SERIE
Oxford 1965. De onrustwekkende verdwijning van Mary Tremlett (Rachael Heaton) betekent dat het bij de politie van Oxford alle hens aan dek is om een grootscheepse zoekactie op poten te zetten. De kersverse jonge constables van het nabijgelegen Carshall-Newtown worden erbij gehaald om foto's te verspreiden en de bevolking te bevragen. Onder hen bevindt zich de jonge DC Endeavour Morse (Shaun Evans), die feitelijk aan het contempleren is of hij nu al dan niet zijn ontslagbrief moet indienen. Oxford brengt niet dadelijk het beste in hem boven: hij heeft zijn eindexamens in Lonsdale College uiteindelijk nooit afgemaakt en is na een korte legercarrière bij de politie aanbeland. Omdat de politie handen te kort komt wordt de jonge Morse erop uitgestuurd om de zelfmoord van een jonge student, Miles Perceval (Harry Kershaw), te onderzoeken. Morse kan het echter niet laten om ook de zaak Tremlett uit te kammen, en met als aanwijzingen een stapel poëzieboeken en een kruiswoordraadsel (I kid you not!) weet Morse als eerste aan te wijzen waar het lijk van Mary Tremlett te vinden is. Daarbij trekt hij de aandacht van de inspecteur Fred Thursday (Roger Allam) die wel een assistent zoals Morse kan gebruiken. De twee openen echter een stinkend potje met pedofiele seksfeestjes, incestueuze relaties en vanuit regeringskringen georchestreerde doofpotoperaties. Al snel wordt duidelijk dat ook sommige politie-inspecteurs betaald en/of gechanteerd worden om de andere kant op te kijken...




Niet alleen Batman begins, ook de saaie intellectueel uit Oxford die in plaats van moorden te verhinderen kruiswoordraadsels zit op te lossen met op de achtergrond Wagner en in één hand een goeie pint ale verdient zijn genesis. De in 2002 overleden John Thaw, al bij leven een legende omwille van zijn vertolking van de eigenzinnige Inspector Morse van Colin Dexter, had nooit kunnen vermoeden dat er niet één, maar twee spin-offs van de serie zouden verschijnen. Naast de avonturen van Morse's voormalige adjudant Lewis, die intussen tot hoofdinspecteur is opgeklommen en zijn eigen ding doet in het hedendaagse Oxford, gaf Colin Dexter zijn zegen over een nevenreeks waarin de jonge jaren van de charismatische politieagent worden geschetst. TV-zender ITV nam het zekere voor het onzekere en bestelde in 2012 deze pilootaflevering, die uiteindelijk al is opgevolgd door twee volle seizoenen. De bedoeling is ongetwijfeld om inzicht te krijgen in Morse's vroege carrière, waarover de man in de oorspronkelijke reeks bewust altijd wazig deed. Shaun Evans wachtte de loodzware taak om in de sporen van Thaw te treden. Enerzijds moest zijn Morse over voldoende trekjes beschikken die zijn personage verbinden met de ouder geworden inspecteur, en door de vele referenties naar de oude reeks is dat nog aardig gelukt ook. De Morse die we in 1965 leren kennen houdt al van poëzie en klassieke muziek, liefst gebracht door operadiva's, maar bij aanvang van de reeks heeft Endeavour nog geen druppel bier gedronken in zijn leven en rijdt hij natuurlijk met zijn karig hulpinspecteursloontje nog niet met een Jaguar Mark 2, alhoewel zijn iconische auto in deze reeks alvast wordt geïntroduceerd.




Naast Morse en zijn mentor Thursday zien we ook nog een jonge Max DeBryn (James Bradshaw) ten tonele verschijnen, de man die jarenlang de vaste lijkschouwer van de inspecteur zou worden. Een andere, zeer opvallende toevoeging aan de cast is Abigail Thaw, de dochter van, die Dorothea Frazil speelt, de uitgeefster van de Oxford Mail. In een redelijk dubbelzinnige scène waarin ze voor het eerst de jonge Morse ontmoet, vraagt ze, nadat ze zijn naam heeft gevraagd, Have we met?, waarop Morse antwoordt I don't think so, en Frazil besluit met Another life, then. Abigail Thaw was alleszins zeer te spreken over de reeks én over de manier waarop Shaun Evans haar overleden vader portretteert; ze heeft intussen een vaste rol gekregen in de reeks. Het aantal verwijzingen naar de oude reeks is overigens niet te tellen: Christopher Brandon speelt een jongere versie van Alexander Reece, uit The Last Enemy; de studiegenoten van Morse zijn allemaal genoemd naar voormalige regisseurs van de reeks zoals Julian Mitchell, Daniel Boyle, John Madden, Alma Cullen en Kenny McBain; en voorts zijn er nog de vele nummerplaten en Jaguars van Mark 1 en (een beetje anachronistisch) Mark 2, meldingen van Woodstock, Wolvercote en Jericho, een gastrol van Patrick Malahide (uit Driven To Distraction), met als klap op de vuurpijl auteur Colin Dexter die zijn oude gewoonte van cameo's weer opneemt.




