Na een decennium lang het kruim van de jonge Vlaamse cineasten een hart onder de riem te hebben gestoken, vonden de initiatiefnemers van kortfilmfestival Leuven Kort het tijd voor een bloemlezing op dvd. Het resultaat heet weinig verrassend maar verdomd accuraat 10 Jaar Leuven Kort en bundelt achttien live-action festivalfavorieten en drie recente korte animatiefilms. De selectie fungeert echter niet alleen als een retrospectieve van Leuven Kort, maar biedt ook inzicht in de radicale veranderingen die de Vlaamse film de voorbije tien jaar heeft doorgemaakt.

Zo is de oudste film in de selectie, Patrice Toyes Vrouwen Willen Trouwen uit 1992, hét typevoorbeeld van de kneuterige Vlaamse film van weleer: de focus op karakter, een minimum aan plot en een overdaad aan pseudo-wrange humor. Een prent die kortom is blijven hangen in de jaren zeventig. Als reactie hierop maakten regisseurs als Koen Mortier, Willem Wallyn en Lars Damoiseaux heel andere kortfilms midden jaren negentig. Helaas pogen ze niet enkel (overdreven) hip uit de hoek te komen, ze nemen hun voorliefde voor Tarantino, snelle cuts en gewelddadige verhaallijnen tot ver voorbij het geloofwaardigheidspunt. Niet meteen een positieve evolutie dus, maar een evolutie niettemin. De generatie die eind jaren negentig, begin noughties de fakkel overnam leerde echter uit de fouten van zijn voorgangers. De scenario’s worden coherenter, de technische aspecten professioneler en de output diverser. Van exploitatie, over komedie en drama, tot experiment: de jonge cineasten van nu weven een eclectischer beeld dan ooit te voren, ook al halen hun producties niet altijd het allerhoogste niveau.

Wie de namen van de regisseurs op 10 Jaar Leuven Kort overloopt, merkt overigens dat hun talent niet onopgemerkt is gebleven. Ongeveer de helft heeft inmiddels een langspeler op zijn actief en de overige creatievellingen maken dikwijls carrière als reclamefilmer. Op die manier bewijst Leuven Kort ook zijn bestaansrecht. Het festival levert immers een dankbaar podium voor de volgende Erik Van Looy, Jan Verheyen of Robbe De Hert. En dankzij deze dvd zal nog een groter publiek kennis kunnen maken met het talent van gisteren, vandaag en morgen. Kortom: aanschaf is en zeerste aan te raden.



KORTFILMS
Vrouwen Willen Trouwen
Regie: Patrice Toye
Op de dag van hun huwelijk twijfelen zowel de bruidegom als de bruid eraan of ze wel voor elkaar gemaakt zijn. Dat is de eenvoudige plot die deze prent overeind moet houden. Het basisconcept, met zijn excentrieke karakters, gefragmenteerde montage en bevreemdende humor lijkt ontleent aan Robert Altmans A Wedding, maar is in hetzelfde bedje ziek: te veel seventies sfeer, te weinig memorabele momenten. Patrice Toye regisseerde in 1998 de langspeler Rosie.

Omelette à la Flamande
Regie: Hans Herbots
Een Nederlandse privé-militie valt Vlaanderen binnen. Twee soldaten trachten een oud vrouwtje van een sluipschutter te redden. Het idee achter deze film mag dan op papier niet onaardig klinken, in de praktijk levert het slechte cinema op. Het scenario vindt nooit de juiste donkerzwarte humor, de prent duurt veel te lang en de focus is meer verspreid dan een clusterbom. Zelfs Hans Herbots’ regie – tegenwoordig één van de beste van Vlaanderen – bevat nog een massa kinderziektes. Herbots regisseerde de langspelers Vallen en Verlengd Weekend en werkt momenteel aan Windkracht 10: The Movie.

