FILM
Wie ooit in San Francisco is geweest, heeft ongetwijfeld een bezoekje gebracht aan Alcatraz, het gevangeniseiland in het midden van de baai. Nu is het in de eerste plaats een toeristische attractie, maar tot vijftig jaar geleden was het de meest gevreesde gevangenis van de Verenigde Staten. Eenmaal aangekomen in Alcatraz was ontsnappen namelijk onmogelijk. Er was niet alleen de hoge beveiliging van een typische nor, maar de rotsbodem maakt tunnels graven onmogelijk en dan is er nog het ijskoude water van de baai voor wie de oversteek van anderhalve kilometer naar het vasteland zou wagen. Het hoeft dus niet te verwonderen dat er nooit iemand in slaagde te ontsnappen uit Alcatraz... tot in 1962, toen drie (nog steeds voortvluchtige?) mannen daar wel in slaagden. Escape From Alcatraz vertelt hun (geromantiseerd) verhaal.

De prent opent op het moment dat Frank Morris (een rol voor Clint Eastwood) aankomt op Alcatraz. Hij heeft er al een aantal succesvolle ontsnappingen uit andere gevangenissen opzitten en is daarom naar San Francisco verscheept. In eerste instantie maakt hij geen aanstalten om een ontsnappingspoging te wagen, maar als de directeur een andere gevangene het recht op schildersmateriaal ontzegt - met dramatische gevolgen - draait Frank bij. Samen met drie andere kompanen besluit hij zich een weg naar de vrijheid te graven via een poreuze muur die uitkomt op een ongebruikte corridor.

Tegen dat dit plan vorm krijgt is de prent echter al halfweg en dat is de grote kracht van Escape From Alcatraz. Het moet voor de makers verleidelijk geweest zijn de ontsnappingspoging al redelijk snel in gang te zetten, maar regisseur Don Siegel neemt graag zijn tijd om eerst de personages en de levensomstandigheden in de gevangenis herkenbaar neer te zetten. Door die keuze wordt de kijker gemakkelijker meegesleept in het verhaal eenmaal de boude ontsnapping echt op gang komt, want elk van de vier protagonisten hebben we in de voorafgaande vijf kwartier leren kennen als mensen die we graag aan de hel van Alcatraz zien ontsnappen. Ook al hebben de karakters niet zoveel diepgang - Clint Eastwood speelt naar goede gewoonte vooral zijn eigen stoïcijnse zelf terwijl de rest van de cast in herkenbare stereotypen op te delen is - het feit dat de focus op de mensen en niet op de plot ligt, zorgt ervoor dat Escape From Alcatraz bijna 35 jaar na dato nog steeds een favoriet bij menig actieliefhebber is.

Uiteraard mogen we ook de verdienste van regisseur Siegel niet vergeten. De man die met zijn no-nonsensestijl de grootste invloed zou hebben op Eastwood als cineast, toont zich hier eens te meer een meester van de visuele vertelling. Dat blijkt al uit de opening van de prent waarin vijf minuten lang geen woord gesproken wordt, maar waarin hij toch de essentie van de bijna twee uur die zullen volgen vorm geeft. Ik durf zelfs te wedden dat iemand die de Engelse taal niet machtig is, puur door de kracht en eenvoud van de beelden Escape From Alcatraz kan uitzitten zonder verloren te lopen in de plot. De meest beklijvende scènes van de prent, die waarin Eastwood in zijn cel met louter lucifers en een gestolen muntje een efficiënt graafmiddel aan elkaar last, behoren niet voor niets tot de beste uit de carrière van zowel acteur als cineast.

Escape From Alcatraz heeft kortom de tand des tijds verrassend goed doorstaan. Nooit krijg je het gevoel dat de prent te traag voortschrijdt, hoewel de plot niet bepaald een razende vaart heeft. Evenmin denk je dat de film dramatische kansen laat liggen, ook al zijn er amper nevenlijntjes buiten de centrale plot. Ik zou zelfs meer zeggen: film deze prent opnieuw, met andere acteurs maar frame per frame identiek en je hebt een blockbuster die potten zou breken bij het ADHD-publiek van vandaag. Daarmee is Escape From Alcatraz misschien niet het kruim van de Amerikaanse films van de jaren zeventig, maar in ieder geval een van de meest publieksvriendelijke en tijdloze.

BEELD EN GELUID
Paramount heeft duidelijk niet veel tijd en moeite in deze release gestopt. De print is niet schoongemaakt waardoor grain en beschadigingen schering en inslag zijn. In de vele duistere scènes is het contrast bovendien onvoldoende en ook de scherpte en de kleurenweergave laten te wensen over. Teleurstellend. Ook de soundtrack laat je niet met een verzadigd gevoel achter. Het monospoor beperkt zich tot een degelijke weergave van de dialogen waardoor er van een claustrofobisch geluid geen sprake is.

EXTRA'S
De schijf bevat geen extra's.

CONCLUSIE
Escape From Alcatraz bevat alles wat je verwacht van een goede Don Siegel-film: oog voor karakter, een gestroomlijnd plot en een stoïcijnse Clint Eastwood in de hoofdrol. Het is dan ook maar logisch dat deze prent steevast in ieders top vijf van favoriete Eastwood-films staat. Beeld en geluid scoren helaas onvoldoende op deze schijf en een bonussectie is er al helemaal niet.