FILM
Stukje bij beetje worden we in Room meegezogen in de afschuwelijke nachtmerrie van Joy Newsome (Brie Larson). Zeven jaar geleden is ze door een seksmaniak (Sean Bridgers) ontvoerd, en ze leeft sindsdien onafgebroken in een kamertje van nog geen twintig vierkante meter, waar laten we zeggen de hygiënische omstandigheden van die aard zijn, dat een inspecteur van de gezondheidsinspectie er ter plekke zou doodvallen. Joy heeft intussen een zoontje van vijf jaar, Jack (Jacob Tremblay), en die heeft nog nooit de kamer verlaten. Wat hij weet van de buitenwereld, weet hij door de televisie, waarvan de inhoud flink gemonitord wordt door de ouwe viezerik, en voor hem is het hele universum dat zich buiten de gewraakte kamer bevindt, een fantasiewereld - typisch is bijvoorbeeld dat hij wat dat betreft een hond en Dora The Explorer over dezelfde kam scheert: ze zijn niet aanwezig in de kamer, dus ze bestaan niet. Joy laat zich het gepotel van Old Nick welgevallen, omdat de kans niet onbestaande is dat, als zij zijn seksuele grillen niet inwilligt, ze daarmee Jacks doodvonnis tekent. Telkens als Nick zin heeft om zijn seksslavin te bespringen, verhuist Jack noodgedwongen naar de kast.




Na zeven jaar van seksueel misbruik vindt zelfs Joy dat het welletjes is geweest, en ze bedenkt een plannetje om uit de kamer uit te breken. Met behulp van warm water fingeert ze dat Jack vergaat van de koorts, en vervolgens overlijdt omdat Nick niet op tijd antibiotica heeft gebracht. Ze wikkelt zijn 'lijk' in een tapijt, zodat Nick het ergens kan gaan begraven, maar Jack heeft de instructie gekregen om, zodra Nicks pick-uptruck stopt voor het rode licht, zich uit het tapijt te rollen en aan de eerste de beste voorbijganger hulp te vragen. Omdat de jongen waarschijnlijk nooit de naam van zijn moeder of de omstandigheden waarin hij gevangen houdt, zal weten, heeft hij een kies van zijn moeder bij zich, die door de gebrekkige hygiënische omstandigheden is uitgevallen, als ultiem bewijs dat hij de waarheid spreekt.

Ondanks het feit dat Jack de kamer nooit van zijn leven heeft verlaten, lukt het plannetje, en wordt de seksdeliquent met het nodige machtsvertoon ingerekend. Joy is weer een vrije vrouw, maar moet - afgezien dan van het mediacircus dat voor het huis van haar ouders een kamp heeft opgeslagen - in het reine komen met het feit dat de wereld die zeven jaar niet heeft stilgestaan. Haar vader (William H. Macy) en moeder (Joan Allen) zijn intussen uit elkaar, en ze heeft haar handen vol met Jack de meeste elementaire dingen te leren - de jongen heeft van zijn leven nog geen raam gezien of nog geen trap beklommen. De fysieke afkeer van haar vader voor zijn pas ontdekte kleinzoon is bovendien tastbaar, want de man kan niet in het reine komen dat, hoe je het nu draait of keert, Jack het product is van een verkrachting door een zedendelinquent. Alleen Leo (Tom McCamus), de nieuwe vriend van oma, schijnt begrip te hebben voor de bijzondere situatie waarin de jongen is opgegroeid. De familie Newsome zit bovendien door de hele heisa in acute geldnood, en Joy staat toe om aan een nieuwsmagazine een exclusief interview toe te staan, alhoewel het er vingerdik opligt dat ze daar psychologisch nog niet toe in staat is...