Endeavour is nochtans een stuk méér dan een gratuïte greep uit de koektrommel van de nostalgici. Het oude team van Morse en Lewis werkte met hart en ziel aan deze pilootaflevering, en op de hoge standaarden die ze voor zichzelf altijd hebben aangehouden zit vooralsnog geen sleet. Ook oudgedienden zoals Barrington Pheloung, de man achter de bloedmooie soundtracks van beide reeksen, is aan boord gehesen. Het seksschandaal waar enkele hooggeplaatsten zijn betrokken refereert duidelijk naar het Profumo-schandaal dat in de jaren 60 de Britse politiek op zijn kop zette. De prequel van de nieuwe Morse-reeks is intellecueel zeker even uitdagend als zijn twee illustere voorgangers. De makers kunnen bovendien profiteren van het feit dat Morse zijn eigenheidjes, zoals zijn overmatig drankgebruik en zijn protserige Jaguar, kan behouden zonder dat de inspecteur een pastiche van zichzelf wordt. De grootste aanwinst is vooralsnog Shaun Evans, die zijn huiswerk goed gemaakt heeft en Morse's karakter tot in de puntjes heeft ingestudeerd: de weerzin waarmee hij aanwezig is bij lijkschouwingen, zijn beate bewondering voor operadiva's en zijn lichtjes mensenschuwe aard zijn allemaal in een embryonaal stadium aanwezig. Natuurlijk is het mogen spelen van een rol als die van Endeavour Morse een geschenk uit de hemel, want je bent als acteur al bij voorbaat verzekerd van een cult following. Wat natuurlijk het gevaar oplevert dat je voor hetzelfde geld magnifiek op je bek kan gaan; maar Shaun Evans heeft de lakmoesproef doorstaan.

BEELD EN GELUID
Er is iets eigenaardigs aan de hand met de releases van Endeavour. Een jaar na de pilot werd een eerste seizoen geschoten; blijkbaar zijn de rechten van het seizoen zelf in de handen van JustBridge terechtgekomen, dat tevens bezig is met een reeks geremasterde oorspronkelijke Morse-seizoenen, maar de rechten van de pilootaflevering zijn bij Dutch FilmWorks beland, die ook de rechten over Lewis hebben. Tenminste heeft Dutch FilmWorks de titel van de serie juist (Endeavour), want JustBridge heeft het voortdurend over Endeavour Morse, wat manifest fout is. Voor de consument is het allemaal erg verwarrend. De release van Dutch FilmWorks is overigens niet om over naar huis te schrijven: ITV zendt de reeks uit in High Definition, maar van een Blu-rayrelease is er vooralsnog geen sprake, alhoewel ik me niet kan indenken dat er voor een reeks als Endeavour geen publiek voor zou zijn. Het beeld is redelijk scherp en mooi ingekleurd, maar compressieartefacts vergallen af en toe het plezier; bij de kantelen van Wolvercote Castle is het bijvoorbeeld prijs. Wel mooi is dat de scènes waarin Morse terugdenkt aan zijn studententijd in Oxford heel subtiel een ander kleurpalet meekrijgen. De Dolby Surround 2.0-track is manifest onvoldoende om de muziek te laten klinken zoals het hoort. Madame Butterfly komt er alleszins maar bekaaid vanaf. Ik vermoed niet dat het gebruik van een 2.0-track werd ingegeven uit nostalgiegevoelens naar de oude Morse, maar dat hier, eens te meer, budgettaire redenen meespeelden.




EXTRA'S
Deze disk heeft niet eens een menu of een setup. Het mag een mirakel heten dat 'ie naar de juiste kant draait.

CONCLUSIE