Georgiana Spencer (Keira Knigthley) is zestien als ze wordt uitgehuwelijkt aan William Cavendish, de vijfde hertog van Devonshire (Ralph Fiennes), een al wat ouder heerschap dat dringend op zoek is naar een vrouw die hem een mannelijke nakomeling kan schenken. De hertog is een typisch product van zijn tijd: stijf, vormelijk en meer bezig met zijn honden dan met haar. Voor Georgiana is de geslachtsdaad vooral pijnlijk. Liefde komt er niet aan te pas. Kort na het huwelijk neemt haar echtgenoot de kleine Charlotte in huis, een kind dat hij verwekt heeft bij een vrouwelijke bediende. Voor de lieve vrede in huis voedt de jonge hertogin het meisje op als haar eigen dochter. Zelf baart ze in de loop van de volgende zeven jaar twee kinderen: twee dochtertjes. William is razend en zoekt afleiding bij een sliert jonge vrouwen uit z’n eigen milieu. Vervolgens verleidt hij Geogiana’s beste vriendin Lady Elisabeth ‘Bess’ Foster (Hayley Atwell), een jonge vrouw die is verstoten en die haar drie zoontjes niet meer mag zien. Via de hertog van Devonshire, hoger in de hiërarchie dan haar voormalige echtgenoot, hoopt ze als nog haar zoontjes terug te krijgen en dat plan slaagt. De drie zoontjes Foster komen op het kasteel wonen en Bess wordt de officiële maîtresse van William Cavendish.

 

 

Georgiana verzet zich tegen het plan, maar ze moet het onderspit delven. Ze probeert nog met haar echtgenoot tot een schikking te komen over Charles Grey (Dominic Cooper), een jongeman die ze vóór haar huwelijk leerde kennen en die verliefd op haar is, maar de hertog van Devonshire verzekert haar dat hij Grey’s politieke – en om het even welke - carrière zal breken als ze openlijk een affaire met hem begint. Voor Georgiana breekt een donkere tijd aan. Ze is ongelukkig en eenzaam, maar haar moeder Lady Spencer (Charlotte Rampling) verbiedt haar om een schandaal te verwekken: ze bezweert de jonge hertogin om zich bij de feiten neer te leggen en de hertog een mannelijke opvolger te schenken. Die komt er uiteindelijk, maar tegen haar verwachtingen in zet William zijn relatie met Bess Foster voort. Zgn. om gezondheidsredenen verhuist Georgiana naar de badstad Bath waar ze Charles Grey – door haar toedoen inmiddels verkozen tot parlementslid voor de Whigs (voorloper van de liberale en socialistische partij) – een tijdlang in het geheim ontmoet. Als William in Devonshire over haar overspelige relatie verneemt, reist hij naar Bath en verplicht zijn echtgenote om naar huis terug te keren. De boel ontploft wanneer ze hem en zijn maîtresse tijdens het diner vertelt dat ze een kind verwacht van Charles Grey…

 

 

The Duchess is niet het verhaal over Lady Diana en haar ongelukkige huwelijk met de Engelse Prins Charles. Georgiana Spencer (1757-1806) was wel een verre tante van de Princes of Wales en de geschiedenis bewijst dat de appel niet ver van de boom is gevallen, want Georgiana was in haar tijd ook de bekendste vrouw van Engeland. Ze was zeer aantrekkelijk, een uitgesproken feministe en ze schrikte er niet voor terug om politieke standpunten in te nemen: ze steunde de ideeën van de Franse en Amerikaanse revolutie en voerde campagne voor de liberale Whigs. Mede door haar populariteit bij het volk én bij de adel zouden Charles Fox en later Charles Grey, de vader van haar buitenechtelijke dochter, het tot eerste minister schoppen. Ze was de allereerste vrouw die net zoals haar populaire collega’s vandaag publiek succes gebruikte om ideeën te steunen en maatschappelijke processen te beïnvloeden. Ze werd de keizerin van de mode genoemd, omdat haar toiletten bepalend waren voor wat de upper & lower class het volgende seizoen zouden dragen. Vergelijkingen met Lady Di liggen met andere woorden voor de hand.

 

 