The Bloody Olive
Regie: Vincent Bal
Tijdens een kerstfeestje komt een ingewikkeld complot tussen drie zakenpartners/minnaars aan het licht. Gebaseerd op een strip van Lewis Trondheim is The Bloody Olive wellicht de beste Vlaamse short ooit gemaakt. Vincent Bals regie is briljant en vormt een liefdevolle hommage aan klassieke film noir. Het scenario passeert aan sneltreinvaart, met de ene twist na de andere, de zwart-wit fotografie is een lust voor het oog en hoofdrolspelers Gene Bervoets, Frank Focketyn en Veerle van Overloop spelen de pannen van het dak. Regisseur Bal zou later vergeten parel Man Van Staal maken, en verdiend succes boeken met Minoes.

A Hard Days Work
Regie: Koen Mortier
Een bankovervaller strompelt van de ene mislukte misdaad in de andere. Dat is de rode draad doorheen deze afgrijselijke kortfilm. Koen Mortier wil ongetwijfeld een verhaal vertellen, maar hij had dat beter in intieme kring gedaan i.p.v. nietsvermoedende kijkers er mee te ambeteren. De pseudo-hippe stijl is vast bedoeld om de aandacht van het barslechte scenario af te leiden, maar komt nog geen decennium na dato al als extreem gedateerd over. Hopelijk is Mortiers nakende Brusselmansverfilming Ex-Drummer van een hoger niveau.

De Suikerpot
Regie: Hilde Van Mieghem
Een meisje doet alle moeite om in de gunst te komen van haar mama met losse handen, maar haar pogingen werken averechts. De prent begint veelbelovend, maar eenmaal de hoofdplot in gang schiet, wordt het ene overroepen drama na het andere bovengehaald. Subtiliteit wordt overboord gegooid en de irritante overacting van Van Mieghem doet zeer aan de ogen. Enige pluspunt is de superieure fotografie. Van Mieghems non-talent voor het regievak werd enkele jaren later nogmaals pijnlijk duidelijk in de moralistische langspelers De Kus en Dennis van Rita.



Urinoir Dogs
Regie: Willem Wallyn
Bankovervallers, allochtone jongeren en een kinky priester stranden samen in een openbaar toilet. De titel verraadt het al, dit is een ‘hommage’ aan Tarantino’s Reservoir Dogs. Spijtig genoeg trekt het scenario op niks, haalt stijl het van inhoud en slaagt regisseur Wallyn er zelfs in toffe pee Stany Crets ergerlijk te doen lijken. Enige satire had de prent nog kunnen redden, maar de cineast benadert het onderwerp véél te serieus. Wallyns langspeler Film 1 zou in 1999 gelukkig verbetering tonen.

To Speak
Regie : Erik Lamens
Een stotterende tiener probeert op een fuif zijn gevoelens voor een meisje te uiten en krijgt daarbij flashback naar zijn verlegen jeugd. Erik Lamens baseerde zijn kortfilm deels op eigen ervaringen, wat de authenticiteit ten goede komt. Ook de nostalgische jaren tachtig muziek verleent de short een aangename sfeer. Maar een overdreven moralistische aanpak weerhoudt To Speak ervan een blijvende indruk na te laten. Momenteel werkt cineast Lamens aan een film over SM-rechter Koen Arrousseau.

BXL-Minuit
Regie: Dorothée Van Den Berghe
Een studente denkt de ware liefde te hebben gevonden, tot ze ontdekt dat hij haar met een ander bedriegt. Origineel kan je dit concept niet noemen, maar Van Den Berghe weet het onderwerp niettemin vrij fris te brengen. Wel ontbreekt het de short aan pathos, mede door een te lange duur. Ook mist de cineaste een glorieuze scenariokans door het ganse verhaal niet door de ogen van een inbreker in de flat van het centrale koppel te vertellen. De ontknoping maakt dat wel deels goed. Dorothée Van Den Berghe kreeg in 2002 lovende kritieken voor haar langspeeldebuut Meisje.

Los Taxios
Regie: Lars Damoiseaux
Een Nederlands koppel stapt in een Brusselse taxi. De bizarre chauffeur neemt hen vervolgens ongevraagd mee op een ongewone citytrip. De film is in stijvol zwart-wit gedraaid, de vertolking van Nourreddine Farihi is memorabel en de cineast geeft zijn plot een leuke surrealistische draai. Toch buit Damoiseaux het potentieel van zijn gegeven niet ten volle uit, waardoor de kijker ultiem op zijn honger blijft. De regisseur is nu vooral werkzaam in de publiciteitswereld.

