CHÉRI
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2010-05-18
FILM
Voor z’n vijftigste filmproductie gaat de Amerikaanse regisseur Stephen Frears (
The Queen,
High Fidelity) opnieuw in zee met Christopher Hampton (
Atonement,
Dangerous Liaisons) die de roman
Chéri (1920) van de Franse schrijfster Colette (pseudoniem van Sidonie-Gabrielle Colette, 1873-1954) tot een scenario heeft bewerkt. Het verhaal speelt zich af in de Belle Époque en voert een aantal courtisanes (prostituees) ten tonele die toentertijd in de Franse hoofdstad haast het statuut van onze huidige filmsterren genoten. Ze stonden ondanks hun aparte beroep hoog in aanzien en konden op de belangstelling rekenen van rijke en machtige mannen, waaronder een niet te verwaarlozen aantal gekroonde hoofden van Europese koningshuizen. Eén van hen was de Belgische koning Leopold II die z’n maîtresse dusdanig verwende dat hij haast failliet ging. Het selecte clubje van Parijse courtisanes leefde in een aparte wereld (ze werden door de buitenwereld geschuwd) en ze waren vaak onvoorstelbaar rijk, want ze wisten welke gefortuneerde heren ze konden plukken. Ze hadden vaak verrassend veel macht, mede door hun invloed op hun machtige klanten.
In
Chéri voeren Colette en Frears de courtisane Léa de Lonval (Michelle Pfeiffer) op, een prachtige vrouw van net geen 50 lentes,die zich na een lange verhouding met een Russische edelman teruggetrokken heeft in haar luxe burgerwoning in het hartje van Parijs. Al die tijd heeft ze het ergste wat een courtisane kan overkomen vermeden: verliefd worden. Haar voormalige collega en concurrente Madame Peloux (Kathy Bates) stuurt haar op een keer een uitnodiging voor de thee. Uit beleefdheid gaat Léa in op de invitatie van haar rivale en verneemt dat de oudere vrouw zich ongerust maakt over de gezondheid van haar 19-jarige zoon Fred (Rupert friend) die sinds een paar jaar louter fysieke verstrooiing zoekt en die nu onderuit dreigt te gaan aan vrouwen, drank en drugs. Léa begrijpt waar Madame Peloux naartoe wil en ze begint een verhouding met Fred voor wie ze ooit het koosnaampje Chéri bedacht nadat hij haar voor haar de troetelnaam Nounoune had verzonnen. Het wordt een gepassioneerde relatie die zes jaar duurt, langer dan Léa ooit voor mogelijk heeft gehouden.
Dan, tijdens een onaangekondigd bezoek van Madame Peloux, verneemt Léa dat er een huwelijk op stapel staat. Sinds maanden bekokstooft ze een verbintenis tussen haar zoon en de muisachtige dochter Edmée (Felicity Jones) van een vriendin uit het milieu. Het meisje is anderhalf miljoen francs waard, ze is net 18 geworden en dus een prima partij om haar kleinkinderen te schenken. Léa verwijt Chéri dat hij zich achterbaks heeft gedragen, want dat hij op de hoogte was van de plannen van zijn moeder, maar de jonge kerel, inmiddels 25 jaar oud, heeft geen verweer tegen de intriges van Madame Peloux van wie hij financieel helemaal afhankelijk is. Dus volgt er een trouwpartij en een lange huwelijksreis naar Italië. Léa op haar beurt neemt haar intrek in een hotel in Biarritz, het paradijs voor oudere vrouwen op zoek naar een jonge minnaar en omgekeerd, maar eigenlijk trekt ze zich terug om haar wonden te likken: voor het eerst in haar leven is ze verliefd.
