SERIE
Als uitloper van de Made In Vlaanderen-collectie van tv-films en miniseries vielen enkele van de reeksen die gelanceerd worden zodanig in de kijker dat er een vervolg aan gebreid werd. Het overkwam Niet Voor Publikatie, alhoewel de drie eerste afleveringen nog altijd ergens stof liggen te vergaren in het archief van de VRT, en het overkwam ook Langs De Kade, dat een beetje kan gezien worden als voorloper van klassieke human interest-politiedrama's zoals Flikken en Heterdaad, nog vóóraleer city marketing een begrip werd. Het origineel is zoals steeds beter dan de kopie, en ondanks het feit dat de reeks inhoudelijk wat achterloopt - zo zitten we in het pré-Dutrouxtijdperk nog era's voor de politiehervormingen, en wordt er onder meer nog gesproken over de verplichte legerdienst - heeft Langs De Kade een onweerstaanbare nostalgische charme. De scenario's zijn gebaseerd op de memoires van de in 2007 overleden Vlaamse schrijver Libera Carlier, die als gewezen loods als geen enkel het schippersmilieu door en door kent. De reeks is doorspekt met waar gebeurde anekdotes, zoals het onbedoeld laten groeien van cannabis in stadsaanplantingen en het veiligheidshalve hanteren van een losse flodder als eerste kogel in een wapenloop, allemaal details die deze goed gedocumenteerde en flink met couleur locale gekruide fictiereeks over de Antwerpse havenpolitie áf maken.

In de reeks maken we kennis met Paul Crets (Karel Vingerhoets), een zeer emphatische en intelligente flik die ondanks zijn overduidelijk talent niet boven een bepaald plafond kan stijgen, voornamelijk omdat zijn politieke arm niet ver genoeg reikt en hij een zeker onuitgesproken afkeer vertoont om op die wijze de hiërarchische ladder te beklimmen. Hij is er niet vies van om af een toe een trucje te gebruiken dat niet in het wettelijk Handboek voor de Beginnende Politieman staat, en jaagt daarmee de commissaris (Walter Claessens) meer dan eens wanhopig in de gordijnen. Helaas gaat één en ander ten koste van zijn privéleven: zijn vrouw Laura (An Nelissen) beklaagt er zich constant over dat Paul meer met zijn werk dan met haar is getrouwd, en wie daar zeker nog een beetje olie op het vuur bij komt gooien is Crets' hatelijke schoonmoeder (Dora Van der Groen), die geen gelegenheid onbenut laat om Laura erop te wijzen dat ze beneden haar stand is getrouwd. Paul maakt samen met syndicalist Win Steurs (Hans De Munter) de dienst uit op het kantoor op de Noorderlaan, en ontwikkelt een goeie persoonlijke verstandhouding met Jos Smeets (Arnold Willems), een typische oom agent die bijna met pensioen is, en liefst ongeschonden de eindmeet zou halen. Thuis heeft hij het samen met zijn vrouw Magda (Emmy Leemans) nogal moeilijk om hun lichtjes onhandelbare dochter Maria (Eva De Wel) onder de knoet te houden. Maria's vriendje, John Versteeg (Paul Carpentier) is al een paar keer in aanraking geweest met het gerecht, zoals dat zo mooi klinkt, en ze komt met een ongewenst cadeautje naar huis waardoor de familie Smeets uiteindelijk John wel als familie in haar armen zal moéten sluiten. Onderin de pikorde zit er nog een naamloze planton (Walter Cornelis) zijn dagen te slijten op het bureau, en nog net iets daarboven zet het combipatrouilleduo Bernard (Luk Wyns) en Albert (Oswald Versyp) de wijk geregeld op stelten. Daarnaast mag de havendienst 170 zich nog verheugen op de komst van agente Fleur Petit (Ingrid De Vos), een ijzeren tante die haar mutatie van de mobiele eenheid naar de havendiensten heeft aangevraagd, en die wordt ingeschakeld als kwartieragente. De cast wordt vervolledigd door een bonte reeks nevenpersonages, waarvan het opmerkelijkste toch de kleine (?) crimineel Bastens (Marcel Hertogs) is, die tussen zijn verblijven in de Begijnenstraat door tijdens zijn probatie zich voornamelijk bezighoudt met af te tasten hoe ver hij kan gaan in het treiteren van de politie.

