FILM
Laurent Lucas, in 2004 nog de hoofdrolspeler in de bizarre thriller Calvaire van onze Waalse landgenoot Fabrice du Welz, is het hoofdpersonage in deze Franse film van regisseur Dominik Moll, die met zijn eerste lange speelfilm Harry, Un Ami Qui Vous Veut Du Bien in 2000 een groot succes scoorde bij onze zuiderburen. Lemming, zijn tweede grote film, opende in 2004 het Festival van Cannes en was – zoals vaak bij een tweede productie – een risico. Maar geen nood, Moll brengt het er goed vanaf met een film die naargelang het verhaal evolueert steeds minder op een drama en meer op een thriller gaat lijken en qua scenario en camerawerk veel meer van een betere Amerikaanse dan van een Franse film weg heeft.

Alain Getty (Laurent Lucas), een jonge dertiger, is met zijn aantrekkelijke vrouw Bénédicte (Charlotte Gainsbourg) naar een riante woning in Zuid-Frankrijk verhuisd waar hij een goedbetaalde baan heeft gekregen in een bedrijf dat hightech huishoudtoestellen ontwikkelt. Hij heeft net een succesvolle demonstratie achter de rug van een vliegende webcam en dat wordt ten huize Getty gevierd met een etentje. Zijn baas Richard Pollock (André Dussollier) en echtgenote Alice (Charlotte Rampling) verschijnen veel te laat op de afspraak en bieden verontschuldigingen aan waarop het gezelschap aan tafel gaat. De sfeer is gespannen en mevrouw Pollock, verstopt achter donkere zonnebrilglazen, is duidelijk ontstemd. Nog tijdens het voorgerecht vertelt ze het jonge stel dat hun late komst te wijten is aan haar echtgenoot. Hij had een afspraak met een hoertje, zegt ze abrupt. Vervolgens vraagt ze aan Bénédicte of ze kinderen wil, een vraag die haar echtgenoot helemaal uit zijn humeur brengt en tot hun voortijdig vertrek leidt.

De dag nadien verschijnt Alice Pollock in het kantoor van Alain terwijl die overwerkt om een herstelling aan de webcam uit te voeren. Ze is zogenaamd op zoek naar Richard, maar eigenlijk is ze gekomen om met Alain over de mislukte ontmoeting te praten. Zonder omwegen vraagt ze of hij met haar naar bed wil en probeert hem te verleiden. Alain gaat op haar avances nauwelijks in en Alice vertrekt, teleurgesteld. De volgende ochtend verschijnt ze voor de deur van Alains huis en Charlotte heeft geen andere keuze dan haar uit te nodigen voor een kopje koffie. Alice vertelt haar meteen over haar verleidingspoging bij Alain en voegt er fijntjes aan toe dat hij daar maar heel even op is ingegaan. Omdat ze zich moe voelt vraagt ze om even te kunnen liggen en Charlotte brengt haar naar de reserve-slaapkamer. Wanneer Alain 's avonds thuiskomt is de echtgenote van zijn baas nog altijd in huis. Charlotte die informeert of ze blijft eten, wordt door de oudere vrouw afgesnauwd en wanneer Alain haar verzoekt om te vertrekken, leidt dat tot een crisissituatie.

Lemming, naar een knaagdiertje uit Scandinavië dat Charlotte dood in de verstopte afvoer in de keuken aantreft, is een film met valkuilen. Van een productie met een doodgewone, zij het shockerende beginscène, evolueert de film zeer snel naar een psychologisch drama met duidelijke thrilleraspecten. Een trage cameravoering en lange sequenties in een wirwar van smalle en slecht verlichte gangetjes en kamers, gesteund door een spaarzame maar effectieve soundtrack, zorgt voor een ongemakkelijke sfeer die surrealistische afmetingen aanneemt wanneer Alain, na een ongeluk op de autoweg van Biarritz naar huis in het ziekenhuis terechtkomt. De uitleg die Bénédict hem over het voorval geeft blijkt niet te kloppen met zijn eigen ervaringen. De botsing gebeurde toen hij nog 20 km voor de boeg had, maar Alain herinnert zich zijn thuiskomst, zijn rustig slapende echtgenoot in hun bed en de Lemmings in de keuken. Volgens de dokter lijdt hij aan een tijdelijk trauma, maar een paar dagen later heeft hij een gelijkaardige ervaring terwijl hij met Bénédicte in het buitenhuisje van zijn baas logeert in de Pyreneeën.

