Regie: Ramin Bahrami
Met: Michael B. Jordan, Sofia Boutella, Michael Shannon, Lilly Singh, Laura Harrier, Martin Donovan, Dylan Taylor, Grace Lynn Kung, Keir Dullea
FILM
De Amerikaanse maatschappij heeft ternauwernood een tweede Burgeroorlog overleefd. Om revolutionaire gedachten voor eens en altijd uit te bannen, werd een brandweermacht opgericht die als taak heeft om álle boeken te verbranden. Wie nog een bijbel of pakweg Moby Dick wil raadplegen, moet zich behelpen met een stel pictogrammen. Het internet, of de 9 zoals dat tegenwoordig heet, zorgt voor de rest voor de verdwazing van de bevolking, en waar men zelfs is in geslaagd om het grootste deel van de geschiedenis te vervalsen - Benjamin Franklin is plots de oprichter van het eerste brandweerkorps - kan het gepeupel zich verkneukelen aan een live podcast telkens de brandweer uitrukt om weer eens het huis van een bende Eels, de geuzennaam van de opstandelingen tegen het regime, plat te branden. Brandweerman Guy Montag (Michael B. Jordan) wordt klaargestoomd als opvolger van brandweerkapitein Beatty (Michael Shannon), die eerlang een promotie tot majoor krijgt. Bij een boekverbranding geraakt Montag echter onder de indruk van een vrouw die nog liever op de brandstapel van haar boeken sterft dan zich gevangen te laten nemen. Hij heeft op clandestiene wijze één boek, een Dostojevski, van het inferno gered, en hij geraakt erdoor geobsedeerd. Tevens volgt hij het doen en laten van een vrouw, Clarisse McClellan (Sofia Boutella), die zogezegd als informante voor de brandweer werkt, maar in het geniep Eels helpt. Montag komt via haar in contact met een ondergrondse beweging waarbij ieder lid één boek van buiten heeft geleerd. Er is echter een veel grotere dreiging die de brandweer bezighoudt: het gerucht doet de ronde dat het verzet een Omnis heeft gecreëerd, een databank van ál het bekende literaire werk, geëncodeerd in het DNA van een levend wezen (in casu een pietevogeltje). Op meedogenloze wijze gaat de brandweer te keer met alles plat te branden, op zoek naar de bewuste Omnis. Het verzet moet noodgedwongen een beroep doen op Montag om het kanariepietje het land uit te smokkelen, naar Canada, waar de technologie voorhanden is om de DNA-databank te repliceren.
Om Fahrenheit 451 van François Truffaut in een modern kleedje te steken, daar heb je ballen voor nodig. De film uit 1966 is in sommige aspecten hopeloos gedateerd: de rol van de televisie bij het murw slaan van de bevolking is heden ten dage overgenomen door het internet. Een geplande remake door Frank Darabont is een tiental jaar geleden de mist in gegaan, maar naar aanleiding van het 50-jarige jubileum van Truffauts film leek een moderne update toch wel wenselijk. Regisseur Ramin Bahrami nam de handschoen op, en hij heeft het centraal idee van het wereldberoemde boek van Ray Bradbury overgehouden, namelijk dat de boeken aanzetten tot onafhankelijk denken en bijgevolg tot 'revolutionaire ideeën' waar de overheid als de dood voor is. Tegelijkertijd heeft hij enkele meer op de 21ste eeuw gerichte vondsten toegevoegd. Zo is het erg moeilijk om de digitale assistent in ieders huis, die tegelijkertijd fungeert als Big Brother, niét te vergelijken met de Alexa, lijkt het een logische stap om de rol van de televisie te schrappen ten voordele van een (al even door de overheid gecontroleerd) internet, en doet ook de DNA-technologie haar intrede. En de verplichte hoop te slikken tranquillizers uit de film uit 1966 is vervangen door al even verslavende oogdruppels. Bahrami heeft er zelfs aan gedacht om het illegaal downloaden van boeken - of graffiti, zoals het in de film genoemd wordt - een plaatsje in zijn universum te geven: daarvoor is de Dark 9 gecreëerd, het equivalent van zeg maar het Dark Web. De manier waarop de smileys evenwel over het scherm rollen vanaf het moment dat de brandweer podcastgewijs uitrukt om in een potje rechter-en-beul-tegelijk een paar subversievelingen de les te spellen, roept bijzonder nare associaties op met de digitale schandpaal waar sommige sociale media heden ten dage tot zijn verworden.
