CHURCHILL'S BODYGUARD
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2010-07-25
DOCUMENTAIRE
Churchill’s Bodyguard is een dertiendelige tv-serie, gebaseerd op de memoires van Walter Thompson, de man die twee decennialang optrad als bodyguard van Winston Churchill en die een aantal keren kon voorkomen dat de Britse politicus en staatsman door politieke tegenstanders en opponenten werd vermoord. Thompson zette z’n herinneringen aan die tijd na WOII op papier, maar het duurde nog een halve eeuw vooraleer z’n hele verhaal bekend raakte, want Winston Churchill zag er persoonlijk op toe dat de delicate hoofdstukken uit de biografie tot nader order uit de pers en de publieke belangstelling bleven.
Churchill en Thompson waren mannen uit totaal verschillende werelden, ook al zagen ze het daglicht in hetzelfde land. Winston was de zoon van een rijke aristocratische familie. Een opleiding aan de beste privéschool en aan een universiteit met een ronkende naam lag voor de hand en uiteraard stond z’n afkomst garant voor een goede en belangrijke functie. Op tweeëndertigjarige leeftijd was hij al minister voor de Liberal Party en ondanks een aantal politiek tegenslagen nadien, zou hij z’n hele leven lang op een grote belangstelling mogen rekenen, mede dank zij de invloedrijke positie van zijn moeder en een zo mogelijk nog grotere persoonlijke ambitie. Walter Thompson daarentegen was van heel nederige afkomst. Hij kwam uit een gezin van dertien, ging op z’n veertiende uit werken en bracht het uiteindelijk tot politieman en detective-inspecteur bij Scotland Yard. Thompson kwam eerder toevallig in Winston Churchills omgeving terecht wegens de ziekte van een collega. Dat was in de jaren 10 van de vorige eeuw, ten tijde van de woelige situatie in Ierland, waar nationalisten naar onafhankelijkheid streefden. Tijdens een IRA-campagne in Londen had de politicus voor het eerst bescherming nodig en kon Thompson aan de slag om één van Engelands belangwekkendste politieke figuren tegen aanslagen te beschermen. Hun samenwerking zou bijna 20 jaar duren.
Churchill’s Bodyguard is het verhaal over Thompsons carrière aan de zijde van Winston Churchill, maar veel meer nog over de politieke loopbaan van Churchill en de ontwikkelingen in de rest van de Wereld. In het begin van de 20ste eeuw was Groot-Brittannië een wereldrijk met kolonies in de vier windstreken. Maar de macht van Londen was niet voor iedereen even evident. In het nabije Ierland bijv. stak een onafhankelijkheidsbeweging de kop op die met geweld onderdrukt werd, doch het conflict bleef smeulen en in het kroonstuk van het rijk, India, begonnen nationalisten na WOII (het conflict kostte het leven aan 65.000 Indiase soldaten in dienst van de Britse kroon) een actie voor zelfbestuur onder leiding van de in 1885 opgerichte Congres Partij. In Mahatma Ghandi, opgeleid in Londen en leider van het geweldloze Indiase verzet, zou Winston Churchill één van zijn grootste opponenten vinden, want ondanks de bereidheid van de drie grote politieke partijen én het Britse parlement, was de
prime minister niet tot concessies bereid.
Ook elders in de wereld joeg Churchill door zijn koppigheid en zijn onwil om met de nieuwe wereldorde vrede te nemen z’n tegenstanders in het harnas. In Griekenland bijv., waar guerrillastrijders 450 kg dynamiet verborgen in een riool in de buurt van zijn hotel en een drama nauwelijks voorkomen werd door de alertheid van z’n bodyguard. Eén van Churchills grootste opponenten was wellicht Adolf Hitler die door diens onwrikbare anti-nazihouding een vredesverdrag met Engeland de mist in zag gaan. Op de topconferentie van Churchill, Stalin en Roosevelt in Teheran probeerden de Duitser via een zelfmoordcommando de drie kopstukken van de geallieerde troepen uit de weg te ruimen en opnieuw was het aan Thompson en z’n collega’s om groot onheil te voorkomen. Maar ook minder spectaculaire evenementen zoals een bezoek aan Stalin in Moskou voor overleg over de oorlogssituatie of een rendez-vous met Roosevelt ter hoogte van Canada over militaire leveringen voor de strijd tegen nazi-Duitsland, het waren stuk voor stuk gevaarlijke ondernemingen, want de Duitse spionagediensten deden er alles aan om met Winston Churchill op een zwak en kwetsbaar moment af te rekenen. Tijdens WOII vlogen Churchill en Thompson de wereld rond en legden ze samen meer dan 300.000 km af. Ze bezochten niet alleen andere wereldleiders, ze namen ook polshoogte van de toestand aan het front en ze namen deel aan topconferenties. Al die tijd was het uitkijken voor georganiseerde moordaanslagen of gelijksoortige acties van terroristen, activisten en af en toe een gewone burger die het niet op de politieke visie van Winston Churchill begrepen had.
