FILM
Bijna elke filmregisseur heeft wel zijn of haar doemproject en voor Darren Aronofsky was dat ongetwijfeld The Fountain. Nadat zijn Requiem For A Dream op veel lof werd onthaald, bleef het zes jaar stil rond de Amerikaanse regisseur. Nochtans rustte hij na zijn grote doorbraak allerminst op zijn lauweren. Aronofsky had ambitieuze plannen om een epische sciencefictionfilm te maken over leven, liefde en dood. Hollywoodsterren Brad Pitt en Cate Blanchett zouden de hoofdrollen vertolken en in Australië werden alvast majestueuze decors gebouwd. Niet dus. Brad Pitt verliet het schip wegens creatieve meningsverschillen met Aronofsky, en met hem ook het budget van de film. Het hele project werd voor onbepaalde duur uitgesteld. Aronofsky zette echter door.

Twee jaar later kon hij met nieuwe hoofdrolspelers en een gehalveerd budget eindelijk aan de slag. Daar stopte de pech niet. Toen hij in 2006 zijn film kwam voorstellen op het filmfestival van Venetië ontving het aanwezige publiek The Fountain op boegeroep. En ook de recensies nadien waren vernietigend. “newagekitsch”, klonk het unisono. Is de film nu ook zo slecht? In geen geval. The Fountain is vooral een moeilijke prent die een flinke inspanning vraagt van de kijker. Aronofsky vertrekt dan ook van een ambitieus uitgangspunt. Wetenschapper Tommy Creo (rol van Hugh Jackman) zoekt een geneesmiddel om zijn terminaal zieke vrouw (rol van Rachel Weisz, toen nog mevrouw Aronofsky) te redden. Hij gaat zo in op zijn zoektocht dat hij letterlijk eeuwenlang op jacht is naar de bron van het eeuwige leven. Hij doet dat in drie gedaantes: die van wetenschapper in het heden, die van conquistador in de zestiende eeuw en zwevend in een luchtbel door het heelal in de verre toekomst. Met zoveel ambitie is het dan ook niet verwonderlijk dat The Fountain flirt met labels als ‘kitsch’ of ‘pretentie’.

Het grote manco van de film is echter niet zozeer die torenhoge ambitie, maar de tijd. The Fountain klokt af op net geen 90 minuten. Dat is te weinig voor een film met zulke epische aspiraties. Aronofsky haspelt de drie verhaallijnen vlot door elkaar, maar diept zijn personages amper uit. Het emotioneel hart van het verhaal gaat zo wat verloren en dat is zonde. Als kijker ben je je er bewust van dat je zit te kijken naar een man zwevend in een luchtbel door het heelal in plaats van naar een mens van vlees en bloed met wie je kan meeleven. Aronofsky snijdt een amalgaam van relevante thema’s aan. Maar door de korte tijdsduur komen de vele, op zich heel boeiende vragen die ze oproepen zowel te kort als te weinig tot uiting. The Fountain gaat over veel. Over het loslaten van het lichamelijke om je ziel vrij te laten of over de nietigheid van de mens bijvoorbeeld. Boeiend, maar je hebt het zo gemist. Gelukkig heeft The Fountain troeven genoeg. Visueel is de film niets minder dan imponerend. Evolueert het personage van Tommy Creo figuurlijk van donker naar licht, dan laat Aronofsky die evolutie ook letterlijk zien. Aronofsky besteedde met cinematograaf Matthew Libatique veel aandacht aan de look en de sfeer van de film en dat werpt zijn vruchten af. Door het geslonken budget werden ze gedwongen om creatieve oplossingen te bedenken om het heelal vorm te geven. In plaats van dure CGI te gebruiken, schakelden ze een macrofotograaf in om beelden te schieten van chemische processen. Die beelden veruiterlijken de nevels in het heelal, die in theorie aan dezelfde chemische processen onderhevig zijn. Knap gevonden, en het ziet er vooral verbluffend uit.

Hugh Jackman bevestigt wat ondertussen al algemeen geweten is: hij is een betrouwbare leading man en krijgt hier prima ondersteuning van de rest van de cast. De echte ster van de film is misschien wel de soundtrack. Clint Mansell was ook al verantwoordelijk voor de soundtrack van Requiem For A Dream - met het beroemde Lux Aeterna. Maar hier overtreft hij zichzelf met een originele soundtrack die tot de laatste noot begeestert en die The Fountain een grote dienst bewijst. De Schotse rockband Mogwai werkte samen met het Kronos Quartet om de soundtrack op te nemen. Met Aronofsky kwam het overigens helemaal goed. Twee jaar na het fiasco in Venetië keerde hij terug naar de Mostra om met The Wrestler de hoofdprijs weg te kapen.

BEELD EN GELUID
Aronofsky maakt indruk met de bevlogen manier waarop hij met kleur en licht speelt. Dat komt op de dvd op een waardige manier tot uiting. De transfer oogt zuiver en het gouden kleurenpalet ziet er warm en vol uit. Het zacht afgelijnde contrast maakt het plaatje compleet. Achter- en voorgrondgeluiden zijn niet altijd perfect op elkaar afgestemd, maar in zijn geheel valt er ook op de audio weinig aan te merken.

EXTRA'S
Veel aandacht voor het productieproces met beelden van op de set. In Australië (7:41) gaat de crew in op de ideeën die aan de grondslag van de film en de zoektocht naar goede locaties liggen. In De 21ste eeuw (10:22), Spanje 16de eeuw (13:33) en Het nieuwe Spanje (10:00) krijg je beelden te zien van de opnames van de hedendaagse en de 16de-eeuwse verhaallijn. Weliswaar uitgebreid, maar weinig verhelderend. Over de visuele benadering en de tree of life wordt er ingegaan in Het eindeloze veld (7:11) en de Toekomst (15:13). Ten slotte interviewt Rachel Weisz hoofdrolspeler Hugh Jackman (13:09), wat nog de meest interessante extra oplevert. Een interview met de regisseur of een director’s commentary wordt gemist.

CONCLUSIE
The Fountain is een buitenbeentje in het werk van Darren Aronofsky. Het is zijn enige langspeelfilm die met forse kritiek kreeg af te rekenen. Hoewel The Fountain zeker niet zijn beste werk is, is het allesbehalve de draak die sommigen ervan maken. De prent is ingewikkeld en te kort om zijn ambities waar te maken, maar heeft wel een boeiende thematiek en is visueel een lust voor het oog. Wie zijn films graag uitdagend heeft, doet met The Fountain een goede zaak. De rest kan zich nog altijd de soundtrack aanschaffen.