Opmerkelijk in de casting is dat Karel Vingerhoets en An Nelissen niet alleen in de reeks als koppel te zien zijn (zelfs inclusief hun zoontje), maar ook in het echte leven toen partners waren. Veel grote rollen buiten een occasionele soap zijn hen jammer genoeg later niet meer ten dele gevallen. Het Vlaamse acteursgilde geeft in deze reeks overigens uitvoerig acte de présence, alsook het Nederlandse vanaf het moment dat de VARA heeft geparticipeerd in de productie. De reeks kende redelijk wat succes; met telkens tussenpozen van een jaar werden drie seizoenen van elk 3 afleveringen gedraaid in de periode 1987-1989. In 1993 werd een laatste, zesdelige, reeks gedraaid, niet langer alleen op scenario van Libera Carlier maar onder meer ook de bijdrage van scenaristen als Ward Hulselmans, waarna Langs De Kade definitief afscheid zou nemen van het publiek. Deze box met de eerste 9 afleveringen staat een beetje foutief aangekondigd als "reeks 1", waar het dus 3 van de 4 reeksen betreft.

AFLEVERINGEN
1. Transit|
Paul Crets wordt overgeplaatst naar de havenpolitie nadat hij een dronken gemeenteraadslid heeft betrapt in een wagen op de Grote Markt. Zijn "promotie" is in feite een demotie, want de dienst 170 is een vergaarbak van politieagenten die de politiedienst liever kwijt dan rijk is. Crets' onorthodoxe onderzoeksmethodes werpen echter vruchten af. Zo weet hij de uitgekookte vrouw (Katrien De Vos) van een collega te laten betrappen op overspel dankzij een slinkse truc, en op vraag van een collega van de gerechtelijke (Anton Cogen) slaagt hij erin om een onderzoek naar een verdachte Nederlandse container ondanks de tegenwerking van hogerhand te laten openen.

2. De kaailoopster
Paul Crets en Jos Smeets krijgen tijdens hun patrouille te maken met een collega van de opsporingsdienst, Pieter Ranst (Jappe Claes), die op jacht is naar een paar minderjarige kaailoopsters. Het duo laat zich echter in de doeken doen, want Ranst is een verlopen figuur die bij de federale is buitengekegeld wegens ontucht. Ransts nieuwe hobby is koperdiefstal: onder de neus van de politie is maar liefst een ton ineens verdwenen. Het slachtoffer van de diefstal, vader Versteeg (Vic Ribbens), weet echter niet dat zijn zoon John mee betrokken is bij de zaak. John, een nozem die de hele dag lang door de haven zonder rijbewijs rondsnort op zijn brommer, heeft bovendien een peperdure ring cadeau gedaan aan Maria Smeets, en hij heeft een illegale politiescanner in zijn bezit. Stof genoeg voor een gevaarlijke cocktail.

3. De kajuitdief
Een Ghanese kapitein komt aangifte doen van de diefstal van 800 dollar en één waardevolle, nogal unieke ivoren slagtand. Tijdens een wandeling met Laura en Bertje ziet Paul het ding plots in de etalage van een antiquair staan. Hij vraagt het adres van de verkoper op, en komt zo uit bij een in armoede verzeilde Provost (Ugo Prinsen), die aan een terminale fase van longkanker lijdt. Nog geen uur later heeft Provost met behulp van gas zichzelf en zijn appartement opgeblazen. Zijn weduwe Olga (Denise De Weert) onthult dat het tweetal een zelfmoordpact had gesloten, maar dat Provost na de interventie van Crets zenuwachtig was geworden. De ex-buurman van Crets, (Alex Van Haecke) vraagt aan Paul om te bemiddelen tussen hem en zijn ex: telkens hij namelijk bezoekrecht heeft, is hun dochtertje Debbie zogezegd "ziek" (alhoewel ze niet ziek genoeg is om met Bertje te gaan wandelen). Wanneer het hem te veel wordt en hij Debbie ontvoert neemt hij per ongeluk Bertje mee, en staat de politie in hoogste staat van paraatheid. Het is allemaal wat te veel voor Crets' schoonouders. Zijn schoonvader (Vic Moeremans) heeft dankzij zijn connecties als magistraat Pauls pad schoongeveegd, mocht die in een plattelandse randgemeente willen beginnen als commissaris, en Pauls schoonmammie (Dora Van der Groen) komt er nog een schepje bovenop doen. De recente gebeurtenissen doen Paul echter danig twijfelen over waar het met zijn carrière naartoe moet.

