TV-SERIE
Stefan Lindberg (Jonas Karlsson) is nog maar net bekomen van een klacht tegen zijn persoon wegens slagen en verwondingen of hij moet zijn eigen vader begraven. Tegelijk krijgt hij het bericht over de dood van Herbert Molin (Peter Kneip), zijn voormalige politiemaat en mentor. De gepensioneerde politieman, die in een rustig plaatsje op het Zweedse platteland woont, is gefolterd en daarna doodgemarteld. Stefan, erger getroffen diens dood dan door het overlijden van zijn eigen vader, vertrekt naar Noord-Zweden op zoek naar een redelijke verklaring voor het drama. Maar daar in het noorden zien ze hem als een verdachte figuur, een buitenstaander die misschien de moord heeft gepleegd, en de plaatselijke politiechef Rundström (Mats Bergman) heeft geen collega uit de grote stad nodig om over zijn schouder mee te kijken of het onderzoek fatsoenlijk en naar behoren wordt uitgevoerd. Het gevolg is een aantal onderstromen van spanning en frustratie, verdachtmaking en regelrechte competitie tussen mensen die eigenlijk behoren samen te werken.



Stefan is zijn collega's uit de provincie evenwel vanaf het begin een stapje voor: hebben ze dan niet bij de uitkijkpost in het bos gekeken waar hij een verse sigarettenpeuk heeft gevonden en een stukje van een puzzel die op Herberts tafel lag? En waarom is Herberts buurman David Andersson (Göran Graffman) zo zenuwachtig en loopt hij met een geweer in het bos rond? Stefan maakt een aantal mensen in het dorp zenuwachtig en Rundström beklaagt zich bij diens chef in het zuiden met het verzoek hun collega naar huis te roepen. Thuis wacht Stefan een interne politieprocedure die hij verliest: zijn vergunning wordt ingetrokken en zijn wapen in bewaring genomen. Ondertussen wordt David Andersson, Herberts buurman, in het noorden vermoord.

Waarom Andersson is vermoord en of er een verband is met Herbert Molin is aanvankelijk zeer onduidelijk. Dan ontdekt inspecteur Erik Johansson (Ulf Dohlsten), Stefans contact bij de plaatselijke politie, dat Anderssons ouders in Auschwitz zijn omgekomen en dat Molin twee volwassen kinderen heeft in Duitsland waarover hij nooit sprak. Bovendien blijkt hij pas sinds het begin van de jaren '50 de naam Molin te gebruiken. Via de oudere dame van wie Herbert Molin zijn huis kocht, komt Stefan in contact met de Duits portretschilder Wetterstedt (Sven-Bertil Taube) op het eiland Öland. Die blijkt de spin te zijn in een geheime organisatie met banden in Argentinië en Duitsland.



The Return Of The Dancing Master is de verfilming van een boek van de Zweedse schrijver Henning Mankell, zelf afkomstig van Noord-Zweden en auteur van zo'n 40 romans waarvan een vierde over misdaad. Van zijn werk, vertaald in meer dan 30 talen, zijn wereldwijd meer dan dertig miljoen exemplaren verkocht. In Nederland en België gingen ruim een miljoen Mankells over de toonbank sinds zijn debuut in 1972. Bij fans en lezers van misdaadromans is Henning Mankell vooral geliefd wegens zijn verhalen rond de figuur van inspecteur Wallander. In The Return Of The Dancing Master is Wallander tot menig verdriet niet degene die de zaak in deze mini-serie mag komen oplossen en uit de reacties op internet blijkt dat Stefan Lindman, de goedogende en vriendelijke politieman die door regisseur Stephan Apelgren wordt opgevoerd in de zaak Herbert Molin, niet echt in de smaak valt. Voor wie tot nog toe onbekend is met het werk van Henning Mankell maakt het nauwelijks iets uit en is er sprake van een onbevangen eerste kennismaking. Stefan Lindman is geen super flick à la Wallander, Morse of Frost, en gelukkig maar, want door hem te introduceren als een politieman die eerder uit persoonlijke betrokkenheid dan uit plichtsbesef op pad gaat om uit te zoeken wie zijn beste ex-werkmaat heeft vermoord, laat Mankell veel ruimte voor nevenaspecten en ogenschijnlijk onbelangrijke details en blijft de film ook interessant voor een ruimer publiek dat van een film meer verwacht dan een pure whodunit. Echte liefhebbers van misdaadfilms en thrillers blijven wellicht een beetje op hun honger door de afgemeten dosering van de spanning en de lange tussenshots van het Zweedse landschap, schemerig en donker, druilerig en weinig uitnodigend; toch is het verhaal van The Return Of The Dancing Master intelligent en geloofwaardig in elkaar gebokst met een verrassingselement middenin en op z'n minst één flater van de hoofdpersoon in deel 2 die de hele operatie dreigt te laten mislukken.



