SUNSHINE SUPERMAN - THE JOURNEY OF DONOVAN
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2010-08-15
DOCUMENTAIRE
Hij is zo goed als vergeten, maar in de jaren zestig was de Schotse singer-songwriter Donovan een superster van Berlijn tot Los Angeles. Tussen 1965 en 1971 scoorde hij o.a. met
Catch the Wind,
Sunshine Superman,
Jennifer Juniper,
The Hurdy Gurdy Man,
Mellow Yellow,
The Universal Soldier en een handvol andere internationale hits en werd hij in één adem genoemd met Bob Dylan. Teleurgesteld over de harde spelregels die vanaf de tweede helft van de jaren zeventig de muziekindustrie gingen domineren, keerde hij die wereld de rug toe en verdween meer dan drie decennia in de anonimiteit en de obscuriteit. Nu, bijna 65 jaar oud en een stuk rijper, staat hij er weer, niet met een nieuw album, maar met een dubbele dvd waarop hij over zijn succesperiode vertelt. Het is voer voor nostalgici en voor oude fans, maar tegelijk is dit het verhaal over een integer artiest die onrecht is aangedaan: de rockindustrie is een zuigende business geworden en kwaliteit speelt nog nauwelijks een rol. En het grote publiek? Tja, dat consumeert…
Donovan werd door het succes overvallen: de ene dag sliep hij nog op het strand en leefde hij van wat toeristen hem als straatmuzikant toestopten, de andere dag zat hij in Engelands populaire tv-muziekprogramma
Ready Steady Go! en stond z’n eerste single (
Catch The Wind, 1965) in de BBC top-5. Via Allen Klein werd hij opgemerkt door CBS/Epic dat hem een contract aanbood en in de zomer van 1966 stond
Sunshine Superman op de eerste plaats in de Billboard top-100, in de herfst gevolgd door het al even succesvolle
Mellow Yellow (Billboard #2). Donovan werd het Engelse alternatief voor Bob Dylan genoemd, maar dat de Amerikaanse bart zich nauwelijks bedreigd voelde en z’n Schotse collega wel kon lijden, blijkt o.a. uit hun ontmoeting in 1965, vastgelegd door D.A. Pennebaker in de documentaire
Don’t Look Back. Met z’n folkachtige songs, z’n engelachtige stem en z’n jongensachtige look paste Donovan perfect in de Flower Power die als een zandstorm over Amerika en West-Europa raasde. Hij werd één van de iconen van de beweging. Het resultaat was het psychedelisch getinte dubbelalbum
A Gift from a Flower to a Garden (het derde dubbelalbum in de pop- en rockindustrie), waarop hij de Indiase sitar introduceerde bij een westers publiek.
Op de dubbele dvd
Sunshine Superman: The Journey of Donovan wordt het levensverhaal van Donovan overvloedig geïllustreerd met foto’s, interviews en unieke footage (liveconcerten, homevideo’s, tv-opnamen). Op disk 1 vertelt Donovan het allemaal zelf
ert resultaat was het album TheHurdy Gurdy ManHin een meer dan twee en een half uur durende documentaire, waarin de archiefopnamen een perfect beeld schetsen van z’n carrière en van de sfeer die door de sixties waaide. En laten we eerlijk zijn: de Summer of Love geldt algemeen als de gouden periode van de pop- en rockmuziek, maar uit de videoclips op deze dvd blijkt vooral hoe naïef het eraan toe ging van San Francisco over Londen tot Amsterdam: bloemenslingers, drugs, vrije liefde en de poëzie van Allen Ginsberg. Het kon niet blijven duren, maar die ene lange zomer van 1967 was de wereld aan de bloemenkinderen, aan de voorzichtige protestzanger Donovan die hun harten veroverde met z’n Keltische en poëtische songteksten vol romantiek en nostalgie naar een wereld die nooit zou bestaan.
Donovan beweert dat de eerste hit van The Beatles hem de weg wees. Hij leende een gitaar en probeerde in de koffiehuizen in z’n Schotse thuisbasis aan de bak te komen. Twee jaar later stond hij aan de top van de hitparade en speelde hij in het voorprogramma van The Who. Z’n muzikale invloeden komen hoofdzakelijk uit de Ierse folkmuziek en het verwijt dat hij een doordrukje zou zijn van Bob Dylan, countert hij met de opmerking dat de jonge Dylan zich weliswaar liet inspireren door Arlo Guthrie, maar desondanks toch ook heel erg Iers klonk. Dertien grote hits in nauwelijks zes jaar voerden Donovan naar alle grote steden in West-Europa, Amerika en Japan. Het was een hectische en vermoeiende periode en dus greep hij zoals The Beatles en The Rolling Stones naar drugs… en werd opgepakt. Z’n ontmoeting met de Maharashi Mahesh Yogi veranderde zijn leven: Donovan zwoer drugs af en leerde mediteren. Volgens goed ingelichte bronnen lag hij aan de basis van het verblijf van The Beatles in het meditatiecentrum van de Maharashi in Rishikesh (India): een periode van rust en componeren. In Mei 1968 scoorde Donovan z’n grootste hit:
Hurdy Gurdy Man, met Alan Parker (Blue Mink) en Jimmy Page (Led Zeppelin) op gitaar en John Paul Jones (eveneens Led Zeppelin) op drums.
Atlantis, z’n mysterieuze parlando over het verloren eiland in de Middellandse Zee, scoorde uitstekend in West-Europa en volgens Donovan doet Paul McCartney op die single de backing vocals. In 1969 volgden nog het jazzy
Barabajagal, het stuiterende
Riki Tiki Tavi (1970) en ten slotte
Celia of the Seals (1971). Na onenigheid met producer Mickie Most ging Donovan z’n eigen weg, beginnende met een verblijf van zes maanden in Griekenland. Het betekende het einde van zijn carrièr, want wat George Martin was voor The Beatles, dat was Most voor Donovan.
