SERIE
Haven loopt na vijf hobbelige jaren op zijn einde. De mededeling dat het vijfde seizoen geen dertien, maar zesentwintig afleveringen zou tellen, was al een voorbode van things to come; het seizoen wordt namelijk in twee delen uitgezonden, verspreid over twee jaargangen (waardoor de seizoenen eigenlijk de gebruikelijke lengte hebben), een trucje dat men onder meer bij Breaking Bad ook heeft toegepast om uiteindelijk het kapblok boven te halen. Enerzijds is het welletjes geweest en komt het einde noch te vroeg, noch als een verrassing: het feuilleton heeft niets meer te maken met het oorspronkelijke boek The Colorado Kid van Stephen King, en het verwarrende vierde seizoen leek geschreven door de afgedankte scenaristen van Lost. Door af te stappen van de monster of the week-afleveringen en een coherentere rode draad door de afleveringen te weven, worden in deze eerste helft van seizoen 5 de meubelen toch nog een beetje gered. Het meeste krediet kan hierbij op rekening van Emily Rose geschreven worden, die een dubbelrol speelt als de in een goede en slechte ik verdeelde Audrey/Mara, die visueel uit elkaar worden gehouden door de aangebrachte hoeveelheid mascara, maar ook door de talenten van de actrice, die de éne keer het brave meisje speelt en de andere keer het manipulatieve serpent. Er blijven echter nog behoorlijk grote gaten in de plot zitten, zoals de mysterieuze aandoening van Duke Crocker (Eric Balfour), die de plagen absorbeert als een soort metafysische stofzuiger, maar ze niet langer onder bedwang kan houden. Daarnaast is het ook spijtig dat de plotwendingen grotendeels bepaald worden door het al dan niet beschikbaar zijn van acteurs. Emma Lahana als Jennifer Mason en Colin Ferguson als William werden vakkundig naar de uitgang begeleid, en waar Williams dagen feitelijk geteld zijn, kwam de afwezigheid van Jennifer, die bijzonder onhandig uit de reeks geschreven werd en nog één keer mag opdraven in een lijkzak, eerder als een verrassing. Ook de manier waarop een personage - gewoonlijk Audrey - het mechanisme achter een trouble van naaldje tot draadje uitlegt aan de toehoorders, komt te kunstmatig over. Het is ondanks de troubles echter niet allemaal kommer en kwel; worstelaar Adam Copeland is door de seizoenen heen duidelijk gegroeid in zijn rol van Dwight Henderson, de potige nieuwe politiecommissaris, en de gezellig kibbelende oudjes Richard Donat en John Dunsworth vormen een leuke comic relief; in één van de afleveringen probeert de éne de andere uit de klauwen van het parket te houden door zich voor te doen als politieagent, om zo een geval van verduistering onder de mat te kunnen vegen. Ook Jayne Eastwood als de nieuwe pathologe (alhoewel: nieuw? Ze heeft de pensioengerechtigde leeftijd al lang bereikt) kan overtuigen, maar ze krijgt af en toe te weinig schermtijd.

AFLEVERINGEN
Disk 1:
53. See No Evil
Jennifer Mason (Emma Lahana) is erin geslaagd om de kwaadaardige William (Colin Ferguson), de veroorzaker van de plagen van Haven, door een poort naar een parallelle wereld te verbannen, zij het dat ze daarvoor met haar leven heeft betaald. De geest van zijn vriendin Mara heeft echter de persoonlijkheid van haar reïncarnatie, Audrey Parker (Emily Rose), ingenomen. Mara probeert op verschillende plekken in Haven op zoek te gaan naar thinnies, plekken waar het weefsel tussen de verschillende universa dun genoeg is om er door te reizen. Ze wil William terughalen, want alleen hij weet waar de voorraad aether verstopt zit, de substantie die de plagen veroorzaakt. Iemand is er echter in geslaagd om de thinnies af te grendelen. Plots grijpt er een nieuwe plaag om zich heen waarbij de ogen en mond van de slachtoffers met leren, onbreekbare riempjes worden dichtgenaaid. Nathan (Lucas Bryant) vermoedt dat Mara de plaag heeft gecreëerd als afleidingsmanoeuver, maar aangezien ze nog steeds geen aether heeft, lijkt dit uitgesloten. Dave Teagues (John Dunsworth) is ei zo na in een thinnie gezogen, waardoor zijn broer Vince (Richard Donat) te weten is gekomen dat Dave eigenlijk ook niet helemaal open kaart heeft gespeeld over zijn afkomst.

