FILM
Toen Tony Blair in 2007 het Britse premierschap overdroeg aan Gordon Brown, kwam niemand uit de lucht vallen. De enige verrassing was dat dit gebeurde tijdens Blairs derde ambtsperiode en niet tijdens de tweede. Want elke politieke insider in Westminster wist al jaren dat Blair en Brown in 1994 een overeenkomst in die zin hadden gesloten. The Deal, een tv-film uit 2003, gaat over het tot stand komen van die afspraak, gezien door de ogen van de twee protagonisten. De relatie tussen de twee Labour-leden, die tegelijkertijd in het parlement belandden, een tijdlang een kantoor deelden en aan één zeel trokken over de vernieuwing van de vastgeroeste partij staat centraal in de prent. Met name de verzuring van hun vriendschap ten gevolge van gelijklopende persoonlijke ambities vormt de rode draad. Dat maakt The Deal tot verplicht kijkvoer voor iedereen die interesse heeft in het politieke spel. Maar wie niet een beetje thuis is in het Britse reilen en zeilen riskeert om de nuances en de impact van de film deels te missen.

De film opent op de vooravond van de deal en springt vervolgens 12 jaar terug in de tijd, naar het moment waarop zowel Blair als Brown de eerste overwinning in hun kiesdistrict behalen. Gedwongen om een klein bureau te delen in Westminster, lijkt frictie tussen de iets te charmante Engelsman en de norse Schot een evidentie. Maar omdat hun visie over de toekomst van Labour verrassend gelijkloopt, klikt het en wordt een nauwe vriendschap gesmeed. In de loop van de film werken beiden zich op in de partij, waarbij Brown uitgroeit tot dé Labour-ideoloog en Blair tot de jongeman met een veelbelovende toekomst. Maar discussies over een gooi naar het leiderschap na de onverwachte verkiezingsnederlaag van 1992 veroorzaken eerste barsten in de vriendschap en wanneer hun mentor John Smith een hartaanval krijgt, wordt het duidelijk dat slechts één van hen het boegbeeld van de partij kan worden.

The Deal gaat er prat op dat alles wat zich op het scherm afspeelt écht gebeurd is. Scenarist Peter Morgan grasduinde hiervoor in tal van officiële documenten en ging praten met mensen die het politieke drama van dichtbij meemaakten. De geloofwaardigheid van de intriges ligt dan ook hoog. Bovendien worden de gefictionaliseerde scènes afgewisseld met archiefbeelden uit tv-journaals, die niet enkel de plot vooruit helpen, maar de kijker ook bij de politieke les houden. En dat is nodig, want op politiek vlak bewoog er nogal wat in Groot-Brittannië in de periode 1983-1994. The Deal, gemaakt voor de Britse zender Channel 4, gaat er wel van uit dat de kijker min of meer op de hoogte is over die geschiedenis, wat voor kijkers in onze contreien wellicht geen evidentie is. Wie niet af en toe naar de BBC kijkt of The Guardian openslaat zou dus wel eens de draad kunnen verliezen.

Dat weerhoudt regisseur Stephen Frears er niet van om de prent aangenaam te laten voortkabbelen. Hij kiest voor een directe aanpak zonder veel tierlantijntjes, waarbij het verhaal en de personages voorrang krijgen op het visuele aspect. De dynamiek schuilt dan ook voornamelijk in de montage die een goed evenwicht vindt tussen de archiefbeelden en de fictiesequenties. Een bijkomende troef zijn de centrale vertolkingen. David Morrissey noch Michael Sheen lijken erg op Brown en Blair, maar de acteurs maken dat goed in een treffende mix tussen herkenbare visuele tics en een eigen interpretatie van het karakter van de politici. Sheen is goed als Blair, maar mist toch een beetje die exuberante charme die de premier geen windeieren legde. Morrissey komt wél perfect uit de verf als Brown: hij geeft enerzijds gestalte aan de norsheid die hem kenmerkt, maar vergeet nooit de passie voor het politieke project, waardoor Brown als de meest sympathieke van de twee protagonisten uit The Deal komt.

The Deal is dus zonder meer aan te raden, maar dat betekent niet dat de tv-film de hoogste toppen scheert. Een cruciaal probleem is immers dat men in The Deal die tubulente 12 jaar in amper 75 minuten propt waardoor de kijker diepgang mist in de vertelling. Er wordt van ons gevraagd dat we de eerst hartelijke en vervolgens troebele relatie tussen Brown en Blair zomaar aanvaarden, zonder dat het script ons echt een blik gunt in de hoofden van de protagonisten en hun achterliggende motieven. Was de film vandaag gedraaid - dus nà de machtsoverdracht - dan had The Deal ons wellicht een vollediger beeld kunnen geven van de ups en down bij Brown en Blair. Nu krijg je het gevoel naar een verhaal te kijken dat nog een treffende conclusie mist. De prent werd annno 2003 echter zo goed onthaald in het Verenigd Koninkrijk dat Frears, Morgan en Sheen nogmaals de handen in elkaar sloegen voor een andere stukje recente geschiedenis. Het resultaat werd een prijsbeest van jewelste: The Queen.

BEELD EN GELUID
Opvallen doet de beeldtransfer van The Deal niet, in negatieve noch positieve zin. Alle aspecten van het beeld - scherpte, contrast, kleur, ... - halen een degelijk tot goed niveau. Het verschil tussen de quasi-vhs-kwaliteit van de archiefbeelden en het veel betere niveau van de fictiescènes maakt een objectieve beoordeling van het beeld wel niet gemakkelijk. De soundtrack bestaat uit een stereospoor dat als voornaamste doel heeft de dialogen goed tot hun recht te laten komen en daar ook in slaagt.

EXTRA'S
De enige extra's zijn trailers voor de andere twee delen van Peter Morgans officieuze Tony Blair-trilogie.

CONCLUSIE
The Deal biedt een interessante blik op de verhouding tussen de twee laatste Labour-premiers maar is wellicht te gespecialiseerd om de grote massa op het continent aan te spreken, ondanks goede centrale vertolkingen en een degelijk scenario. Beeld en geluid zijn van een goede kwaliteit zonder te excelleren, maar de bonussectie is zo goed als onbestaande.