Sunshine Superman - The Journey of Donovan documenteert ook de periode na Donovans samenwerking met Mickie Most. De singer-songwriter was ondertussen getrouwd met de ex van de overleden Brian Jones en had zelf kinderen. Hij legde zich toe op kinderalbums, schreef filmmuziek (Brother Sun, Sister Moon, 1972) voor Franco Zeffirelli en voor Jacques Demy (The Pied Piper, 1972), trad op naast Sting, Bob Geldof en Eric Clapton voor Amnesty International, was te zien en te horen tijdens de I Shall Be Released-tour van Bob Dylan en bracht regelmatig nieuwe albums uit (ruim veertien met als opvallendste prestaties het dubbelalbum H.M.S. Donovan, 1971; Neutronica, 1980; Sutras, 1996). Voor BBC Radio 2 presenteerde hij in 2007 een driedelige serie over Ravi Shankar en inmiddels is de artiest druk in de weer om een centrum voor transcendentale meditatie op te richten, want mediteren dat doet deze onvervalste hippie nog altijd.
Wie uit nostalgische overwegingen, gewoon uit interesse of uit nieuwsgierigheid wil weten hoe het die ouwe rakker Donovan de voorbije vier decennia vergaan is, die haalt beslist deze dubbele dvd in huis, een muziekvideo die niet ontgoochelt en die de nostalgie hoog laat oplaaien.
BEELD EN GELUID
De kwaliteit van de recente opnamen is uitstekend, het archiefmateriaal heeft de bekende gebreken, maar dat neemt de liefhebber er uiteraard graag bij. De geluidstrack staat in stereo, maar heel veel oude filmpjes zijn uiteraard in mono opgenomen. Ook hier hanteren we de mantel der liefde.
EXTRA’S
Meer dan twee en een half uur extra materiaal op disk 2, een luxe na een mediastilte van vier decennia. We zetten het allemaal even op een rijtje:
Lang versies van sommige interviews:
1. Danny Ferrington – guitar maker
2. Desert Days: Joshua Tree & Gram Parsons
3. The Story of Lalena
4. Interview John Cameron
5. Cosmic Wheels in Joshua Tree
6. Universal Soldier
7. Isle of Islay
Live-tv-optredens:
1. Catch the Wind (A Go Go, 1965)
2. Sunny Goodge Street (Zweden, 1966)
3. Give it all Up (Jules Holland, 1996)
Muziekvideo’s:
1. Sunshine Superman
2. Wear Your Love like Heaven
3. Hurdy Gurdy Man
4. In al Old-fashioned Picture Book
5. Yellow Star
6. Cosmic Wheels
7. Colombus Stockade Blues (o.m. met Arlo Guthrie)
Nooit eerder gereleasete songs:
1. Refugee of Love
2. The Olive Tree
3. I Don’t Know (korte versie)
4. Refugee of Love (studioversie)
Concerten:
1. Jennifer Juniper (BBC)
2. Mellow Yellow (BBC)
3. There is a Mountain (Kodak Theater)
4. Sunshine Superman (Kodak Theater)
5. Colours (Kodak Theater)
6. Jennifer Juniper (Kodak Theater)
7. Season of the Witch (Cutting Room, NY, 2008): misschien wel het hoogtepunt van de bonus-cd. De leuke ouderwetse jamsessie duurt ruim 14 minuten.
The Private Donovan:
1. Sapphographs
2. Don’s Basement: Donovan leidt de fan rond in zijn archief. HIj toont oude kleding, posters van z'n optrdens, z'n platencollectie en z'n gedichten uit die tijd.
3. Donovan’s Father Reads Poems: de oude man leest gedichten voor in de opnamestudio.
4. Maharishi Award: uitreiking van de bewuste prijs voor zijn strijd tegen onrecht in de wereld en voor het bewaren van de natuurlijke omgeving.
5. Doctor of Letters: Doctor of Letters van de Universiteit van Hertfordshire voor Donovans grote poëtische talent en zijn ecologisch werk (Saint Albans Cathedral, 2003).
6. Donovan’s University and David Lynch: Donovan en zijn vrouw Linda zetten zich in voor de promotie van transcendentale meditatie. In samenwerking met filmmaker David Lynch maken ze promotie voor meditatie in scholen en universiteiten. In 2007 maakte Donovan z’n plannen bekend om een centrum voor transendentale meditatie op te richten in z’n geboorteland Schotland.
7. Donovan’s Family Album: foto's uit het familiealbum.
CONCLUSIE
Sunshine Superman - The Journey of Donovan is een omstandige documentaire over de Schotse folkzanger en popartiest Donovan tussen 1963 en 2010. De zanger vertelt zelf over z’n carrière, z’n privéleven en z’n post-popcarrière en regisseur Hannes Rossacher illustreert z’n biografie met uniek beeldmateriaal uit alle hoeken van de wereld. De documentaire duurt ruim twee en een half uur. Op een tweede schijfje (ook zo’n twee en een half uur lang) staan de integrale versies van sommige interviews, onverknipte concertopnamen, tv-optredens, videoclips en een aantal belangrijke publieke optredens van Donovan. De kwaliteit van het materiaal is goed, jammer genoeg zijn er géén Nederlandse (of anderstalige) ondertitels. Donovan én zijn gesprekpartners gebruiken evenwel een accentloos Engels en dus is het allemaal makkelijk te volgen. Aanbevolen.
Donovan en z'n band zijn begin september 2010 in de Roma in Antwerpen.