54. Speak No Evil
De veroorzaker van de plaag waarbij de mond en ogen van de mensen worden toegenaaid, blijkt Duke (Eric Balfour) te zijn; oorspronkelijk teisterde de plaag de familie Barrow en trof iedereen die haar leden slecht nieuws bracht, maar omdat Dukes grootvader overgrootmoeder Barrow heeft vermoord, is de plaag op hem overgegaan, en vervolgens op zijn kinderen. Als het lijk van Dukes vriendin Jennifer aanspoelt, durft niemand hem het slechte nieuws te gaan brengen. Nathan heeft intussen in het lijkenhuis vier bolletjes aether gevonden, en probeert een deal te sluiten met Mara: ze kan één bolletje krijgen om één van de thinnies te openen en voorgoed te vertrekken uit Haven. Zelfs al betekent dat dat het segment van haar persoonlijkheid dat nog Audrey is, mee moet vertrekken.

55. Spotlight
Nathan heeft Mara ergens in een hut in de wildernis opgesloten, in de hoop haar persoonlijkheid weer te doen terugkeren naar Audrey, door lang genoeg op haar in te praten. Zowel de politie als de Guard zijn naar haar op zoek, de eerste om haar te arresteren en de tweede om haar te vermoorden. Sporadisch komt Audreys persoonlijkheid bovendrijven, en op die momenten smeekt ze Nathan om hulp. Duke krijgt intussen het bezoek van een vriendin, Jody (Lucia Walters), die aan een zeer bijzondere kwelling lijdt: ze absorbeert licht, en op gezette tijden komt dat als laserstralen uit haar borst, daarbij alles vernietigend wat zich vóór haar bevindt. Duke hoopt dat Mara die gevaarlijke plaag kan doen verdwijnen, maar zélf is hij ook al niet helemaal gezond meer. Dave ligt intussen in het ziekenhuis te bekomen van zijn avontuur in de grot.

56. Much Ado About Mara
De Guard heeft Mara gevangen; ze zijn echter van oordeel dat ze haar moeten laten leven opdat ze de kwellingen kan genezen. Als teken van goede wil zal Mara één kwelling genezen, en aangezien haar situatie het dringendste en het dodelijkste is, wordt gekozen om Jody te genezen. Mara heeft echter de kwelling niet echt genezen, maar aangepast: in plaats van lichtstralen zendt ze vanaf nu microgolven uit. Bij Duke borrelt intussen een nieuwe kwelling op, waardoor hij alleen nog wartaal kan uitbrabbelen. Dave en Vince gaan in therapie om hun gekibbel te doen stoppen; tijdens een hypnosesessie gebeurt er echter iets vreemds met de tijd.

Disk 2:
57. The Old Switcheroo: Part 1
Vince en Dave reizen af naar een dorp in de buurt waar mogelijk de oplossing te vinden is over Daves afkomst. Ze komen echter in aanraking met een vreemde plaag waardoor ze van lichaam verwisselen. De plaag grijpt bovendien verder om zich heen: Dwight wisselt van lichaam met pathologe Gloria Verrano (Jayne Eastwood), en ook Nathan en Duke wisselen van lichaam. Nathan komt zo van Mara te weten dat Audrey en Duke een nacht samen hebben doorgebracht in Colorado. Daves lichaam wordt bovendien onweerstaanbaar aangetrokken door een thinnie.

58. The Old Switcheroo: Part 2
De verwisselplaag wordt veroorzaakt door twee broers, Skip (Andrew Kraulis) en Jeffrey (Damon Runyan) Doohan. Skips vrouw Allison (Megan Fahlenbock) heeft na een paar jaar huwelijk gemerkt dat ze eigenlijk van Jeffrey hield, en de twee zijn van lichaam gewisseld. Skip, in Jeffreys lichaam, heeft al die tijd vast gezeten in een psychiatrische instelling in Haven. In de verwarring, ontstaan door de body swaps, heeft hij echter de benen genomen. Nathan en Duke hebben intussen een plannetje bedacht waardoor ze Audreys geest definitief uit Mara's lichaam denken te bevrijden.

