FILM
In de jaren vijftig kende Groot-Brittannië een bloeiende filmindustrie die vaak specifiek in de behoeften van het notoir ironische Engelse publiek voorzag. Komische prenten dus, gekruid met een sardonisch kantje. Geen enkele studio was hier beter in dan Ealing, gevestigd in het idyllische plaatsje met dezelfde naam. Cineasten als Alexander Mackendrick en Charles Crichton leverden met producties als The Ladykillers en The Lavender Hill Mob de ene geslaagde über-Engelse film na de andere af. Maar vanaf de jaren zestig concentreerde Ealing zich voornamelijk op televisie, om vervolgens in de obscuriteit te verdwijnen. Enige jaren geleden werden de studio’s echter gekocht door een consortium dat hoopt weldra Ealing in al zijn glorie te doen herrijzen. Als opwarmertje heeft Universal nu alvast Keeping Mum op dvd uitgebracht, een prent die niks met de roemruchte studio’s te maken heeft, maar niettemin dezelfde charme, humor en subtiele macaberheid tentoonspreidt van een klassieke Ealing-komedie.

Plaats van gebeuren is Little Wallop – letterlijk (en sarcastisch) vertaald: kleine afranseling – een slaperig dorpje in Cornwall met minder inwoners dan een doorsnee KMO werknemers heeft. De plaatselijke dominee Walter Goodfellow is er zo begaan met de voorbereiding van een belangrijke speech op een klerikaal congres dat hij nauwelijks doorheeft welke veranderingen er in zijn gezin op til zijn. Z’n vrouw legt het aan met de plaatselijke golfpro, een pompeuze, ijdele Amerikaan. Z’n 17-jarige dochter is een onverbeterlijke nymfomane met een vuile mond. En haar jongere broertje is het slachtoffer van continue pesterijen op school. Alles verandert echter als een nieuwe huishoudster intrekt, de charmante dame op leeftijd Grace. Gaandeweg leert zij de puberzoon omgaan met de pesters, krijgt ze de nymfomane dochter aan het fornuis en weet ze mevrouw Goodfellow van haar overspelige gedachten af te brengen. De manier waarop ze tegenstanders van het gezin aanpakt, is echter onorthodox. Grace is immers niemand minder dan de beruchte Hutkoffermoordenares, recent vrijgelaten na veertig jaar opsluiting. Maar stil: niemand mag het weten!

Het is moeilijk te geloven na het zien van een Engelsere dan Engelse film als Keeping Mum, maar het oorspronkelijke scenario vond plaats in de Verenigde Staten. Gelukkig zag scenarist-regisseur Niall Johnson de mogelijkheden in van een switch naar de overkant van de Atlantische oceaan, want de Britsheid die in het script evident is, vormt een stevig pluspunt voor de prent. De zwarte humor meandert als een venijnig kabbelende stroom doorheen de plot en het scenario vindt een verrassend goed evenwicht tussen emotionele momenten, groteske grappen en koelbloedige moord. Toch is er een structureel probleem dat de film als een zak cement mee de diepte dreigt in te sleuren: het gebrek aan spanning betreffende huishoudster Grace. Of ze al dan niet de Hutkoffermoordenares is, geeft immers nooit aanleiding tot enige twijfel. Ook het bruusk verdwijnen van de subplot met de jongste Goodfellow en een slot dat nagenoeg evenveel eindes kent als The Return of the King zijn minpunten, die echter niet substantieel genoeg zijn om het kijkplezier te vergallen.



Essentieel in dit soort films is bovendien een rustieke sfeer, die zelfs de macabere momenten met een zeemzoete saus kan overgieten. Op dat vlak gooit Keeping Mum hoge ogen. De fotografie utiliseert het scope-formaat perfect om de ouderwetse prentkaartcharme van Little Wallop breeduit over het scherm uit te smeren. Dorpjes als deze bestaan enkel in films, een wetenschap die ertoe bijdraagt dat we de horrorelementen uit het verhaal makkelijker slikken. Ook de regie van Niall Johnson straalt straalt aangenaam classicisme uit. Geen razendsnelle montage, geen onnodige mooifilmerij: louter een efficiënte verfilming door een vakman. Maar de lijm die de cohesie vormt voor alle sfeerelementen is ongetwijfeld de muzikale score van Dickon Hinchliff. De multi-instrumentalist van rockband Tindersticks levert in zijn eerste soundtrack meteen catchy instrumentale deuntjes af, gebouwd op aanstekelijke nostalgie.

