FILM
Een passagiersschip waarvan de opvarenden in cryogene schijndood worden gehouden voor de lange trip, moet een noodlanding maken op een onherbergzame planeet, en alleen door de oplettendheid van de piloten, Carolyn Fry (Radha Mitchell), zijn er überhaupt nog overlevenden. Het bonte gezelschap vindt op de planeet een verlaten mijnwerkerskolonie en een schip dat eventueel mits gezamelijke inspanning terug kan opgekalefaterd worden. Naast een imam op zoek naar een nieuw Mekka (Keith David), een goudzoekster (Claudia Black) en een rare kerel die zichzelf als politieman bestempelt (Cole Hauser) herbergde het schip ook nog één bijzondere gast: de meervoudige moordenaar Richard B. Riddick (Vin Diesel), die ongeveer alle gevangenissen van het universum bezocht heeft maar voor wie telkens de muren toch weer te dun bleken. Riddick heeft zich bij één van zijn laatste noodgedwongen vakantieverblijven een operatie laten aansmeren waardoor hij in het donker kan zien. De rest van de crew is niet zo happig om zijn boeien los te maken, maar de omstandigheden op de planeet dwingen hen wel. Er circuleren namelijk drie zonnen, waardoor het nooit nacht wordt. Behalve ééns in de tweeëntwintig jaar, wanneer er een eclips plaats zal hebben, en volgens de teller in een observatorium ter plekke zal dat niet eens zo lang meer duren. En dan komt er iets uit de donkere holen onder de planeet gekropen. Wat het is, weet niemand, maar afgaande op de afgekloven botten van wat ooit de mijnwerkers geweest waren, is het maar best dat de crew een beetje haast maakt. En als ze ook maar een klein beetje een kans willen maken om hetgeen in het duister ligt te krioelen, te overleven, zullen ze op Riddick moeten vertrouwen.

Pitch Black was in 2000 een onverwacht succesje voor regisseur-auteur David Twohy, die hiermee nog maar de derde film in zijn carrière realiseerde. De tien-kleine-negertjesplot mag dan niet van een bijster grote originaliteit getuigen, de manier waarop Twohy in zijn regie een bijna foutloos parcours aflegt en een erg smaakvolle, claustrofobische actieprent weet te kneden uit een minimum aan middelen, verdient bewondering. Er zit zeker chemie in de casting: Radha Mitchell vertoont genoeg mentale weerbaarheid om de stoere kapitein uit te hangen, Cole Hauser kan perfect zijn rol een tikje gestoord invullen, maar het is - ongelofelijk maar waar - een eerder beperkte acteur als Vin Diesel die de show steelt als de duistere, onberekenbare en angstaanjagende Riddick. Diesel werd plots daarvoor bekend voor zijn rol in Saving Private Ryan. Dat er brood zat in zijn antiheldstatus ondervond de studio ook, die vóór het beëindigen van de opnames er nog op aandrongen het einde te veranderen, waardoor Riddick zijn oordeel overleeft en zich rustig naar de sequeluitgang kan begeven. Diesel heeft vervolgens zijn financiële toekomst veilig gesteld door op te draven in redelijk leeghoofdige actieprenten als The Fast And The Furious en xXx, die geen van beide het cultniveau van Pitch Black haalden. Naast horden hysterische fans heeft de rol van Riddick Diesel echter ook, zij het dan met zijn sequel The Chronicles Of Riddick, een Razzienominatie opgeleverd, en paste hij voor sequels voor de andere twee franchises. De man heeft een, zij het beperkt, talent, dat hij vervolgens weer te grabbel heeft gegooid door zich met pisdoekenhumor als The Pacifier in te laten.

Pitch Black kan nog best omschreven worden als een millenniumversie van oude monsterfilms uit de jaren '50: het monster - of in dit geval meervoud: monsters - komt uit zijn hol en rukt één voor één de castleden Alien-gewijs achter de coulissen, waarbij het enige weerwerk geboden wordt door het gemeenste en meest sociopathische lid van het gezelschap, niet toevallig de enige die omwille van zijn achtergrond een waterkansje maakt om levend uit dit wespennest te geraken. Veel is er op die vijftig jaar niet veranderd, alleen dat de CGI-monsters er pretty damn cool uitzien. Twohy heeft op visueel gebied zijn huiswerk goed gemaakt - het idee om de monsters alleen in de duisternis te laten aanvallen, waarbij we ze in Riddick-view te zien krijgen, werkt - en kan een mooi palmares van onheilspellende beelden bij elkaar schieten. Bij de eerste aanblik op de skeletten van de gigantische wezens die door de dreiging onder de grond om het hoekje zijn geholpen krijg je al een idee dat wat er op de hulpeloze losers in hun gammele ruimtewrak afkomt, iets formidabels moet zijn. De verhaalboog moet intussen nuttig opgevuld worden vooraleer het eerste lijk wordt afgekloven, waarbij het meest onnuttige karakter uit de cast al dadelijk off-screen in een donker hol wordt getrokken en waarbij het laatste wat we te zien krijgen zijn verbouwereerde smoel is alvorens de geluidsboxen gevuld worden met smak-en boergeluidjes. De spanning tussen de bemanningsleden loopt daarbij lekker op, vooral omdat Fry in de eerste scène al dadelijk de keuze krijgt tussen haar hachje redden en haar kompanen in de luchtsluis weg te spoelen, of de vrouwelijke Rambo uitgangen en haar alsmaar meer uit elkaar hangende schip op een zakdoek te proberen te parkeren. Via de beproefde formulaïsche aanpak worden al de zwakheden van de deelnemers aan dit potje extreme survival vervolgens maximaal bestraft.