4. De straatrover
Laura is getuige van een roofoverval op een oude dame. Ze heeft één van de daders goed kunnen zien, en één staat ingeseind door een roddelende buurvrouw (Gerda Marchand). Het duo klissen blijkt echter lastig. Op een schip met een voornamelijk Aziatische bemanning loopt een kaartspel zodanig uit de hand dat één van de matrozen een mes trekt en zijn collega doodsteekt. Het lijk wordt op de kade gevonden, dus is het een zaak voor de havenpolitie. De dader wordt snel gearresteerd, maar is zo dronken als een kanon. Tijdens zijn nachtelijk verblijf op het commissariaat vindt hij echter een ogenblik lang zijn nuchterheid terug en neemt hij onder de ogen van de planton de benen. John Versteeg wordt voorwaardelijk vrijgelaten: Jos komt hem afdreigen dat als hij nog één keer in de buurt van zijn dochter Maria komt, Jos hem zodanig zal flikken dat hij de rest van zijn straf ook nog moet uitzitten. Maria zoekt evenwel heil in een Hare Krishna-sekte. John is tegelijk een centrale getuige in de roofoverval, maar hij reed op dat moment wel rond zonder rijbewijs, wat een enkele terugreis naar de cel betekent.

5. Drijfhout
In de polders wordt er met oorlogsmunitie op voorbijgangers geschoten. Paul Crets arresteert een paar jagers, maar hypothekeert daarmee zijn kansen op bevordering tot commissaris in één van de randgemeenten, wanneer hij weigert om het met één van de daders, de gemeentesecretaris, op een akkoordje te gooien inzake verboden wapendracht. De schietpartijen gaan intussen gewoon door. Wim Steurs zit achter een bende dieven die een lading duur meranti-hout hebben gestolen, en krijgt te maken met zware jongen Bastens, die een waslijst aan geweldmisdrijven op zijn kerfstok heeft. Jos zoekt informatie of het mogelijk is om zijn dochter te laten interneren; veel kan hij echter niet aan haar spijbelgedrag helpen want ze is meerderjarig. John brengt haar terug uit het sektekamp in Dinant, in de hoop om haar vader mild te stemmen. Of toch niet?

6. Cannabis sativa
Het is oorlog in het Antwerpse taximilieu. Tuur Trotters (Ruud De Ridder) heeft zijn scanner door John Versteeg laten herprogrammeren, zodanig dat hij de radiofrequenties van de concurrentie kan afluisteren. Een collega van Lux-Tax (Ivo Pauwels) pikt het niet langer dat Trotters er vlak voor zijn neus met zijn klanten vandoor gaat, en samen met twee collega's slaat hij hem het ziekenhuis in. Met de vingerafdrukken op de scanner en zijn strafblad is Versteeg echter verdachte nummer één. En dat komt bijzonder slecht uit, want hij heeft er net voor gezorgd dat Jos Smeets grootvader wordt. Paul Crets gaat achter een cannabisdealer aan, die een wel héél speciale manier heeft om aan zijn plantjes te geraken.

7. De rodeoman
Op 170 krijgen ze een aangifte van twee Nederlanders (Henk Molenberg en Sylvia De Leur) die op de snelweg zijn aangereden door een automobilist (Jakob Beks) met een Amerikaanse wagen met een bullbar op. Zijn kompaan (Aimé Anthoni) is met de gestolen wagen doorgereden, en het is maar toevallig dat een doopkleedje uit de bagage net in de handen van Jos' dochter aanbelandt. Albert heeft een deuk in de wagen van Crets gereden, en wanneer die op het autokerkhof op zoek gaat naar een nieuwe deur, kruist zijn pad dat van de gezochte "rodeoman". Een caféruzie loopt uit de hand wanneer Bastens een wagentje van een gehandicapte (Max Schnur) pikt en ermee in het dok rijdt; om Bastens te kunnen arresteren vragen de manschappen bijstand, en zo leert het korps Fleur Petit ook al weer kennen. Laura krijgt intussen te horen dat er op haar school een leerkracht zal moeten afvloeien.