Het enige aspect van Keeping Mum dat ik nog niet vernoemde is nochtans het meest indrukwekkende. De cast is namelijk van de topbillers tot de éénzinners tot in de perfectie gekozen. Rowan Atkinson speelt een van zijn meest serieuze rollen als Walter Goodfellow en zoekt de humor nu eens niet in groteske smoelen, maar in de vastgeroeste saaiheid van het karakter. Hij slaagt met vlag en wimpel. Kristin Scott Thomas is uiterst geloofwaardig als zijn wanhopige echtgenote. Het komt haar toe het emotionele hart van de prent te torsen en ze kwijt zich adequaat van haar taak. Als de golfpro/minnaar weet Patrick Swayze steeds een gniffel te ontlokken voor de wijze waarop hij zijn eighties-imago parodieert. En de twee Goodfellowkinderen zijn beide revelaties. Toby Parkes is subtiel en aaibaar, terwijl de verrukkelijke Tamsin Egerton de sex-appealmeter constant tilt doet slaan. Maar dé ster van de show is veterane Maggie Smith. Haar vertolking van Grace valt nog het best te omschrijven als een door Tim Burton hertekende Mary Poppins: vol charme en liefde, maar met een dodelijk strijkijzer bij de hand. Zoals wijn rijpt met de jaren, is ook Maggie Smith de laatste tijd prima op dreef. Haar rol in Keeping Mum is zelfs een grand cru waard.

In de bioscoop kwamen de tekortkomingen van Keeping Mum dan wel iets te nadrukkelijk bovendrijven, het kleine scherm is veel vergeeflijker. Op dvd komt de prent dan ook veel beter tot zijn recht, waardoor de film aan te bevelen valt voor iedereen die op een druilerige dag onderuitgezakt op de sofa van een eclectische maar geslaagde cocktail wil genieten: een snuifje drama, een stevige geut humor, wat goedbedoelde moraal en een mooie sfeer, op smaak gebracht met een macaber parasolletje. De zakenlui die Ealing Studio’s hebben opgekocht en haar in al haar glorie willen herstellen, hoeven niet veel verder te kijken. De succesformule is te koop voor nog geen twintig euro: op de dvd van Keeping Mum.



BEELD EN GELUID
Amper een jaar oud is deze prent en dus valt er over de dvd-transfer weinig meer te zeggen dan dat ze uitstekend is. De sfeervolle kleuren, de knappe zwartniveaus, het nergens falende contrast en de prima scherpte zorgen voor een disc met ruimte voor veel kijkplezier. Het geluid staat in drie versies op schijf. Het stereospoor is ideaal voor iedereen die geen multibox set-up heeft in zijn woonkamer. De 5.1 Dolbytrack is – de aard van het beestje – door dialoog gedreven, maar bevat de occasionele uitschieter in de achterste kanalen. Tenslotte is er een DTS-spoor dat iets meer dynamiek brengt dan zijn Dolby-tegenhanger. Alledrie de tracks zijn echter van uitstekende kwaliteit.

EXTRA’S
Hoewel een trailer, tv-spots en een audiocommentaar sneuvelden in vergelijking met de Britse disc, bevat Keeping Mum toch een viertal goede tot zeer goede extra’s. Big Trouble in Little Wallop (30 min.) is een redelijk uitgebreide en informatieve making of documentaire, die de gewone EPK-brol ruim overstijgt. Dat kan je helaas niet zeggen van de Interviews (17 min.) met de voornaamste cast- en crewleden, die uitblinken in redundantie. De tien Deleted Scènes (10 min.) zijn vaker verlengde scènes dan geknipte, maar weten toch vaak een glimlach te ontlokken. Dat laatste is ook de taak van de Outtakes (9 min.), die bovendien schijnen aan te tonen dat het op de set van Keeping Mum een aangename boel was.



CONCLUSIE
Keeping Mum is een komedie die liefdevol de klassieke Britse zwarte humor in het voetlicht plaatst, met een vette knipoog naar de producties die Ealing in de jaren vijftig maakte. In de uniform goede cast schittert vooral Maggie Smith, die haar status als grand dame van de Engelse film cementeert met een hoogst amusante vertolking. Zowel beeld als geluid scoren een cum laude, terwijl ook de aanwezige extra’s er kwalitatief mogen zijn.