FILM
De 20-jarige Berlijnse toneelspeler Harry Frommermann heeft het niet breed. De crisis in Duitsland wordt met de dag erger en voor verwarming is geen geld. Wanneer hij z’n papegaai nauwelijks nog te eten kan geven, besluit hij iets te ondernemen. Naar het voorbeeld van de Amerikaanse acapella boysband The Revellers sticht hij met vijf vrienden z’n eigen Comedian Harmonists. Ze brengen Duitse closeharmonymuziek en na wat opstartproblemen slagen ze erin door te breken in Duitsland. In een mum van tijd zijn ze in heel Europa bekend en maken een succesvolle tournee door de Verenigde Staten van Amerika. Ondertussen komt in Duitsland Hitler aan de macht en begint de geleidelijke uitstoot van joden uit het arbeids- en maatschappelijk proces. Verblind door het succes gaat de realiteit aan de Comedian Harmonists voorbij en zelfs wanneer ze in Amerika vernemen dat de situatie van de Duitse joden precair is, besluiten drie joodse bandleden naar Berlijn terug te keren. De soep wordt immers nooit zo heet gegeten. Bij hun terugkeer in Duitsland verneemt de ‘arische’ zakelijke leider van de groep van de nazi’s dat de joodse bandleden niet meer in het publiek mogen optreden.

Comedian Harmonists is een film over joden, maar de Duitse regisseur Joseph Vilsmaier heeft vooral het verhaal willen vertellen over de populairste boysband uit de jaren dertig die ten onder is gegaan aan racisme en onverdraagzaamheid. De film is biografisch en schets de feiten zoals ze zich hebben voorgedaan. Het verhaal is aangrijpend en onderhoudend en de regisseur ontwijkt de hete hangijzers niet: het groeiend antisemitisme en het terroriseren van de joodse middenstand, de laffe Duitsers die de kloof nog vergroten door van hun joodse echtelieden te scheiden, de gemakkelijkheid waarmee gewone Duitsers omgaan met het nazigedachtegoed. Het zit allemaal goed verpakt in vlotte verhaallijnen en wordt ondersteund door leuke muziek, prachtige decors en een cast om van te watertanden. Toch diept Joseph Vilsmaier de achtergrond waar tegen het verhaal zich afspeelt niet overtuigend uit. Van de dagelijkse pesterijen en het uitsluitingsbeleid ten opzichte van bepaalde bevolkingsgroepen krijgt de kijker maar bitter weinig te zien. Vilsmaier plaatst de film enerzijds in een rationeel en emotioneel realistisch kader en vermijdt daarmee de gangbare clichés over het naziregime, anderzijds ontstaat de indruk dat de nazi’s het vooral op de jongens van de Comedian Harmonists hadden gemunt zonder veel bijkomend erg. Ondanks de minder gunstige afloop blijft de kijker achter met een gevoel van opluchting. Schindler's List en Rosenstrasse lieten dan tenminste op het netvlies nog de sporen na van het zinloos geweld en de mensonterende praktijken van een handvol booswichten. In dat opzicht is er m.a.w. sprake van een mate aan oppervlakkigheid.

Comedian Harmonists was een groot succes in de Duitse bioscopen. De muziekgroep zelf – ook in Duitsland vergeten – is er sindsdien opnieuw populair en hun opnamen liggen in elke platenzaak.

BEELD EN GELUID
Het beeld van Comedian Harmonists is netjes verzorgd en zonder storingen overgeschreven naar dvd. De kleuren zijn helder en er zijn geen vuiltjes of beschadigingen zichtbaar. Het beeld is meestal haarscherp. Het geluid valt uit één in twee stukken: het geluid van de film (1997) en de gedigitaliseerde en opgeschoonde originele opnamen van de Comedian Harmonists uit de periode 1927-1934. Met het geluid van de film an sich is alles in orde. Harald Kloser (o.a. The Day After Tomorrow) heeft een mooie muziekscore geschreven die helemaal in het tijdskader van de jaren dertig past en die naadloos aansluit bij de closeharmonymuziek van het Berlijnse sextet. Voor de productie van Joseph Vilsmaiers film zijn de oude opnamen van de Comedian Harmonists onder handen genomen (o.a. toevoegen van nieuwe pianomuziek) met behoud van de stemmen. Het resultaat is verbluffend, al merken kijkers met een 5.1-installatie uiteraard dat het hier om eenn monoregistraties gaat. Maar gezien het resultaat is het een goede keuze.

EXTRA’S
Enkel een trailer op deze release.

CONCLUSIE
Comedian Harmonists is een buitenbeetje in het genre over joden en Duitsland. Voor een keer een minder zwaarmoedige en minder confronterende film die de kijker zal charmeren en weten te appreciëren qua story en muzikale inkleding. De achterliggende problematiek is eerder dunnetjes door het verhaal geweven, maar de regisseur heeft de aandacht bewust willen vestigen op de muzikanten zelf en daar is hij ten volle is geslaagd. Warm aanbevolen.