LIE TO ME - SEIZOEN 1
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2011-04-29
TV-SERIE
Dr. Cal Lightman is de baas van de Lightman Group, aanvankelijk een bedrijf met niet meer dan een handvol werknemers, allemaal specialisten in een zeer unieke en een weinig bekende discipline: micro-gedragsherkenning, of in gewone mensentaal: de analyse van gezichtsexpressies en onbewuste lichaamstaal waardoor onderdrukte gevoelens van haat, angst, jaloezie, woede, afkeer en seksuele voorkeur zichtbaar worden. Het levert Cal Lightman en z’n medewerkers de kennis en de behendigheid om misleidingtechnieken te omzeilen en leugens te herkennen, waardoor misdaden die via conventionele weg onoplosbaar blijken, uiteindelijk toch een oplossing krijgen. Lightman heeft naar eigen zeggen z’n kennis opgedaan tijdens een langdurig verblijf bij primitieve stammen die nooit eerder contact hadden met onze beschaving. Nadien heeft hij zich via wetenschappelijke weg bekwaamd, maar vooral de ook voor hem onverwachte zelfmoord van z’n moeder is van doorslaggevend belang geweest voor z’n carrièrekeuze. Voor z’n collega’s geldt hij als een buitengewoon expert ter zake, met z’n naaste medewerkster, de psychologe Dr. Gillian Foster, als bijna even briljant. Samen vormen ze de backbone van een organisatie die oplossingen biedt als DNA-tests niet aan de orde zijn en forensische geneeskunde op de grenzen van het mogelijke stoot. De Lightman Group is niet geliefd in het milieu van politiekorpsen en rechercheurs allerhande, maar met z’n unieke successcore is het bedrijf een niet te negeren speler op het vlak van misdaadbestrijding.
In de loop van Lie To Me - Seizoen 1 zal de Lightman Group uitgroeien tot een heus bedrijf, gevestigd in een prachtig eigentijds kantoorgebouw in DC Washington. Eli Loker, Lightmans jongere bijdehandse medewerker die altijd eerlijk zegt wat hem op de tong komt, krijgt al in één van de eerste afleveringen een nieuwe collega, nl. de aantrekkelijke Ria Torres, een politieagente van de Dienst Bagageafhandeling op de luchthaven die over een uniek en natuurlijk gedragsherkenningstalent blijkt te beschikken. Meer dan Dr. Gillian Foster wordt de jonge vrouw Lightmans tegenspeelster, want de psychologe is vooral met haar huwelijksproblemen bezig en bovendien is het er de baas van de Lightman Group zeer duidelijk om te doen z’n jongste protégé zo snel mogelijk in te werken en haar natuurlijke talent voort te ontwikkelen, want dat Torres over een bijzonder gave beschikt, daarover bestaat in het hoofd van Lightman geen twijfel. Torres gaat vanaf de eerste dag met veel goede moed aan de slag, maar het wordt een moeilijk parcours, want zonder Lightmans wetenschappelijke kennis als bagage heeft ze uiteraard nog een heel lange weg af te leggen. Uit iemands gelaatsexpressies opmaken of ie al dan niet liegt is één, waarom of net waarom niet is een vraag van een heel andere orde.
Dertien afleveringen lang is de kijker getuige van de vernuftige werkwijze van Lightman en zijn team. Tot de klantenkring van het bedrijf behoren zowel particulieren als overheidsinstellingen en tegen het einde van Seizoen 1 staat de Lightman Group zowaar op de loonlijst van het FBI, ondanks aanvankelijke aarzeling of zelfs openlijke twijfel van sommige FBI-agenten. Dat heeft alles te maken met de geslaagde leugendetectie van een seriemoordenaar die Washington onveilig maakt terwijl hij eigenlijk de cel zit wegens ontvoering en verkrachting van 12 vrouwen in de voorbije 4 jaar. De man is niet alleen een psychopaat, hij blijkt ook over een ijzersterk karakter te beschikken en bij het FBI zijn ze er niet in geslaagd hem een bekentenis af te dwingen. Voor het eerst in z’n carrière ontmoet Lightman een verdachte die over quasi dezelfde gave lijkt te beschikken en die qua lichaamstaal of gelaatsexpressies onleesbaar is. Soms is de opdracht een stuk makkelijker zoals in het geval van een klant van Aziatische afkomst die twijfelt aan de eerlijke motieven van z’n verloofde. De jonge vrouw beweert nl. dat ze niet wist dat haar toekomstige echtgenoot heel erg rijk is, wat de man in kwestie voor quasi onmogelijk houdt. Loker en Torres komen tot de conclusie dat het meisje liegt, maar daarmee is de kous verrassend genoeg niet af.