Inhoudelijk is Fahrenheit 451 zeker getrouw, zij het niet aan de letter, dan wel aan de geest van Bradbury. Problematisch is echter het acteertalent, of beter het gebrek daaraan, van hoofdrolspeler Michael B. Jordan, die niet echt veel charisma naar het scherm brengt. Beter vergaat het Michael Shannon, die als Montags baas echt wel bestempeld kan worden als een fanaticus, omdat zijn vader in de voornoemde Burgeroorlog is omgekomen, die een bizarre relatie heeft met het verboden karakter van de literatuur. In het geheim, van zodra zijn digitale assistent is uitgeschakeld, pent hij echter 'verboden' zinnen neer op sigarettenblaadjes, die hij steevast verbrandt uit schrik om ontdekt te worden, en daarmee is hij eigenlijk een even subversief element als Montag. Een psychiater zou er een vette kluif aan hebben. Verder is de rol van Sofia Boutella redelijk problematisch: ze behoort als Eel tot de kaste der uitgestotenen, en speelt een actieve rol in het verzet. Toch voedt ze in ruil voor strafvermindering regelmatig informatie aan de brandweerlui, informatie die net iets té waardevol is voor iemand die feitelijk voor het verzet rijdt, want het gevolg van één van haar tips is dat de brandweer een grote collectie boeken ontdekt, en er bovendien een dode valt. Dit soort oneffenheden in het scenario maken dat de film toch net niet beter scoort dan het origineel, waarin de boodschap iets duidelijker verpakt was. Ook de retrofuturistische stijl van de film van 1966 is verdwenen, maar dat is uiteraard een compromis waar amper nog onderuit te komen viel. Dat het grootste deel van de bevolking desondanks kan lezen, ondanks het feit dat boeken lezen verboden is, is nog zo'n hiaat, maar om eerlijk te zijn, datzelfde hiaat zat ook in de film van Truffaut. De thematiek van hoe media een wapen zijn om de publieke opinie aan te sturen, blijft helaas nog even brandend actueel.
BEELD EN GELUID
Warner begaat wederom een flater door deze film niet uit te brengen op Blu-ray. De dvd is echter van meer dan acceptabele kwaliteit, en vooral de beeldkwaliteit is eigenlijk voor een niet-HD-uitgave puntgaaf. De onheilspellende gele vlammen zijn in harde kleuren gedoopt, en door subtiel kleurgebruik wordt een mooi contrast bekomen tussen de gepolijste wereld van de gepriviligieerden en de onderkaste die in vervallen kruipkoten huist. Fahrenheit 451 is een veel donkerdere film dan zijn broertje uit 1966, en het timbre past wel bij een dystopisch schrikbeeld. Artefacts zijn beperkt tot een minimum. De Engelse Dolby Digital 5.1-track is eerder aan de platte kant: in een film waarin om de vijf minuten een brandje wordt aangestoken met een vlammenwerper zou je verwachten dat er wat meer werd gedaan met richtingseffecten. De dialogen zijn daarentegen netjes en verstaanbaar.
EXTRA'S
De documentaire Behind the fire (4:30) is een kort filmpje vol promopraat. We zullen hier één punt voor geven.
CONCLUSIE
Een filmklassieker als Fahrenheit 451 van François Truffaut in een modern jasje steken is een gewaagde onderneming. Ramin Bahrami heeft enkele goede vondsten aan het origineel toegevoegd, maar de mise-en-scène is bij momenten net iets te rommelig. Bovendien hadden we liever een Blu-ray gezien.