59. Nowhere Man
Audrey is verrezen uit de doden, en Mara wordt intussen in Dukes ruim gevangen genomen. Ze wordt echter niet overgedragen aan de Guard, omdat Nathan en Duke niet zeker zijn dat, als Mara geschaad wordt, Audrey niet dezelfde schade oploopt. De Guardsmen zijn nochtans er niet van overtuigd dat Audrey opnieuw zichzelf is. Wel is Audrey haar immuniteit tegen de plagen kwijt. Intussen wordt een nieuwe plaag door Haven, waarbij van de slachtoffers enkel nog een schroeiplek overblijft, net als de slachtoffers van Hiroshima. Nathan wordt ook gedood, en bevindt zich in een soort voorgeborchte van de hel, waar hij iedereen kan zien, maar niet gezien kan worden óf fysiek contact kan maken, uitgesloten met een tiental andere overledenen die ook ergens zweven tussen leven en dood. Er moet echter méér aan de hand zijn, want Mara, die nog steeds wél immuun is tegen de plagen, kan hem wel zien. Zij is dan ook Nathans beste kans om een boodschap over te brengen aan de levenden. Alleen: ze weigert elke medewerking.

60. Exposure
Audrey roept de hulp in van crackpot-journalist Seth Byrne (Kris Lemche) uit de aflevering Shot In The Dark uit seizoen 4 om via electromagnetische golven contact te maken met Nathan in het parallele universum. Daar is de dolgedraaide Guardian Reggie (Dylan Taylor) bezig met de geesten te vermoorden. Nathan krijgt de hulp van de ex-kankerpatiënt Morgan Gardener (Chris Masterson), die als één van de eersten de geestenwereld heeft betreden. Het vermoeden rijst dat zijn vroegere vriendin Amy Potter (Laura Jean Chorostecki) de oorzaak van de kwelling is: de personen die verdwenen zijn, werden allemaal door haar gefotografeerd. Om aan Mara vitale informatie over de kwelling te ontfutselen, probeert Duke haar onder tafel te drinken. In het ziekenhuis probeert intussen een dokter een biopsie te nemen van Dave's ontstoken been; die is echter niet happig op het onderzoek en neemt de benen.

Disk 3:
61. Morbidity
Daves beenwonde heeft de ongewenste aandacht getrokken van dr. Charlotte Cross (Laura Mennell), een arts van het Center for Disease Control. Net op het moment dat ze in Haven is, manifesteert zich een zeer lugubere kwelling: met de regelmaat van de klok verschijnt er een man in een berenkostuum, die, wanneer hij zijn masker afzet, een stuk van zijn schedel blijkt te missen. De zaak blijkt echter veel gecompliceerder te liggen: een soort van griepvirus houdt Haven in zijn greep, en de slachtoffers hebben niet langer controle over hun kwellingen. De amateuristische manier waarop Dwight probeert om de ziektes te verbergen voor dr. Cross maken haar alleen maar méér achterdochtig. Wanneer de zaken de spuigaten beginnen uit te lopen, plaatste ze Haven onder quarantaine.

62. Mortality
Nu Haven onder quarantaine staat, beseft Dwight dat de enige kans om de zaak recht te trekken is om open kaart te spelen tegen dr. Cross. Duke is er echter als de dood voor dat het CDC alle bewoners van Haven zou gaan beschouwen als laboratoriumratten, en hij heeft geen andere keuze dan Mara vrij te laten, in een poging de kwellingen te doen eindigen. Hiervoor heeft ze echter de laatste drie bolletjes aether nodig, die in de brandkast op het politiebureau bewaard worden. Dwight wil de aether aan dr. Cross geven, in de hoop dat die daar een vaccin uit kan distilleren. Audrey blijkt intussen ook besmet. Vince Teagues probeert intussen de politicus Simon (Conrad Coates), die kennelijk schatplichtig is aan de Guard, zo ver te krijgen dat hij zijn politieke invloed aanwendt opdat de gouverneur de CDC zich laat terugtrekken uit Haven.