Wooww
Regie: Fien Troch
Enerverende schreeuwerigheid en marginaliteit worden tot een kunst verheven in Wooww. Een plot is er niet echt, enkel een aaneenschakeling van ongeloofwaardige gebeurtenissen. Fien Troch, dochter van de befaamde monteur Ludo Troch, meet zich als regisseuse een opvallende persoonlijke stijl aan, waarin o.a. het gebrek aan dialoog opvalt, maar ze wist deze reviewer niet te boeien. Ook niet in haar recente speelfilm Een Ander Zijn Geluk trouwens.



Black XXX-Mas
Regie: Pieter Van Hees
Roodkapje baant zich een weg door een gewelddadige toekomstwereld – inclusief politieagent De Grote Boze Wolf – terwijl haar vader de criminele versie van de Kerstman vertolkt. Dit postmoderne sprookje overweldigt door opvallende visuele elementen, een stevige portie seks en bloederig geweld, maar vergeet rake humor en satire in de plot te verweven. De regie van Pieter Van Hees is best te omschrijven als luid-luider-luidst, waardoor het niet verwondert dat hij nu met commercials zijn brood verdient.

The Thread
Regie: Lieven Van Baelen
Een man op een quad trekt een lange rode lijn door de woestijn, maar wordt getormenteerd door iemand die over de lijn wil stappen. Als visueel idee is The Thread briljant gevonden en de cineast brengt de unieke wereld van zijn scenario prima tot leven. De prent is een meestal bevredigende mix tussen David Lynch en Philip K. Dick. Helaas vergat Van Baelen een einde te bedenken voor zijn short. De regisseur houdt zich momenteel vooral bezig met camerawerk en commercials.

België-Turkije
Regie: Brecht Vanhoenacker
Een jongeman wou de voetbalmatch België-Turkije live meemaken, maar als dat niet doorgaat, weigert hij de clash op radio of tv te volgen. De nerveuze filmstijl, het Gentse dialect dat de personages spreken, de chaotische plot: allemaal zijn het redenen waarom deze prent de bal misslaat. De cineast tracht diepgang te creëren door een Maria Callas subplot, maar faalt jammerlijk. Onlangs werkte hij mee aan het Maria Dolores project van Wayn Traub.

Fait D’Hiver
Regie: Dirk Beliën
Een man zit vast in een sneeuwfile en belt naar huis. Zijn dochter vertelt hem tot zijn ontzetting dat mama in bed ligt met een andere man. Fait D’Hiver werd in 2003 genomineerd voor een oscar, maar waarom is niet meteen duidelijk. De regie is weliswaar degelijk, de fotografie subliem en de acteerprestaties o.k., maar het scenario blijkt in de climax niet meer dan een flauw kalendermopje. Beliëns reputatie kreeg een dreun van jewelste toen hij een jaar na de oscarnominatie de gigantische miskleun De Zusjes Kriegel regisseerde.

Oh My God!
Regie: Christophe Van Rompaey
Een meisje wordt gekidnapt en in een kofferbak gegooid. Ze vermoedt dat ze weldra zal sterven. Een dele van mij wil de film toejuichen, maar een ander deel gelooft geen sikkepit van de ontknoping. Van Rompaey kàn regisseren, maar een pompeus sounddesign, de onnodige keuze voor Engels als voertaal en een gebrek aan originaliteit kosten hem punten. Zijn meest recente werk was de flut-VRT-sitcom Hallelujah!.



Snapshot
Regie : Jakob Verbruggen
Een jongen koopt zijn vader een behekst fototoestel, dat alles vernietigd wat op de gevoelige plaat wordt vastgelegd. Als Verbruggen één grote troef heeft, is het wel zijn kunde om een verhaal meeslepend te vertellen, ook al gaat hij niet bepaald subtiel te werk. Zijn script baseerde hij op een verhaal van jeugdauteur Anthony Horowitz, maar hij kan de plot niet volledig uit de kinderlijkheid wegrukken. Daardoor stelt de onnodig letterlijke ontknoping ook teleur. De cineast regisseerde recent o.a. afleveringen van de VRT-soap Kaat & Co.

djU!
Regie: Daniël Lamberts
De ongewone reis van een bed en zijn eigenaars wordt getoond in deze kortfilm, die een interessante premisse heeft, maar qua uitwerking plat op zijn bek valt. De regisseur vertelt zijn verhaal volledig vanuit het standpunt van het bed, maar kruidt de plot met ongeloofwaardige, ééndimensionale personages en een overdreven aandacht voor seks en misdaad. Ook de montage is een storend element. Lamberts tracht momenteel een eerste langspeler van de grond te krijgen.