Mankell karakteriseert z'n figuren niet tot op het bot. Hij verschaft wel voldoende informatie over Stefan Lindman zodat de toeschouwer zich zijn lot aantrekt en meegezogen wordt in diens verhaal. Tegelijk houdt de auteur de kijker ook op een zekere afstand: hij verneemt versnipperde informatie over het privé-leven van de politieman, maar net onvoldoende om te beseffen waar diens hart ligt, wat voor hem uiteindelijk belangrijk en bijkomstig zal blijken te zijn. Hoofdcommissaris Rundström blijft tot op het einde pissig, wellicht is het gewoon zijn karakter, en Erik Johansson is de gemoedelijke verbindingsman, rustig van karakter en onderdanig als het zijn baas betreft, maar niet naïef en betrouwbaar als het gevoelige informatie betreft.



BEELD EN GELUID
Zweedse films hebben niks met blauwe luchten en zonovergoten taferelen. Wellicht omdat ze niet kunnen concurreren met dergelijke Amerikaanse producties of met het speciale licht uit Italiaanse en Spaanse film. Zweedse regisseurs beperken zich tot dat waar ze goed in zijn en wat binnen de contouren van hun dagelijkse ervaring ligt: lange donkere avonden, mistig weer en een sfeer van nattigheid en eeuwige kou. De sfeer wordt er nooit echt uitbundig of opgewekt door, maar dat zijn de Zweden en hun buren ook alleen maar na veel goedkope wodka op de overzetboten op de Baltische Zee richting Finland en de Baltische Staten. Het licht in The Return Of The Dancing Master is meestal dof en getemperd en de kleuren zijn ingehouden en beperkt tot bruine en grauwe tinten. Het geluid is onopvallend en nauwelijks het vernoemen waard. Het staat in een tv-vriendelijke stereo-versie en zo stroomt het ook de kamer binnen.

EXTRA'S
De dvd bevat een Trailer voor de 13-delige Mankell's Wallander-filmserie, het grootste opgezette filmproject in Zweden ooit, een reeks die eind 2006 de dvd-markt bereikt en waarvoor de Zweedse auteur compleet nieuwe verhalen schreef.



CONCLUSIE
The Return Of The Dancing Master is geen bikkelharde misdaadfilm met gewelddadige afrekeningen en vechtpartijen. Eigenlijk is er van wapens en geweld nauwelijks sprake en gedraagt de regisseur zich opvallend politiek correct en volgens de regels van verantwoorde televisie, een genre dat hoogontwikkeld is in Scandinavische landen. Liefhebbers van veel bloed en veel fysiek geweld zitten dus in de verkeerde film. The Return Of The Dancing Master heeft veel meer gemeen met Morse en Frost dan met het Amerikaanse misdaadgenre waar knallende en vechtende bandieten nog altijd de regel zijn. The Return Of The Dancing Master is eerder Canvas dan Kanaal Twee en richt zich op de intelligente fan van het genre. Maar dat hoeft niet te verbazen, want ook inspecteur Wallander, Mankells lievelingsfiguur, voelt zich goed in een driestukspak, eerder dan in de afgedragen regenjas van Colombo op Eén.