BEELD EN GELUID
Pitch Black is de volgende in een lange reeks Universal-titels die na het onsuccesvolle HD-DVD-formaat nu verkrijgbaar is op Blu-ray. Visueel is de film een mengelmoesje van allerlei belichtingsstijlen, gaande van het koele, onverlichte lek geslagen ruimteschip waarin een hoop technische details verwerkt zitten, over weidse scènes op een overbelichte en zanderige planeet, waar afwisselend een monochromatische, gele en een al even monochromatische, blauwe zon de schaduwen duidelijk hertekenen. In alle omstandigheden worden ondanks de bleke kleuren er echter veel fijne details weergegeven, en is er bijvoorbeeld veel goeds te zeggen over de textuur van de huid. Op Riddicks schedel kan je zelfs de afgeschoren stoppeltjes met de hand natellen. Het contrast op de verdorde planeet is hoog, wat resulteert in vette, zwarte schaduwlagen die de miserabele levenscondities nog eens extra in de verf zetten. Het gebruik van onnatuurlijke kleuren bij de scènes in het daglicht en het gebrek aan details wanneer 's nachts de bugs aanvallen, horen natuurlijk onlosmakelijk bij de thematiek van de film. Het laatste korreltje ruis is niet weg, maar ook dat kan de filmervaring niet ruïneren. Al van in de eerste scène krijg je op gebied van geluid een voorbode van wat de film te bieden heeft: een spookachtig metallisch geluid rammelt door het ruimteschip, en vervolgens weerklinkt de impact wanneer het door een meteorietenregen doorboord wordt. Over dit alles blijft Vin Diesel rustig zijn verteldialoog voeren. Dan weerklinkt meedogenloos het neerstorten van het wrak, waarbij zowel de surrounds naar alle richtingen tegelijk springen als de subwoofer het te verduren krijgt. Het metaal kraakt en buigt, de luchtstromen jagen door de cockpit, en het gevaarte komt met een zware reeks schuurgeluiden tot stilstand. Dan niets als onheilspellende stilte. En dan is de film nog maar net begonnen, en hebben we de krijsende beesten nog niet uit hun hol zien kruipen. Heel erg luid moet de soundtrack overigens niet zijn om te overdonderen: de regenbui die het handjevol overlevers midden in de nacht, tegen het einde van de film, overvalt, klinkt robuust en overtuigend. De DTS HD-MA track klinkt diep en hevig, maar in de stillere scènes worden de surrounds plots nogal wazig. Toch een zeer goed eindresultaat.

EXTRA'S
Zowat al het bonusmateriaal dat op alle vorige dvd-versies van de film terug te vinden was, treffen we hier terug aan. Er worden twee audiocommentaartracks geboden, waarbij telkens regisseur David Twohy achter de micro verschijnt. In het eerste geval is hij vergezeld van acteurs Cole Hauser en Vin Diesel, en behandelt meer het scenario op een luchtige en informele manier, de tweede, meer technische track, wordt meer ondersteund door producent Tom Engelman en hoofd van de speciale effecten Peter Chiang, die vooral interessant is omdat je te weten komt hoe de film op een redelijk klein budget geschoten werd. Hierna volgt een hele trein aan korte, vrij lichtwegende featurettes. In de inleiding van David Twohy (2 min.) kijkt de regisseur terug op zijn film en de sequel. The Game Is On (2 min.) is mogelijk nog lichter, een trailer voor een computerspelletje. In John's Chase log (7 min.) vertelt acteur Cole Hauser als zijn personage William Johns hoe de jacht op Riddick verloopt. Dan volgt The Making Of Pitch Black (5 min.), een luchtig stukje infotainment, en Dark Fury: Advancing The Arc (2 min.) geeft een korte impressie van de animatiefilm die chronologisch tussen de twee Riddick-films past, met auteur Brett Matthews. Ook in The Chronicles Of Riddick: Visual Encyclopedia (2 min.) wordt het vertelwerk afgehandeld door Cole Hauser, die ons ten stelligste aanraadt om ook The Chronicles Of Riddick te kopen. A View Into The Dark (4 min.) is een korte making of-impressie die nergens anders inpaste; het raarste stukje extra is echter voor het laatst bewaard. In Raveworld Pitch Black Event worden we maar liefst 21 minuten lang van de ene naar de andere discotheek meegesleurd, alwaar één of ander promotie-event bezig is waarvan de link met de film maar vaag is, en waarvan de relevantie ongeveer dezelfde is als een nieuwe bolide gaan aanprijzen in het bejaardentehuis. Deze schijfvulling verdient zonder twijfel de titel van Meest Overbodige Extra Ooit Op Een Blu-ray Aangetroffen. De Blu-ray bevat nog wat Picture in Picture-materiaal via de U-Control optie, met onder meer achter de schermen-materiaal en bluescreenopnamen

CONCLUSIE
D'r zijn onaangenamere zaken om de avond mee te spenderen dan naar Pitch Black te kijken, alhoewel u voor het slapengaan best nog eens onder uw bed kijkt of er niets griezeligs klaar zit om u te grazen te nemen. De Blu-ray is technisch tiptop, de extra's stellen wat teleur voor en blockbuster van dit kaliber.