Maar of het nu gaat om een bomaanslag van Al Qaida, vrouwelijke soldaten die in Afghanistan tot seks worden gedwongen, een klein meisje dat beweert dat de minnaar van haar moeder hun huis in de fik heeft gezet, een NASA-piloot van Russische afkomst die op een verdachte manier met een testvliegtuig crasht, de verdachte dood van een brandweerman, de schijnbaar vervalste biografie van een Ugandese schrijfster, de moeilijk onderhandelingen over de vrijlating van twee Amerikanen in Yemen of de verontrustende zelfmoord van een aantal jonge Indiase meisjes, Lightman en co. vinden altijd wel een manier om de zaak tot een goed eind te brengen, en als het niet lukt met leugendetectie, dan vindt Carl Lightman altijd wel een andere methode om z’n doel te bereiken, de meest waarschijnlijke: liegen. Daarmee heeft vooral Torres het heel moeilijk, maar het wordt haar in de loop van 13 afleveringen duidelijk dat haar werkgever niet alleen alles schijnt te weten over lichaamstaal en micro-gelaatsexpressies, maar daarnaast ook nog heel goed is in het ontcijferen van de menselijke psychologie, al dan niet met de steun van zijn vennoot Dr. Gillian Foster.
Lightman en Foster zijn het echter ook vaak niet eens over hoe een zaak moet worden aangepakt, ondanks een groot wederzijds respect en een vriendschap die al heel lang mee gaat. Soms is hun vrij luidruchtige en één keer zelfs fysieke confrontatie evenwel gespeeld omdat ze de reacties van een verdachte of een getuige willen testen, want op dat moment zit Loker in de videokamer om op een gigantisch scherm de micro-gelaatsuitdrukkingen van de man of vrouw in kwestie te bestuderen. Maar ook Dr. Gillian Foster beseft maar al te goed dat Lightman een kei is in z’n vak en dat hij zelfs haar bij momenten niet op de hoogte brengt van de werkmethode die hij hanteert. En één keer neemt hij zelfs het hele Lightman-team bij de neus en deinst hij er niet voor terug om ook Torres tegen de haren in te strijken omdat zij, noch haar collega’s beseffen dat Lightman voor een keer heel hoog heeft ingezet om een verdachte via via tot een uitschuiver te verleiden.
Van een serie verwacht je als kijker dat de scenaristen niet alleen oog hebben voor de zakelijke bezigheden van de personages, maar dat ze ook verhaallijnen bedenken over hun onderlinge relaties en verbanden en zelfs over hun privéleven. Dat is in Lie To Me uiteraard het geval, zij het dat het gezien de specifieke materie waarmee de personages zich bezighouden niet evident is. Het probleem is dat ze elkaars micro-gelaatsexpressies kunnen lezen en dat ze als het ware een open boek zijn voor elkaar. Zo merkt Lightman bijv. dat Fosters echtgenoot vaak liegt over zijn avondlijke vergaderingen op Buitenlandse Zaken en dat zij, de psychologe, dat niet lijkt te merken, wat hij uiteraard voor totaal onmogelijk houdt. Maar praten over elkaars privéleven is bij afspraak geregeld: negeren en niet ter sprake brengen. Lightman weet waarover hij praat, want z’n eigen vrouw ging er destijds vandoor omdat ze niet kon leven met een man die als het ware haar gedachten kon lezen en die voelde wanneer ze aarzelde of onzeker was. Lightman zwijgt dus, maar het valt hem zwaar en Foster moet hem af en toe op hun overeenkomst wijzen. Met die regeling heeft vooral Torres problemen, want zij vindt het ongehoord dat Lightman z’n mond houdt over het mogelijke overspel van Fosters echtegenoot. Als Lightman en Foster haar in de laatste aflevering van Lie To Me - Seizoen 1 pas na een halve dag vertellen dat haar vriend Karl Dupree, inspecteur bij de Geheime Dienst, vermist is in een gebouw dat door Al Qaida is opgeblazen, neemt ze hun dat heel erg kwalijk. Maar Lightman is resoluut: hij had haar nodig op de dienst en bovendien is haar gave niet langer van haar alleen.