Volgens Dominik Moll is Lemming het resultaat van zijn fascinatie voor het werk van David Lynch en kenners van diens werk zullen de overeenkomsten met bijv. Lost Highway vast herkennen. Net als Lynch grossiert Moll in deze film in bizarre en plotse plotwisselingen waarover hij de toeschouwer in het ongewisse laat. Het wordt al gauw duidelijk dat realiteit en droom zonder duidelijke waarschuwing met elkaar vermengd raken en naargelang de film evolueert is er helemaal geen sprake meer van subtiele aanwijzingen waardoor de evolutie van de karakters bij momenten als een schok overkomt en de kijker elke houvast dreigt te verliezen. Over de motieven van de betrokkenen is Moll al evenmin duidelijk: wat wil Alice Pollock eigenlijk? En haar man: speelt die het spel eerlijk ten opzichte van Alain of heeft hij een geheime agenda? En dan Bénédicte: is zij het brave en naïeve vrouwtje en is haar relatie met Alain zuiver tot op de graat of is hun driejarige relatie een pure illusie in Alains hoofd. Voor de toeschouwer, die het schouwspel via het personage van Alain volgt, is de situatie erg verward. Alain, de perfectionist, de man die zich op zijn gemak voelt als hij alles onder controle heeft, is door de ongewone gang van zaken helemaal uit zijn lood geslagen. Hij redeneert niet meer normaal of hij geeft in elk geval dat gevoel. Hij is zijn greep op de werkelijkheid kwijt en telkens wanneer hij meent de situatie opnieuw in de hand te hebben, blijkt die veranderd te zijn. De toeschouwer is zijn verbouwereerde gast in deze dolle rit op het scherp tussen realiteit en waanvoorstelling.

Laurent Lucas, in Calvaire de marionetachtige en weinigzeggende hoofdpersoon, is de geknipte persoon voor de sinistere rol van Alain. Hoewel hij ook hier in een slachtofferrol is gestopt waaruit ontsnappen onmogelijk is, levert hij een prestatie die de toeschouwer niet los laat. Hij wekt ons medelijden en medeleven op en geniet al onze sympathie. Charlotte Gainsbourg is een ambigue figuurtje dat dubbelzinnige gevoelens opwekt: is ze oprecht of speelt ze een vuil spelletje met haar echtgenoot, is ze zo naïef als ze zich voordoet of is ze uitgekookt en door en door slecht? Het blijft tot op het eind een mysterie. Charlotte Rampling, eerder ook al in Swimming Pool inwisselbaar met haar tegenspeelster, brengt een zeer sobere, tot op het bot uitgeklede interpretatie. Haar personage is koud en berekend, nog nauwelijks vrouwelijk, een hoop schroot op de vuilnisbelt van menselijk afval, een verdrinkende lemming die vecht voor zijn leven. Het beeld is gezocht maar zo effectief in deze duistere en macabere vertelling.

BEELD EN GELUID
Lemming heeft een beeldverhouding van 1.85:1 en zo staat de film ook op de dvd. Het palet is er een van realistische en volle kleuren in de buitenopnamen en donkere dreigende bruine en zwarte schaduwen met veel wit in de binnenopnamen. De print is vrij van vuil en beschadigingen en bij de transfer zijn detail en contrast goed bewaard. Het geluid staat in 5.1 en de veelzijdige geluidsband bevat naast onheilspellende muziek en klassieke fragmenten een massa geluiden, herkenbare en vervreemdende, die het thrillereffect op een gepaste wijze ondersteunen. De stemmen zitten vooraan, evenals de muziek, links en rechts, met het piepen en kloppen achteraan waardoor een mooie spreiding is bereikt.

EXTRA'S
De dvd bevat een Interview met Dominik Moll, de Originele Bioscooptrailer, Andere Trailers en een aantal Filmografieën van de regisseur en de acteurs.

CONCLUSIE
Lemming is geen rechttoe rechtaan thriller en ook geen eenduidig psychologisch drama. Deze film laveert tussen beide genres en pikt hier en daar wat mee van grote buitenlandse voorbeelden. Wie op het eind alles precies wil weten is er met deze film aan voor de moeite; voor wie film vooreerst een krachtoefening is tussen bedenker en consument, het resultaat van een creatief proces dat het intellect en het verwachtingspatroon op de proef mag stellen, is deze film gesneden koek. Hitchcock cirkelt in de buurt, Lynch kijkt mee van op de schouder, maar Lemming is voor alles een niet altijd logische en toch secuur geconstrueerde thriller, vol prima acteerprestaties en kippenvel verwekkende psychologische karaktertekeningen.