Joséphine
Regie: Joël Vanhoebrouck
In een Brussel appartementsgebouw spelen de bewoners een spelletje van verleiding, liefde en afwijzing. Op technisch vlak is er op deze productie helemaal niets aan te merken: van het knappe design tot de mooie fotografie en de goede acteerprestaties is dit een topper. Maar het verhaal is te langdradig, heeft geen doel voor ogen en vervalt te vaak in clichés. Ook leuk is het ‘Jos’ van de Kriek-reclames eens in een andere – zij het even naïef-sympathieke – rol te zien. Vanhoebrouck maakt momenteel vooral naam als assistent-regisseur.

Something Fishy
Regie: Reinout Swinnen
Een eskimo is het dagelijks dieet van verse vis beu en gaat op zoek naar ander voedsel. De eerste animatiefilm in de selectie is meteen raak. De tekenstijl is eenvoudig, herkenbaar en functioneel. De humor weet je bovendien voortdurend aan het gniffelen te brengen en de regisseur houdt een aangenaam tempo aan.

Like You See
Regie: Evelien Hoedekie
Van een plot is geen sprake in dit visueel animatiepareltje. De prent drijf volledig op een onverbloemde seksuele sfeer, in een tekenstijl die meteen herinneringen aan de roots van de jazz oproept. Hoedekie speelt met vormen, schaduwen en de sensuele kleur rood in haar animaties. Enige smet op dit intrigerende werkstuk is een onnodig vulgaire sequentie met een slang en een vagina.

Mr. J. Russell
Regie: Wouter Sel
Een man besluit op een dag zich als een hond te gedragen, zeer tot ongenoegen van zijn vriendin. Het idee achter deze korte tekenfilm is subliem, de komische timing dik in orde en de animatiestijl van Sels mag er best wezen, maar in het scenariodepartement rammelt de prent langs alle kanten. De maker heeft duidelijk niet de moeite gedaan zijn idee verder uit te diepen, wat resulteert in een filmpje dat aangenaam is, maar duizend keer beter had moeten zijn.



BEELD EN GELUID
Niet elke short in deze collectie oogt even goed op dvd. De oudste films zien er logischerwijze het minst goed uit, met dikwijls een gebrek aan scherpte, voortdurend kleine saturatieproblemen met de kleurenweergave en geregeld een printbeschadiging. De meest recnte producties ogen dan weer uitstekend, met nauwelijks noemenswaardige beeldproblemen. Aspectratio’s variëren tussen 1.33:1 en 2.35:1. Over het geluid kan je min of meer hetzelfde verhaaltje afsteken, wat cumulatief betekent dat de soundtrack zo goed is als het bronmateriaal toelaat, binnen het kader van de gekozen stereotrack.

EXTRA’S
De dvd bevat een korte digitale Infofiche per film, waarop de korte inhoud, cast & crew, en de gewonnen prijzen vermeld worden. Ook zijn er enkele teksten aanwezig die uitleggen wat Leuven Kort precies is en waarom net deze 21 filmpjes werden geselecteerd als bloemlezing. Tenslotte herbergt de disc een Reclamepot voor de sponsorende krant De Morgen.

CONCLUSIE
10 Jaar Leuven Kort levert precies wat de titel belooft: een selectie uit een decennium Vlaamse kortfilms die in de prijzen en in de smaak vielen bij de Leuvense festivaljury’s. De kwaliteit van de shorts varieert van wereldklasse tot Ed Wood niveau, maar de dvd biedt tenminste een prima staalkaart van de regisseurs die de komende jaren langspelers zullen draaien in dit kleine land. Beeld en geluid ogen en klinken degelijk, terwijl een bonussectie zo goed als onbestaande is.