Inni (IJslands voor vanbinnen) is de nieuwe worp van de IJslandse band Sigur Rós, de registratie van een liveconcert in het Alexandra Palace in Londen op 20 en 21 november 2008 en uitgebracht op dvd en 2 cd’s. Het lijkt alsof de band de Heima-truc nog een keer over wil doen, want dat album mét dvd verscheen net voor de grote najaarsverkoop van 2007 van start ging. Maar meer dan Heima is deze release een soortement Greatest Hits, want uit alle albums van de band is gegrasduind, zij het dat het materiaal voor de gelegenheid dus live wordt uitgevoerd. Maar het album vult vooral de lange stilte sinds hun meest recente studioalbum Með Suð í Eyrum Við Spilum Endalaust (2008), de tijdelijke carrièrestop waarvan Jónsi gebruik maakte om z’n soloproject op de wereld los te laten en de release van nieuwe materiaal, naar verluidt in de loop van 2012. Inni bevat één nieuwe bijdrage, maar voor de rest is het bekend materiaal dat afgewisseld wordt met fragmenten uit radio-interviews en archiefmateriaal over de band uit de periode 2005-2007.
 

Als er al een verschil is tussen de studio-uitvoeringen en het hier gepresenteerde materiaal, dan situeert zich dat vooral op het vlak van stemgebruik en orkestratie. Jónsi’s stem is zeer prominent aanwezig, z’n toonhoogte ligt een stuk hoger dan we gewend zijn en komt meer in de buurt van wat ook op z’n soloproject Jónsi – Go Live (2010) te zien en te horen was. Op Inni is Sigur Rós een stuk ruiger dan op de studioalbums en af en toe is er terecht sprake van metalmuziek, waarmee de band – getuige een uitspraak van een bandlid in de film – duidelijk geen moeite heeft. Als we Sigur Rós oneerbiedig een kruising mogen noemen van heel veel stijlen uit de recente rock- en filmmuziek met voorop Pink Floyd, Lisa Gerrard en Dead Can Dance en Queen  – dan voegen we nu graag Metallica toe, zij het dat het altijd binnen redelijke grenzen blijft om niemand op de tenen te trappen. Maar laat het duidelijk zijn, Sigur Rós heeft in de loop der jaren z’n eigen uniek universum gecreëerd waarin hard en zacht, licht en donker elkaar voortdurend afwisselen met als rode draad de cherubijnenstem van zanger Jón Thor Birgisson die z’n fans uitnodigt op een auditieve en psychische reis langs de geisers en ruwe landschappen van z’n koude vaderland, langs verleidelijke sirenes in Noorse fjorden en voorbij grommende demonen in de donkere bossen van het hoge noorden. Soms hoor je een klassieke piano, vervolgens een tingeltangelversie die de steun krijgt van schrapend achtergrondgeruis uit Jónsi’s met strijkstok beroerde elektrische gitaar, krachtige tokkels op de bas en bezwerende drums uit het hart van Afrika, gedempte xylofoons als een ruisend glockenspiel en daarover en afgeknepen stem, neuzelend, klagend, zelfverzekerd, fluitend, huilend, een stoomlocomotief die grommend en briesend vanuit het niets te voorschijn komt en in al zijn brutale schoonheid uiteindelijk staat te pronken als een gierend monster om vervolgens aan de einder te verdwijnen om elders de show te stelen.
 

 

Albums van Sigur Rós zijn niet de optelling van verschillende songs, maar eerder postrocksymfoniën met verschillende ingrediënten omtrent eenzelfde thema. Hun IJslands is als de namaaktaal van Lisa Gerrard, exotisch en wondermooi, maar onverstaanbaar en onbelangrijk, een opvolging van toevallige klanken, vervreemdend en tijdloos en bovenal wondermooi voor wie er gevoelig voor is. De muziek roept beelden op uit een oude en vergane wereld, uitgestorven beschavingen, hysterische engelen op een barokschilderij, Inca-brandstapels en slangenkuilen, vermetele heksen en gifmengers, tovenaars, gotische kathedralen en mysterieuze kometen die door een oneindige ruimte zoeven op weg naar nergens.  Elke melodie is een wiegeliedje en tegelijk een dampende torch song, een hallucinante tijdreis door echo en distortie, de oerschreeuw van een pasgeborene, een windvlaag die de luisteraar optilt en meetroont naar het land van Oz, naar nieverans, naar het imaginaire sprookjesland van Sigur Rós.
 

 

Regisseur Vincent Morriset mocht het concert inblikken voor de dvd-release. Z’n 75 minuten durende productie (zonder de extra’s) is in HD gefilmd, naar 16 mm overgebracht en vervolgens geprojecteerd door glas, filters en ander leuk materiaal en opnieuw opgenomen. Het zwart-witresultaat (met af een toe een streepje sepia) is een zenuwachtige en nerveuze film waarmee hij geen nieuwe zieltjes zal winnen, maar waarin Sigur Rós gekarakteriseerd wordt zoals dat vanaf het begin de bedoeling was, nl. als een collectief dat z’n muziek vooropplaatst eerder dan een groepje dat per se naar succes hunkert. Bijgevolg toont Morriset eerder details dan totaalbeelden: neuzen, ritmisch bewegende voeten, halve hoofden, instrumenten, tokkelende vingers en rokerige achtergronden. Bovendien gebruikt hij veel zwart en alle gradaties van grijs om z’n materiaal te verpakken. Af en toe gooit hij er een stukje interview tussen of een opname van de band tijdens een concerttour, maar veel stelt het al bij al niet voor. De muziek staat voorop zoals dat hoort bij Sigur Rós.

 

Playlist:

1. "Ný batterí"
2. Svefn-g-englar"
3. "Fljótavík"
4. "Inní mér syngur vitleysingur”
5. "Sæglópur"
6. "Festival"
7. "E-Bow"
8. "Popplagið"
9. "Lúppulagið"
 

 

Het materiaal van deze opname is oorspronkelijk in HD gefilmd, maar in de nabewerking grondig onder handen genomen zodat er van de oorspronkelijke kwaliteit niet veel overblijft. Wat u te zien krijgt lijkt op een reeks ruwe takes, ontdaan van alle kleur met alleen tinten van zwart en grijs als residu. Het is een bewuste keuze van de band en de makers. Van ongerechtigheden is evenwel geen sprake, want de heel donkere scènes zijn helemaal vrij van witte stippen of andere technische storingen. Het geluid staat in 5.1-surround, waardoor u het huis lekker op stelten kan zetten en de buren eventueel tegen u in het harnas kan jagen, want bonken en grommen doet dit schijfje als een dodelijke tsunami. De cd’s staan uiteraard in stereo. De enige ondertitels zijn Japanse. Tja…

Als extra vernoemen we hier de beide cd’s waarop in totaal 15 Sigur Rós-composities zijn bijeengebracht en vier gefilmde registraties uit het concert in Alexandra Palace:

 

1. All Right

2. Glósóli

3. Hafsól

4. Vid Spilum Endalaust
 

 

Inni van de IJslandse band Sigur Rós bevat nauwelijks nieuw materiaal, maar is een gatenstoppertje tussen werk uit 2008 en nieuw te verschijnen materiaal in de loop van 2012. Wie op zoek is naar live uitgevoerd materiaal van de groep én een Greatest Hits-compilatie die is aan het goede adres, want Inni biedt zowel het ene als het andere. Voor de prijs hoeft u het niet te laten, want de driedelige release (2 cd & dvd) is al op de markt voor minder dan 12 euro (naast vier andere formats waarvoor meer geld verwacht wordt).