FILM
Flickering Lights (Blinkende Lygter) van de Deens regisseur Anders Thomas Jensen dient zich aan als een keiharde triller/gangsterfilm met compromisloze geweldscènes in de stijl van Quentin Tarantino en soortgenoten. Wie verder kijkt dan de heftige introductiescènes en de Deen de kans geeft om zijn veelzijdig verhaal tot ontwikkeling te brengen, merkt gauw dat Flickering Lights een foute gangsterfilm is, een maffe gangsterfilm zelfs, die de kijker op het verkeerde been zet en hem voorzichtig binnenleidt in een zeer degelijk, intelligente en innemende film vol fijnzinnige zwarte humor over een stelletje Deense booswichten dat na een geslaagde brandkastkraak naar Barcelona probeert te ontkomen, maar strandt in een bouwvallig huisje langs de kust waar ze door omstandigheden verplicht worden de plannen aan te passen.



Hoofdfiguur van deze sprankelende film is Torkild (Soren Pilmark), de leider van de bende. De dag is voor hem niet al te best begonnen, want tijdens een korte lunch geeft z'n vriendin hem de bons net nadat ze hem een boek ten geschenke heeft gegeven voor zijn veertigste verjaardag. Torkild belooft haar het gangsterbestaan op te geven en een restaurant of iets dergelijks te beginnen, maar Hanne (Sofie Grabol) denkt daar het hare van: je bent al veertig, zegt ze veelbetekenend, een metafoor voor het oude spreekwoord 'oude bomen...' Later op de dag vinden we Torkild en zijn drie kompanen Arne, Peter en Stefan langs de kaai in de haven van Kopenhagen terug. Ze wachten er op een transport illegale sigaretten uit het Oostblok. Die blijken jammer genoeg van het verkeerde merk te zijn: die mentholtroep koopt niemand meer!, is Torkilds wanhoopskreet, waarop Arne (Mads Mikkelsen) en Peter (Ulrich Thomsen) de nietsvermoedende Poolse chauffeur professioneel in elkaar rammen en voor dood achterlaten. Als troost krijgt Torkild 's avonds op z'n verjaardagsfeestje een AK-47 cadeau, zo eentje waarmee het Witte Huis ooit is beschoten, is Arne’s commentaar en hij kan het weten, want in de ruime tas die hij overal meezeult zit een grote voorraad schiettuig van internationale makelij. De leverancier van de illegale sigaretten, de Eskimo, meldt zich aan en is boos omdat hij geen uitnodiging heeft gekregen. Bovendien kan Torkild hem onmogelijk betalen voor de sigaretten. Dus krijgt hij de opdracht om met zijn mannen uit de brandkas van de Griekse ambassadeur een zwarte koffer te stelen en die opgeopend terug te brengen, als voorschotje op de onbetaalde factuur.

De kraak loopt goed af, al gedragen Arne, Peter en Stefan zich niet echt als gentlemen: ze maken brandhout van het interieur van de ambassadeurswoning. Tijdens hun overhaaste vlucht schieten ze en passant een bewaker neer. Tot overmaat van ramp heeft Peter, de kale cokesnuiver, een stukje lood in de buik gekregen. Het incident stuurt de plannen in de war, maar pas wanneer het zwarte valiesje wordt opengemaakt en er een paar miljoen Deens Kroon zichtbaar worden, denkt Torkild aan z'n oude droom, het restaurantje, en besluit het geld niet terug te brengen. De bendeleden raken het erover eens dat het beter is een tijdje in Barcelona te schuilen en zetten koers naar de Duitse grens. Tijdens de laatste kilometers raakt de motor van de bestelwagen oververhit en moeten ze de auto achterlaten. Overnachten doen ze in een bouwvallig huisje in het bos. Maar Peters toestand gaat achteruit en de dorpsdokter schrijft hem veertien dagen platte rust voor. Arne en Stefan reageren furieus, maar Torkild neemt het definitieve besluit: ze blijven tot Peter weer op de been is. Wanneer Peter een paar dagen later stiekem zijn cokeleverancier belt omdat hij zonder spul zit, komt de Eskimo het viertal uiteraard op het spoor. Met zijn vechtersbazen strijkt hij neer in het rustige dorp. De jacht is open.

Toch wordt Flickering Lights geen roekeloze achtervolging met veel geweld en indrukwekkende schietpartijen. Dat bewaart de regisseur allemaal voor de laatste vijf minuten van zijn film. Jensen richt z'n aandacht op het huisje in het bos waar vier bandieten tot nietsdoen gedoemd zijn wegens de gedwongen herstelperiode van één van hen. Om de dorpelingen niet te verontrusten koopt Torkild een stapel Deense literaire klassiekers en de cassettes van Matador, een populaire soap voor de jeugd die vier seizoenen lang op de Deense televisie heeft gelopen. Tegelijk brengt hij kwasten en verf mee om het interieur van hun gore onderkomen wat kleur te geven en een paar dagen later brengt de plaatselijke Brico een lading houten planken waarmee ze het dak kunnen herstellen. Arne en Stefan zijn het er niet mee eens, zij willen zo gauw mogelijk weg, naar Barcelona, zoals afgesproken, maar Torkild heeft z'n besluit genomen: hij blijft. Voor 1,7 miljoen Kroon – uit de zwarte koffer - heeft hij het huisje gekocht en hij is zinnens het op te knappen. Peter, opgeknapt en afgekickt, legt zich makkelijk bij z'n besluit neer. Het oponthoud zorgt voor spanningen tussen de mannen, maar ook voor introspectie. Via typerende flashbacks vertelt de regisseur over kleine voorvallen uit hun puberteit die ze van hun natuurlijk omgeving hebben verwijderd en naar elkaar gedreven in de criminaliteit. Ze hebben meer met elkaar gemeen dan de kijker kan vermoeden. In feite zijn ze elkaars nauwste zielsverwanten en dat komt geleidelijk aan tot uiting in hun gedrag en de onderlinge verhoudingen. Jullie lijken wel een stel homo's, verwijt Torkild z'n kompanen na een zwempartij in zee, en dat ontkennen ze, maar zonder enige mate van agressiviteit, want er is wel degelijk iets dat hun bindt, zij het niet op seksueel vlak.



