoscènes in verblindend wit licht en schept een dromerige en bijna onschuldige sfeer, ondanks de heftigheid van de fragmenten. Alles wat met Shiang-Chyi te maken heeft zit verpakt in donkere en/of metaalachtige tinten als symbool voor de uitzichtloosheid van haar doelloze bestaan. Zelfs na de introductie van Hsiao-Kang in haar leven is er nauwelijks sprake van verbetering. Alleen tijdens hun ontmoeting in het park schijnt de zon en krijgt de omgeving een warme kleur. Ming-Liang zorgt evenwel meteen voor compensatie: hij film Shiang-Chyi uitsluitend op de rug zodat we haar eventuele vreugde en opgewektheid niet kunnen zien. Voor de pornoscènes gebruikt de regisseur veel geel en bruin licht om de akelige en naargeestige sfeer van pure commerciële berekening en uitbuiting te accentueren. De transfer is in orde. Het beeld heeft geen beschadigingen of andere onregelmatigheden en blijft in alle omstandigheden stabiel. De ondertiteling is in orde en geeft nooit de indruk onvolledig of weinig accuraat te zijn. Aan geluiden geen gebrek in deze productie, maar de moeite van een 5.1-track had men zich tijdens de postproductie kunnen besparen. Het surroundeffect is zeer fragiel, behalve in de ruigere muzikale acts.

EXTRA'S
Als extra krijgt u de Originele Bioscooptrailer en een boeiend Interview met Tsai Ming-Liang, waarin de regisseur vertelt over de manier waarop hij het medium film benadert en waarin hij zijn werkwijze in The Wayward Cloud verdedigt. Het interview is helemaal in het Nederlands ondertiteld.

CONCLUSIE
The Wayward Cloud van de Taiwanees Tsai Ming-Liang is een omstreden filmproductie wegens de manier waarop er openlijk geflirt wordt met stijlkenmerken die eerder tot het arsenaal van porno-regisseurs behoren. Ming-Liang heeft er een sluitende verantwoording voor, maar het blijft een bizarre aangelegenheid. Nooit heeft de coda van een commerciële film zo’n duidelijke pornografische kenmerken gehad. Belangrijker dan de inhoud van deze film is de manier waarop hij is gemaakt en de sfeer die de regisseur oproept. Ming-Liang is wat dat betreft een origineel en oorspronkelijk talent en als u The Wayward Cloud per se moet zien, dan is dat vooral wegens de camera-voering, de desolate decors, de aparte tinten en het unieke spel van licht en donker. De acteerprestaties zijn matig van kwaliteit, mede omdat de regisseur nauwelijks ruimte laat voor expressie en totaal geen interesse heeft voor karakterontwikkeling. Desondanks een zeven op tien, want The Wayward Cloud blijft een uniek buitenbeentje.