De Engelse acteur Tim Roth (
The Million Dollar Hotel,
Pulp Fiction) neemt de rol van Cal Lightman voor z’n rekening en het zal u niet verbazen dat hij dat op een voortreffelijke manier doet. Met een immer uitgestreken gezicht legt hij z’n prooi het vuur aan de schenen of hij observeert van op een afstand terwijl één van z’n medewerkers het subtiele spel van uitlokking en/of provocatie met de verdachten speelt. Kelli Williams (
Law & Order: Criminal Intent, 2007) kruipt in de huid van psychologe Gillian Foster, die de conclusies van Lightman toetst aan haar grondige kennis van de menselijke psyche en haar jarenlange ervaring met patiënten. Ze is pienter en ad rem, tactvoller dan Lightman, maar daarom niet minder uitgeslapen en ze is bovenal onmisbaar om in moeilijke omstandigheden het kaf van het koren te scheiden. In de handen van Kelli Williams wordt het personage Foster een vriendelijke, rijpe en veelzijdige vrouw en bovendien is ze bloedmooi. Dat geldt overigens ook voor Monica Raymund (
Law & Order: Special Victims Unit, 2007), een jonge en temperamentvolle latina wier ambitieuze aanleg Lightman soms in de strijd gooit om een verdachte uit z’n evenwicht te brengen, zoals in de aflevering met de seriemoordenaar waarin hij voorgeeft dat ze hem boven het hoofd groeit en het roer van hem overneemt. Brendan Hines (
Castle, 2011) ten slotte neemt het personage Eli Loker voor z’n rekening, een jongensachtige flapuit die geen onrecht verdraagt en die er niet voor terugdeinst om op eigen houtje een zaak te regelen. Het zal hem op termijn z’n salaris kosten, maar ontslagen doet Lightman hem niet, want Loker heeft duidelijk kwaliteiten die de baas van de Lightman Group op prijs stelt. Hines neemt de humor voor z’n rekening en staat garant voor de lichtvoetige toon die regelmatig door de afleveringen waait.
BEELD EN GELUID
Als gevolg van de vele locaties die in deze serie aan bod komen, is het kleurenpalet veelzijdig en gevarieerd. Realistisch ogende buitenopnamen worden afgewisseld met takes in slecht verlichte huiskamers, donkere bouwplaatsen, fleurige feestzalen, strakke FBI-kantoren en in de special effects wordt alles uit de kast gehaald om ontploffingen, aanrandingen, instortingen en branden zo imposant mogelijk te maken. Het hoofdkwartier van de Lightman Group, een stalen hi-techconstructie met brede gangen en enorme glaswanden en -muren krijgt alle tinten van grijs en blauw met een donkere videokamer en iets warmere kantoren voor Lightman en Foster.
Het geluid staat in 5.1 en stroomt vooral tijdens heftige scènes (een bus die ontploft, een kantoorgebouw dat instort, een gevecht in de staatsgevangenis) via alle beschikbare geluidskanalen de kamer in, waarbij de subwoofer telkenmale voor indrukwekkend effecten zorgt. De stemmen klinken duidelijk, maar ze zijn niet altijd even goed verstaanbaar en dus zijn de ondertitels beslist een must. Die bevatten voldoende informatie en zijn van goede kwaliteit, op een dt-fout na.
EXTRA’S
Disk 4 bevat de laatste aflevering van de serie en wordt aangevuld met een Featurette: The Truth About Lies, waarin vooral de makers (regisseurs, producer, coproducers, cameramannen, kledingadviseurs, specialeffectscoördinators, kledingsadviseurs, etc.) aan het woord komen over het thema van de serie, de keuze van de onderwerpen en de karakters van de hoofdpersonages. De vier hoofdvertolkers komen aan het woord over hun rol en over de interactie met de andere personages. Tot besluit is er een afdeling Verwijderde Scènes die niet echt spectaculaire weglatingen bevat.
CONCLUSIE
In Lie To Me – Seizoen 1 worden misdadigers, fraudeurs, sjoemelaars, verkrachters, leugenaars en andere wetsovertreders ontmaskerd door een team van zeer gespecialiseerde wetenschappers en hun medewerkers aan de hand van micro-gelaatsexpressies en lichaamstaal, voorwaar een aanpak die nooit eerder in tv-series aan bod kwam. De serie put z’n kracht uit een cast van uitstekende acteurs, originele onderwerpen en een prachtige mise-en-scène die niet moet onderdoen voor succesvolle HBO-producties. De relaties tussen de hoofdpersonages worden in dit eerste seizoen nog druppelsgewijs uitgewerkt, maar daarin komt beslist meer vaart in de vervolgseizoenen 2 en 3 die inmiddels in Amerika op het kleine scherm zijn vertoond. Lie To Me – Seizoen 1 is in elk geval een veelbelovende start.