Met zaken als de gruwelkelder van Marc Dutroux of de ontvoeringszaak van Natascha Kampusch in het achterhoofd, is Room een gruwelijk psychologisch drama waarin de onderste lagen van de menselijke psyche onverbiddelijk worden uitgespit. Dat Brie Larson voor haar acteerprestatie een Oscar mocht ontvangen, stond eigenlijk in de sterren geschreven, want ondanks de sterke concurrentie van onder meer Cate Blanchett in Carol en Jennifer Lawrence in Joy is Larsons carrièredefiniërende rol duidelijk één waar ze zeer diep is voor moeten gaan. Helemaal doorgronden kan je de Academy echter niet, want het blijft een mysterie waarom een hersendood fossiel als Sylvester Stallone voor zijn zevenendertigste vertolking van Rocky Balboa wél een Oscarnominatie kreeg, maar de jonge Jacob Tremblay, die amper acht was toen deze film werd gedraaid, over het hoofd werd gezien, alhoewel zijn rol mogelijk nóg een stukje moeilijker was. Tremblay weet zéér geloofwaardig een lagereschoolkind te vertolken dat van zijn leven nog niet uit de gewraakte kamer is geweest, voor wie de hele wereld als een surrealistisch schouwspel overkomt. Eén van de moeilijkste aspecten van de rol moet wel zijn dat Jack blijft hunkeren om terug te keren naar Room - buiten de titel van de film ook de benaming die hij geeft aan het 'universum' waaruit zijn leefwereld bestaat - en hij nog liever de beslotenheid van de kamer opzoekt dan de grote, boze wereld die plots véél te groot is voor hem. Alhoewel hij door sympathisanten bedolven wordt onder het speelgoed, interesseert dit hem niet - het enige wat hij ooit als speelgoed heeft gekregen, is van de ontvoerder van zijn moeder een telegeleide auto - u kan zich indenken dat in een kamer van vier bij vier dit niet dadelijk het ideale geschenk is. Tremblay heeft bovendien zijn androgyne uiterlijk mee: aangezien hij bij het begin van de film al vijf jaar niet naar de kapper is geweest, is het aanvankelijk niet zo duidelijk of we met een jongen, dan wel met een meisje te maken hebben - Jack kan immers ook de afkorting van Jacqueline zijn, en het zou niet onlogisch zijn dat Jacks moeder het geslacht van haar kind geheim houdt, om haar overweldiger niet op ideeën te brengen. 




Het verteltempo van Room ligt allicht wat aan de trage kant - het eerste deel heeft een haast documentaire stijl - maar het is een film waarin de intensiteit primeert. Room weet duidelijk te overtuigen door de schitterende acteerprestaties. De eerste helft van de film wordt nagenoeg volledig ingevuld door Larson en Tremblay, met slechts een sporadisch intermezzo telkens Sean Bridgers' personage eens van bil wil gaan. In de tweede helft van de film zijn echter ook de kleinere vertolkingen van hoog niveau. Zo wordt William H. Macy's personage duidelijk verscheurd door tegenstrijdige gevoelens: enerzijds is hij oneindig dankbaar dat zijn dochter, die hij schijnbaar al lang had opgegeven, terug is, maar anderzijds kan hij zijn afkeer voor dat ding slechts met moeite verbergen. Daarnaast weet de film te overtuigen door de redelijk eenvoudige premisse, die actualiteitswaarde biedt, gezien enkele real-life schandalen die in de media breed werden uitgesmeerd en daarbij vaak nog de verbeelding overtroffen. Ook is Room visueel een film die je vanaf het begin bij de keel grijpt: de kamer waarin Joy en haar zoon gevangen gehouden worden, bevat misschien de basisbehoeften, maar niet veel méér. Het bed is doorgeroest, het oventje zou in elk zichzelf respecterend gezien op de schroothoop beland zijn, en de kamer is in zeven jaar niet één keer verlucht. Na Jacks ontsnapping lijkt de buitenwereld vooral leeg: buiten het mediacircus dat voor de deur kampeert, is er niet veel volk op straat, veel vriendjes passeren er niet, en de aankleding van het huis van Joys ouders is feitelijk sober. Joy en Jack zijn geen van beiden in staat om de nieuwe levensomstandigheden het hoofd te bieden, wat leidt tot een dramatische climax; alleen het einde is wat aan de melige kant; wanneer blijkt dat de liefde tussen moeder en zoon sterk genoeg is om de obstakels te overwinnen, verliest de film iets te veel momentum, en verwatert het scenario tot dat van een film die u gewoonlijk op zaterdagavond op VijfTV ziet.

