FILM
Hoe je het ook draait of keert, iedereen heeft nood aan één ding: liefde, een gevoel van genegenheid. Eén van de ergste dingen die een mens kan overkomen is om zijn of haar liefde onbeantwoord te zien. Dit universele gevoel wordt op een mooie, zij het speciale, wijze in beeld gebracht door dit ambitieuze en persoonlijke werk van Gus Van Sant.



My Own Private Idaho volgt zonder echt begin of einde het verhaal van Mike Waters (River Phoenix), een mannelijke prostituee die lijdt aan narcolepsie. Telkens wanneer hij in aanraking komt met stress, valt hij in een diepe slaap en raakt hij zijn bewustzijn kwijt. Dat overkomt hem aan tafel in een restaurant, tijdens het liefdesspel of in het midden van een snelweg. Mike is een wat afstandelijke, maar genietbare jongeman die weinig te zeggen heeft. Hij verkoopt zijn seksuele diensten hoofdzakelijk aan mannen. Dat gaat gewoonlijk gepaard met een stevige dosis stress en brengt zijn persoonlijke veiligheid in gevaar. Gelukkig wordt Mike omringd door een groep trouwe vrienden die zich over hem ontfermen in tijden van nood. De sterkste band heeft hij met Scott Favor (Keanu Reeves). Hoewel de jongens hetzelfde beroep uitoefenen, hebben ze totaal verschillende achtergronden. Mike komt uit een gebroken gezin. Hij was het resultaat van een incestueuze relatie en werd achtergelaten door zijn moeder. Scott daarentegen, komt uit een heel rijke familie en staat als eerste in de rij om de zaak van zijn vader over te nemen. De wereld ligt aan zijn voeten bij wijze van spreken. Hij is de rebelse zoon die geen kans aan zich voorbij laat gaan om zijn vader te vernederen met zijn vreemde levensstijl. Ondanks hun verschillende achtergrond, kunnen de jongens het enorm goed met elkaar vinden. Ze brengen het merendeel van hun vrije tijd samen door in coffee shops terwijl ze verhalen vertellen over hun voorbije seksuele ervaringen. Wanneer Mike te weten komt dat zijn moeder op reis ging naar Italië, besluit hij haar in het gezelschap van Scott achterna te gaan.



Regisseur Gus Van Sant ging van start als schilder om halverwege zijn opleiding aan de kunstacademie zijn aandacht meer te richten op het maken van films. Die artistieke achtergrond is duidelijk zichtbaar in My Own Private Idaho. Veel scènes zijn enkel aanwezig omwille van hun compositie en geven de regisseur een groter doek om zijn beelden op te schilderen. De film dwaalt rond in een wereld vol fantasie, waar een groep straatjongens in pentameter spreekt en op een vliegtuig naar Rome stapt zonder ook maar één seconde na te denken. De film kwam tot stand in 1991, een periode waarin onafhankelijk geproduceerde films hun kopje boven het arthousewater staken en hun weg vonden naar een breder publiek. Deze film vertelt een heel subversief verhaal en Van Sant laat zich daar helemaal in gaan, want hij houdt weinig tot geen rekening met het publiek of de coherentie van het verhaal. Dat hoeft je niet noodzakelijk af te schrikken, want om één of andere reden houdt het verhaal toch stand. De emotionele inhoud overstijgt immers de vergezochte elementen en houdt het geheel bij elkaar. Eén van de meer opvallende aspecten aan My Own Private Idaho is de afwezigheid van exploitatie van de personages. De straatjongens zijn ruw en hun bezigheden bevinden zich in de illegaliteit, maar desondanks houden ze van elkaar en worden ze niet afgeschilderd als zijnde immoreel. Gezien hun bedenkelijk beroep, is het opmerkelijk om te zien hoe Gus Van Sant de seksscènes in beeld heeft gebracht. Het gaat om levende stills waarbij de acteurs veranderen in levende standbeelden. Hun posities laten een lege indruk op de kijker en behouden een afstand, die bijdraagt tot het overheersende gevoel van eenzaamheid. En dan hebben we het nog niet gehad over River Phoenix, die ondertussen is uitgegroeid tot een ware filmlegende. Zijn korte carrière kende een hoogtepunt met deze film. Hij gooide zijn hart en ziel in de vertolking van Mike Waters en dat kun je duidelijk merken. Helaas hebben we er het raden naar hoe ver hij had kunnen geraken, want twee jaar later kwam de jonge acteur om het leven door een overdosis. Zijn tegenspeler Keanu Reeves zorgt eveneens voor een opmerkelijke acteerprestatie in de rol van Scott Favor. Wie zich na zijn recente filmvehikels afvraagt of de man wel kan acteren, moet maar eens een kijkje nemen. Reeves slaagt erin om de wat vreemde, Shakespeariaanse dialogen naar zijn hand te zetten en een overtuigende vertolking te brengen.