8. De gluurder
Jozef Severen, alias Jef De Pieper, een gluurder met een strafblad voor zedenfeiten, wordt met een ingeslagen schedel op straat gevonden. Alles wijst er in eerste instantie op dat een buurman, Ducas (Hubert Damen), hem een bloempot op het hoofd heeft gegooid, en hem daarna een paar deuren verder op het trottoir heeft gelegd om lastige vragen van de politie te voorkomen. Crets en Fleur Petit onderzoeken echter in hoeverre er geen sprake is van uitlokking, want Ducas' vrouw (Nora Tilley) heeft de onhebbelijke gewoonte om 's avonds met niet te veel kleren aan achter een openstaand rolluik te gaan zitten. Crets, Albert en Bernard moeten een reeks diefstallen van lasmateriaal oplossen, en ze stuiten op een zonderling typetje (Tone Brulin) dat in zijn vrije tijd een boot in elkaar aan het knutselen is. Alleen is zijn woonst vergeven van de vlooien.

9. De hormonendealer
Wanneer een buitenlandse arbeider dreigt om van de mast van een schip te springen, moet Crets interveniëren. De bemanning van het schip schopt een relletje, en ene Leyers (Bart Slegers) maakt van de verwarring gebruik om een verdacht pakje van het schip te smokkelen. Hij verkoopt het spul aan een veearts, Cnops, (Bert Van den Dool) die nogal eens hormonen durft spuiten, maar wanneer Leyers te inhalig wordt, vindt de politie zijn lijk. Paul geraakt op het spoor van de daders dankzij een tip van Laura, die in het fitnesscentrum twee mannen heeft horen spreken over spierversterkende middelen. Cnops woont echter in Zundert, dus de truc is om hem over de grens te lokken. Toevallig staat er echter in een manège die hij frequenteert een gestolen paard. Fleur probeert een Marokkaans meisje te helpen dat door haar vader (Amid Chakir) zal worden uitgehuwelijkt, en ze gaat met de hoed rond om de bruidsschat te kunnen terugbetalen. Haar goedheid wordt echter misbruikt. Jos probeert via een examen bevorderd te worden, maar hij is te oud om nog lange avonden achter de boeken te zitten.

BEELD EN GELUID
De ouderdom straalt van deze presentatie af, maar het loopt hier en daar echt wel de spuigaten uit. Dat de reeks nog op video werd gedraaid is een euvel dat niet zal verdwijnen zolang we geen beschikking hebben over een goed functionerende tijdmachine, maar hier wordt het beeld voortdurend geplaagd door een raster van zwarte lijnen die van boven naar onder over het scherm schijnen te zitten. Er zitten zeer veel en zware compressie-artefacts in, en zowat elke scène waarin veel beweging zit kreunt onder de ghosting. De Vlaamse 2.0-geluidstrack is best beluisterbaar, maar de disk bevat geen ondertiteling, en wie niet volledig thuis is met het authentieke Antwerpse accent zal wellicht soms problemen hebben met volgen.

EXTRA'S
Alle Vintage-releases van de VRT bevatten een stapel trailers voor andere, eerder uitgekomen producties, maar dat is ook het enige wat er aan bonusmateriaal terug te vinden is. Het dient wel gezegd te worden dat dit een redelijk impressionante catalogus begint te worden.

CONCLUSIE
Kwalitatief is dit wellicht de beste politieserie die ooit uit de BRT-studio's is gerold, maar wellicht zou het nog iets meer mijn smaak hebben weggedragen om ineens ook de zes ontbrekende afleveringen van de reeks in één keer uit te geven, zoals Lumière met Sedes En Belli heeft gedaan.