Chéri is een kostuumdrama dat zich afspeelt tussen 1896 en 1914 (Belle Époque) , een periode van economische bloei na de vernietigende oorlog tussen Frankrijk en Pruisen (1870-71) over de kandidatuur voor de vacante Spaanse troon, een conflict dat werd gevolgd door een lange periode van economische malaise. In het begin van de jaren 80 is er sprake van een industriële opleving en een opvallende culturele bloei met als voorlopig hoogtepunt de Wereldtentoonstelling van 1889 in Parijs en de bouw van de Eifeltoren als symbool van de technische vooruitgang. Het is de tijd van de can-can en de cabarets, van het impressionisme en de Art Nouveau. Voor Stephen Frears is dat een uitgelezen kans om zijn film te stofferen met oogverblindende decors en verbijsterend mooie toiletten en dat gebeurt ook: Chéri is een streling voor het oog, een productie waarin alles in het werk is gesteld om de kijker visueel te prikkelen en te verleiden met prachtig en sierlijk meubilair, exotische tuinen, adembenemende kleren, schitterende brede hoeden van de fijnste stoffen en kant, oogverblindende sieraden, machtige bloedrode en smaragdblauwe draperieën in Art Nouveau-stijl, met als neusje van de zalm een beeldmooie Léa de Lonval als femme fatale en toppunt van vrouwelijke schoonheid.
Voor Stephen Frears is de aankleding van de film evenwel niet meer dan het scheppen van een perfect kader voor de verschroeiende liefdesrelatie tussen een vrouw van middelbare leeftijd en een knaap die haar zoon kon zijn. Op een bijna impressionistische wijze worden de belangrijkste karakters met kleine toetsen opgebouwd: Madame Peloux als de berekende oude feeks, Léa de Lonval als de gracieuze courtisane en Chéri als de wispelturige adolescent. Frears voegt kleine details toe, eigenaardigheden, hebbelijkheden, eigenzinnige gezichtspunten, jaloezie, gespeelde charme, berusting en manipulatie om de euforie en vervolgens de ontnuchtering en het verdriet van de hoofdpersonages zichtbaar te maken. Ondertussen dringt hij steeds dieper in zijn karakters door en maakt hun beweegredenen zichtbaar, de onweerstaanbare drang die ze drijft en ontleedt hij het verschil tussen de manier waarop mannen en vrouwen in amoureuze aangelegenheden reageren en vrouwen onderling. Tegelijk kan de regisseur niet aan de drang weerstaan om ook een portie leedvermaak en ironie aan z’n film toe te voegen, want de gevoelens die bij z’n hoofdpersonen pijn veroorzaken, zijn precies die die ze in een vorig leven miskend en misbruikt hebben voor makkelijk gewin, waarmee hij heel dicht in de buurt komt van wat François Ozon in 2007 in
Angel probeerde te vertellen.
BEELD EN GELUID
Het zal u niet verbazen dat Stephen Frears een perfecte beeldkwaliteit levert, een bloedmooi kleurenpalet en scherp afgelijnde opnamen, want dat zijn we van deze regisseur in de loop der jaren gewend geraakt. De transfer van Lumière is bovendien superbe zonder de minste ongerechtigheid. Soms is er sprake van een tikkeltje edge enhancement, maar veel stelt het al bij al niet voor. Componist Alexandre Duplat (
The Ghost Writer,
Un Prophète, Julie & Julia, 2009) levert de muziektrack en die is niet minder dan uitstekend, romantisch, een beetje hoekig en helemaal in de sfeer van de film.
EXTRA’S
In Achter de Schermen zien we regisseur Stephen Frears aan het werk op de set en geeft Michelle Pfeiffer uitleg bij zijn manier van werken en de wijze waarop hij met de acteurs omgaat. De twee Weggelaten Scènes stellen niet veel voor, want Frears weet meestal precies wat hij wil vertellen. Ten slotte is er de Originele Bioscooptrailer en zijn er een aantal Andere Trailers uit het Lumière-aanbod.
CONCLUSIE
Chéri van regisseur Stephen Frears is een kostuumdrama met alles erop en eraan. De liefhebbers zullen er met hart en ziel van genieten en daar is alle reden toe, want Michel Pfeiffer, Kathy Bates en Rupert Friend zetten hun beste beentje voor in een film met een spannend en meeslepend intrige.