Anders Thomas Jensen bedenkt verrassende wendingen om de karakters van zijn hoofdpersonages uit te werken, het scenario soepel en geloofwaardig naar een afwikkeling te leiden en de aandacht van de toeschouwer tot op het allerlaatste moment vast te houden. Twee minder belangrijke personages, nl. de dorpsdokter en de maffe boswachter, blijken daarbij een belangrijke rol te spelen. Toch zijn het vooral de prachtige vondsten, de zwarte humor, de pittige anekdotes, de bij wijlen bijna surrealistische dialogen, de warme menselijke aanpak, het scherpe psychologische doorzicht en de overal en altijd aanwezige grappige details in woord en beeld die deze film zijn volle kracht geven. Voeg daarbij de perfecte casting en de magistrale acteerprestaties, de eigenzinnige maar doelmatige cameravoering en de schitterende soundtrack, en Flickering Lights kan niet meer stuk. Het is een langspeelfilmdebuut geworden met de kracht van een splinterbom.

BEELD EN GELUID
Flickering Lights staat in de originele 2.35:1 aspect ratio. In de interieuropnamen domineren de bruine tinten, de nachtelijke scènes hebben een felblauwe kleur, de buitenopnamen zijn eerder somber en vervolgens lentefris als de zon doorbreekt. De beeldcomposities zijn vaak origineel en apart, met een slapende Torkild die we niet in horizontale, maar in verticale positie te zien krijgen en voorts een aantal indrukwekkende luchtopnamen van het landschap en de waterpartijen, want als Denemarken iets te bieden heeft wat we in onze overbevolkte Lage Landen zo missen, dan is dat in hoofdzaak leegte, open terrein en heel veel onaangetast groen. De gebruikte master heeft geen technische tekortkomingen of ongerechtigheden en de transfer is zo goed als perfect met behoud van het zwart-witcontrast en de natuurlijke kleuren. De soundtrack is opgevuld met Deens rockmuziek, een streepje Gershwin en voorzichtig aanzwellend geruis en gegrom voor de thrillerachtige scènes. Een stevig surroundeffect zorgt voor de gepaste temperatuur.



EXTRA'S
De dvd bevat als enige extra de kortfilm Election Night (11 min.) uit 1998, waarin Anders Thomas Jensen alle ingrediënten stopt die van zijn latere films unieke kunstwerkjes zullen maken. Vooral zijn aparte humor typeert ook deze korte film als een echte Jensen, waarbij de gitzwarte humor in dit geval zowat de base line van de plot vormt. Het verhaal speelt zich af in een cafeetje op de vooravond van de nationale verkiezingen. Een klant bestelt een Mexicaans biertje, maar de man naast hem én de kastelein prefereren Carlsberg. Een kwestie van racisme, zegt de klant. Ben je dan gaan stemmen voor de goeie partij?, vraagt de man naast hem. De klant spurt naar buiten en roept een taxi, want over een kwartier sluit het stemlokaal. De eerste taxichauffeur geeft af op Turken, Marokkanen en zwarten; de tweede – na een noodzakelijke overstap halfweg – heeft het over de grootsheid van Duitsland en de redenen waarom het land ten onder is gegaan: buitenlanders. De derde taxichauffeur, een Turk, geeft af op het feit dat de Kebabtent door een sushibar is vervangen en hoopt dat hij voor een partij zal stemmen die de scheelogen eruit wil gooien. Tot overmaat van ramp sluit het kiesbureau op het moment dat hij de deurknop omdraait: we sluiten, zegt de vrouw van Afrikaanse afkomst. Ik doe het voor u!, is het antwoord, waarop ze hem vreemd aankijkt en tegen een collega zegt dat ze beledigd wordt. Terug in het cafeetje bestelt de onfortuinlijke een biertje. Wat denkt u?

CONCLUSIE
Anders Thomas Jensen is een talent buiten categorie. In Denemarken is hij populairder dan zijn internationaal bekende landgenoot Lars von Trier, waarmee hij zich overigens zelf verwant voelt. Eerder schreef hij het scenario voor de derde Dogmafilm Mifune's Last Song (1999) van Soren Kragh-Jacobsen, Brothers (2004) van Susanne Bier en haar meest recente: After The Wedding( 2006). Hij was ook de bedenker van het originele concept voor Red Road (2006) van Andrea Arnold. Flickering Lights, zijn debuutlangspeelfilm, is meteen een schot in de roos, waarbij de kracht en de charme van de productie volledig op het conto van het zeer originele, speelse en ondeugende script worden geschreven in combinatie met fantastische acteurs en sterke acteerprestaties. Zonder meer uitstekende cinema.