Ralph Fiennes en Keira Knightley zijn de hertog en de hertogin van Devonshire, twee sterke acteurs die gestalte geven aan twee even sterke historische figuren. Fiennes doet dat op een voorzichtige manier: hij laat ons een weinig spraakzame en vooral eenzame edelman zien die gebukt gaat onder het gewicht van zijn verantwoordelijkheden. William Cavendish is geen sociale figuur. Terwijl z’n jonge vrouw zich politiek engageert en uit frustratie z’n geld vergokt aan de speeltafels in Londen, houdt hij zich in Devonshire schuil met z’n honden. Maar Cavendish is ook niet de bullebak zoals de overlevering hem afschildert en het was uitgerekend Ralph Fiennes die de nuancering van het karakter als voorwaarde stelde voor zijn deelname aan het project. Keira Knightley heeft het een stuk makkelijker. Zij kan naar hartelust een ruime waaier van gevoelens uitproberen, van verdriet en onmacht wanneer ze om tactische redenen de ene na de andere vernedering vanwege haar echtgenoot slikt tot intens gelukkig tijdens de gestolen uren en dagen met Charles Grey in Bath. Bovendien is Knightley in staat om met mond en ogen ontelbare innerlijke gemoedsbewegingen tot uitdrukking te brengen en die gave gebruikt ze ook op een efficiënt manier zonder het gevaar te lopen om de Sue Ellen van de 21ste eeuw te worden. Dominic Cooper (Mamma Mia!, Sense & Sensibility) is inmiddels dertig en dus eindelijk volwassen geworden, maar de twijfels over de omvang van zijn acteertalent zijn bij deze recensent nog niet helemaal verdwenen. Wellicht wordt hij nooit een echt groot acteur en houdt zijn succes eerder verband met zijn aantrekkelijk uiterlijk, waarmee hij in hetzelfde schuitje zit als Colin Firth. Cooper brengt het er in The Duchess niet slecht vanaf, maar hij is uiteraard geen partij voor Fiennes en Knightley en zelfs niet voor Hayley Atwell die een zeer overtuigende Lady Elisabeth Foster neerzet. Charlotte Rampling zien we in een kleine rol als Lady Spencer, Georgiana’s moeder, en zoals goede wijn geen kroon behoeft, zo is er geen twijfel over wat Rampling in een paar korte fragmenten toont: groot vakmanschap dat respect afdwingt.

 

 

The Duchess is gebasseerd op de vlot geschreven biografische roman Georgiana, The Duchess of Devonshire van de Britse auteur Amanda Foreman die op Devonshire Castle de originele brieven en correspondentie van de betrokkene kon inkijken. Zoals ze zelf aangeeft is alles in het werk gesteld om een accurate en realistische portret op de hangen van de hertogin van Devonshire en het leven van de adel op het einde van de 18de eeuw. Regisseur Saul Dibb, Jeffrey Hatcher (Stage Beauty, 2004) en Anders Thomas Jensen (Brothers uit 2004, After The Wedding, 2006) schreven samen het scenario met respect voor de historische authenticiteit, de tijdgeest en –sfeer. Het resultaat is een kostuumdrama dat qua look heel wat overeenkomsten vertoont met het werk van de Engelse romancière Jane Austen, maar dat qua sociale en maatschappelijke context veel minder romantisch oogt: de regisseur toont ons een snel industrialiserende maatschappij waar het egoïsme hoogtij viert: ieder voor zich was de boodschap en voor mededogen was maar weinig ruimte. Ontrouw en overspel tierden welig in de hoge kringen en werden ook makkelijk geaccepteerd, zolang men z’n naam uit de roddelpers kon houden. Wie zich niet aan die regel hield, die werd zonder meer uitgesloten. Georgiana’s verre achternichtje Lady Diana heeft het zo’n 200 jaar later aan den lijve moeten ondervinden.

Felle kleuren, exotische toiletten en adembenemende locaties maken van The Duchess een bloedmooie film waarin Georgiana Spencer en met haar Keira Knightley elke scène probleemloos domineren. Om het contrast aan te scherpen is er voor gekozen om de rest van de cast in veel donkerdere jurken en pakken te stoppen zodat The Duchess altijd en overal de aandacht trekt zoals dat blijkbaar toentertijd ook al het geval was. De buitenopnamen baden in fel zonlicht, de interieurs, in geel, brons en bruin,  stralen de pracht en praal uit van de periode. De gebruikte master bevat geen ongerechtigheden en heeft een uitstekend zwart-witniveau. Voor de muziek is een beroep gedaan op Rachel Portman die in 1996 een Oscar kreeg voor de beste muziekscore voor Emma van regisseur Douglas McGrath naar een roman van Jane Austen. Opnieuw pakt de componiste uit met een veelzijdige en welluidende soundtrack die het beeldmateriaal helemaal tot z’n recht laat komen zonder dat de aandacht van de dramatische voortgang wordt afgeleid.

Een uitgebreide Making of The Duchess (40 min.) opgedeeld in vijf hoofdstukken mét de medewerking van de regisseur, de producer een de belangrijkste acteurs: The Real Duchess, Casting a Marriage, Locations, A Political Woman en The Empress of Fashion. Een drietal Verwijderde Scènes met een Introductie door Saul Dibb (14 min.), waarin de regisseur zich o.a. verontschuldigt voor het kleine aantal fragmenten wegens heel weinig afval tijdens de montage. Voor de rest een Originele Bioscooptrailer en een aantal Andere Trailers.

The Duchess van regisseur Saul Dibb is een indrukwekkend kostuumdrama met een uitgelezen cast van steracteurs en -actrices. Het verhaal is gebaseerd op waargebeurde feiten en wat u te zien krijgt is een grandioos spektakel van ruisende jurken en adembenemende locaties. Het hoofdpersonage is een verre tante van Diana Spencer, the Princess of Wales, en Keira Knightley is de perfecte combinatie van de beide vrouwen. Misschien vindt u dit soort films oubollig, ouderwets en niet meer van deze tijd, maar daarover hebben uw echtgenote en schoonmoeder beslist een heel andere mening.