Alle lof die Room in het algemeen en Brie Larson in het bijzonder werd toegedicht, is echter volkomen terecht. Kijk en oordeel zelf.

BEELD EN GELUID
Room is het levende bewijs dat we niet noodzakelijk op een zoveelste Independence Day moeten wachten om een film te zien waarin de HD-beeldkwaliteit de film naar een hoger niveau tilt. Uiteraard heb ik het dan vooral over de eerste helft van de film, die zich nagenoeg volledig in de afgesloten kamer afspeelt, en de details van hetgeen we nog best kunnen omschrijven als een rattennest, meedogenloos hard worden in de verf gezet. Het enige raam in Room is een dakraampje dat zich te hoog bevindt opdat Jack of Joy er zouden kunnen doorkijken; de enige andere verlichting is een neonlamp uit de periode waarin LED-verlichting nog toekomstmuziek was, die af en toe brandt, al naargelang Old Nick vindt of hij zijn seksspeeltje moet straffen of niet. Desondanks zijn de details in de transfer gruwelijk hard aanwezig: je kan de roestplekken op het bedijzer, of zelfs de urineplekken op de matras, tellen. Wellicht is er een klein beetje ruis waarneembaar, maar die onderstreept meteen het rauwe karakter van de film. Wellicht is voor deze donkere scènes ook color grading toegepast, maar dit is met het nodige gevoel voor dosering gebeurd. De DTS-HD MA 5.1-geluidstrack volstaat ruimschoots voor deze dialooggedreven film, en ook hierbij werd in de eerste helft van de film goed gelet op het feit dat het soundscape qua galm moet overeenkomen met een besloten ruimte. Het contrast met het tweede deel van de film is dan ook groot; we krijgen een eerste glimp van de buitenwereld te horen zodra Jack - zogezegd als lijk en opgerold in een tapijt - aan het draaien van de motor van de truck van Old Nick probeert af te leiden wanneer hij voor een stoplicht staat. In de scènes na de bevrijding proberen de makers door gebruik van een goed gekozen balans tussen geluid en stilte onder meer het gevoel van verwondering te wekken wanneer Jack voor de eerste keer van zijn leven een vliegtuig ziet.




EXTRA'S
Naast een zeer interessante commentaartrack met regisseur Lenny Abrahamson en een handjevol medewerkers, die deze bijzondere film wat beter kan duiden, krijgen we drie documentaires. Making Room (12:03) is een standaard elektronisch perspakket dat wellicht te licht is om te overtuigen, 11 x 11 (9:06) is méér van hetzelfde en belicht vooral de uitdaging om twee acteurs, waarvan één minderjarige, op een zeer beperkte plek tegen elkaar uit te spelen. De meest bevremende bijdrage is echter Recreating Room (4:23) waarin we zien hoe ergens in Los Angeles de set werd herbouwd, zodat leden van de pers of gewoon kijklustige voorbijgangers een kijkje konden nemen in het gruwelkot. Dit stukje voyeurisme is op zijn zachtst gezegd een beetje pervers: aangezien Marc Dutroux nog steeds in de gevangenis van Itter zit (en daar hopelijk nooit meer uitkomt), lijkt me dit een featurette waarvoor je beschaamd zou moeten zijn indien je tot de doelgroep behoort.

CONCLUSIE
In Room besluit Joy Newsone (Brie Larson) na zeven jaar het seksspeeltje geweest te zijn van een pervert, het tijd is geworden om te ontsnappen, al was het alleen maar omdat ze haar zoontje hetzelfde gruwelijke lot wil besparen. Room is desondanks een serene film waarbij de psychologische horror van een dergelijk noodlot centraal staat.