Winston Churchill zou het allemaal overleven dankzij een toegewijde bodyguard en uiteraard een streepje geluk. Zelf meende hij dat men plannen met hem had, waarmee hij schijnbaar op een goddelijke interventie alludeerde, aldus Walter Thompson, die wel beter wist en die ondanks Churchills tomeloze onverschrokkenheid en bijgelovige natuur altijd alert was, ook tijdens een gewoon ritje door Hyde Park op weg naar kantoor of tijdens een historische afspraak met Lawrence of Arabia in Egypte. Maar de grote politicus kon de voortgang der dingen niet tegenhouden. Twee wereldoorlogen, een dekolonisatiegolf en de suprematie van de V.S. tastten de positie van Groot-Brittannië als wereldmacht aan. De wereld was voor goed veranderd. Winston Churchill had het allemaal mee mogen maken en Walter Thompson had ondertussen over zijn leven gewaakt.
BEELD EN GELUID
Deze dertiendelige serie (samen meer dan 11 uur kijkplezier) bestaat voor het grootste deel uit zwart-witarchiefmateriaal. Alle opnamen van Winston Churchill tijdens zijn lange carrière maken er integraal deel vanuit. Om het verhaal te stofferen is footage gebruikt die aansluit bij het verhaal, zonder dat Churchill of Thompson er noodzakelijkerwijs op te zien zijn: heel veel archieffilm uit de beide wereldoorlogen en materiaal over het maatschappelijk leven in Engeland en in de kolonies. Af en toe wordt de footage nog een tweede of een derde keer gebruikt. De kwaliteit is uiteraard die van materiaal dat zo’n 50 à 100 jaar oud is en dat heel vaak onder slechte omstandigheden is bewaard: vlekken, strepen, zelden een bijpassende geluidsband. Een aantal keer is recenter kleurenmateriaal gebruikt (van officiële gebouwen, etc.) en een aantal korte scènes zijn ook nagespeeld. In beide gevallen gaat het om materiaal van betere kwaliteit, maar het is zeldzaam. Het geluid beperkt zich hoofdzakelijk tot het commentaar van verteller Robert Powell en Dennis Waterman (die de tekstfragmenten uit Walter Thompsons boek voorleest). Af en toe zijn er ook oorspronkelijke opnamen van Churchill mét geluid. Het oude materiaal kraakt en heeft de bekende nadelen van footage; de kwaliteit van de recente opnamen (vertellers) is uiteraard goed. Onder sommige archiefbeelden is een streepje geluid geschoven (vliegtuigen, mensenmassa’s, etc.), maar altijd in beperkte mate.
EXTRA’S
Geen
CONCLUSIE
Churchill’s Bodyguard is een omstandige documentairereeks over Groot-Brittannië in de eerste helft van de 20ste eeuw naar de biografie van Walter Thompson, die twee decennialang de persoonlijke bodyguard was van de Engelse politicus Winston Churchill (1875-1965). De films bevatten uniek beeldmateriaal uit de periode en bieden een interessante kijk op Churchills belang voor de Engelse, maar veel meer nog voor de internationale politiek van zijn tijd. Het materiaal is hoofdzakelijk zwart-wit met af en toe een korte nagespeelde scène in kleur. De kwaliteit van het materiaal is – gezien de ouderdom van de footage – redelijk. Het geluid bestaat uit de commentaarstem en de stem die de indrukken van Walter Thompson weergeeft. De soundtrack is sober. Churchill’s Bodyguard is een huzarenstukje in die typisch Britse stijl.