BEELD EN GELUID
De 1.85:1 anamorfische transfer heeft een gemiddelde bitrate van 4,57 mb/s en respecteert het originele bioscoopformaat. Ondanks de lage bitrate krijg je een vrij goede beeldkwaliteit voorgeschoteld met een scherp beeld en warme kleuren. De print is grotendeels vrij van beschadigingen en het beeld vertoont weinig compressieproblemen, al zijn er wel sporen van film grain aanwezig. Het Dolby Digital 5.1 geluidsspoor doet wat je ervan kunt verwachten en zorgt voor een heldere weergave van de dialogen in combinatie met subtiele geluidseffecten gespreid over het frontale geluidsveld. De surround speakers worden beperkt gebruikt voor de weergave van omgevingsgeluiden. Ook het Dolby Surround 2.0 geluidsspoor staan zijn mannetje, maar moet het toch afleggen tegen zijn grotere broer.



EXTRA’S
Disk 1 van deze speciale uitgave bevat enkel de theatrical trailer (2 min.) als voorgerecht op de stevige portie extra’s op het tweede schijfje. Dat tweede schijfje steekt van wal met een making of (42 min.). Deze uitgebreide documentaire dateert uit 2004 en werd speciaal gemaakt voor The Criterion Collection. Aan het woord komen Curtiss Clayton, John Campbell, Eric Alan Edwards en David Brisbin. Clayton werkt al jaar en dag samen met Van Sant als film editor; John Campbell en Eric Alan Edwards stonden in voor de cinematografie van deze film, terwijl David Brisbin de rol van production designer op zich nam. De 4 halen hun herinneringen op over de ontwikkeling, productie en postproductie van My Own Private Idaho. De volgende extra op het menu heeft de titel Kings Of The Road (44 min.). Het gaat om een interview met filmdeskundige en –criticus Paul Arthur, die het vooral heeft over Van Sants adaptatie van Williams Shakespeares Henry IV en Orson Welles’ Falstaff. Daarnaast besteedt hij ook aandacht aan de invloeden van road movies en westerns op de film. Zo belanden we bij een extra met als titel Conversations. Deze extra is opgedeeld in 3 onderdelen. Het eerste deel is een video-opname van een gesprek tussen producer Laurie Parker en Rain Phoenix, de jongere zus van River Phoenix. Ze hebben het over de toewijding van de overleden acteur aan de film. Beide dames spreken vrijuit over hun persoonlijke ervaringen met River Phoenix en hun relatie met Gus Van Sant. Vervolgens is er een conversatie (127 min.) tussen twee regisseurs: Todd Haynes (Far From Heaven) en Gus Van Sant. Haynes discussieert met Van Sant over deze film en over Van Sants unieke visie op cinema. Ook deze extra werd speciaal geproduceerd voor The Criterion Collection en is opgedeeld in 23 hoofdstukken die je individueel kunt beluisteren, helaas zonder Nederlandse ondertitels. De laatste conversatie is een opname van een telefoongesprek tussen JT LeRoy en Jonathan Caouette (53 min.). Ze hebben het over de film in relatie tot hun eigen ervaringen op de straat, die een invloed hadden op Caouettes film Tarnation en LeRoys romans en kortverhalen Sarah en The Heart Is Deceitful Above All Things. Gus Van Sant werkte als executive producer mee aan de film van Caouette en baseerde zich op LeRoys originele screenplay voor zijn film Elephant. Tot slot kun je nog kijken naar 7 verwijderde scènes (13 min.)



CONCLUSIE
My Own Private Idaho brengt twee grote sterren samen in een verhaal dat bruist van het verlangen. Gus Van Sant slaagde erin om het beste uit River Phoenix en Keanu Reeves naar boven te halen; iets wat maar weinig regisseurs hem konden nadoen. Deze film heeft zijn aantrekkingskracht te danken aan het feit dat het verhaal gaat over iets waar iedereen nood aan heeft: ware liefde. Met deze prachtuitgave brengt A-Film een vleugje Criterion naar de Benelux en dat kunnen we alleen maar toejuichen, al is het wel jammer dat men de vrije ruimte op disk 1 niet heeft benut voor een beeldtransfer met hogere bitrate.