63. Reflections
Audrey moet uitrukken voor een vrouw die letterlijk in stukken uit elkaar is gevallen. Het spoor leidt naar een koppel lesbische meisjes, waarvan er ééntje de fysieke verschijning van al wie ze in de ogen kijkt, kan veranderen naar de manier waarop hij of zij over zichzelf denkt. Voor Audrey betekent dat alvast goed nieuws, want de ziekte waar ze aan leidt, komt spontaan in remissie. Alleen is het niet duidelijk of dat ook zo zal blijven als ze de kwelling van het meisje onderdrukt. Mara probeert intussen Duke om de vinger te winden. Het laatste restant aether is uit de safe verdwenen, en zowel Dwight, Duke als Nathan - de drie enigen die de code kennen - weten van niets. Vince heeft vernomen dat het CDC niets afweet van dr. Cross' komst naar Haven.

64. Chemistry
Volgens de beelden op de beveiligingscamera is de Guardian Kirk Bowers (Bernard Robichaud) verantwoordelijk voor de diefstal van het laatste restant aether. Mara is echter verdwenen, en het is de vraag of ze met Kirk samenspant, dan wel door hem is ontvoerd, want de Guard draagt haar geen warm hart toe. Terwijl Audreys cellen bezig zijn zichzelf te vernietigen, en dr. Cross wanhopig probeert om het aftakelingsproces te vertragen, speelt Vince voor detectiefje, en ontdekt dat dr. Cross een hele documentatiemap heeft aangelegd over Audrey en haar vroegere persoonlijkheden. Samen met Nathan probeert Audrey haar met de feiten te confronteren, maar omdat ze een beginnende relatie heeft met Dwight, dreigen de partijen tegenover elkaar te komen staan. Dan krijgt Duke van een koerier een wel héél luguber cadeautje...

Disk 4:
65. Chosen
Na dr. Cross' opmerkelijke onthulling moeten de agenten samenspannen om te voorkomen dat Mara een thinnie opent. Die heeft haar ultimatum gesteld: als ze voor het einde van de dag niet terug naar haar eigen wereld kan gaan, zal Duke exploderen en daarbij een ongeziene hoeveelheid kwellingen op de inwoners van Haven loslaten. En ook voor Audrey tikt de klok, want haar gezondheidstoestand gaat met rasse schreden achteruit.

BEELD EN GELUID
Het blijft een spijtige zaak dat na het eerste seizoen E1 Entertainment gestopt is met het uitbrengen van Blu-rays, terwijl die in het buitenland gewoon verkrijgbaar zijn, en E1 zich had kunnen beperken tot het toevoegen van een ander ondertitelingsspoor. Niet alleen E1 maakt overigens die fout, Fox heeft met Black Sails en The Americans hetzelfde geintje uitgehaald. In het digitale tijdperk is Haven nog één van die witte raven die nog op authentieke film wordt opgenomen, wat het toeristische Haven, Maine Nova Scotia, Canada er doet uitzien als een toeristische brochure. Het iets softere beeld verdoezelt op bepaalde momenten gelukkig ook een beetje de soms knullige CGI-effecten. De kleuren zijn eerder somber en neigen vaak naar grijs en donkerblauw, met af en toe wat vies, onaards mosgroen, maar aangezien Haven wordt verondersteld aan de zee te liggen, behoudt de reeks daardoor wel zijn unieke visuele stijl. In close-ups is het detail meer dan bevredigend. Er is zowel een Engelse Dolby Digital 5.1-track als een Dolby Surround 2.0-track aanwezig, en naast de Nederlandse ondertiteling kan je ook voor Engelse close captions opteren. In Haven wordt er al eens iemand neergeschoten of overstelpt met tienduizend mestkevers, of er maakt al eens een aardbeving een vuurtoren met de grond gelijk. De soundstage is netjes op orde en de dialogen zijn helder verstaanbaar, maar vooral in de titelmuziek stoort de PAL-speedup.

EXTRA'S
Opnieuw moeten we spijtig genoeg vaststellen dat E1 Entertainment het niet nodig vindt om het bonusmateriaal van ondertitels te voorzien. Ergerlijker echter is dat ook wat de verpakking betreft er de kantjes worden afgelopen, en alle vier de disks op één spindle zitten, en dat terwijl er voldoende alternatieven op de markt zijn die hooguit een paar centen méér kosten per eenheid. Positief is dat al het bonusmateriaal van de Amerikaanse versie onverkort werd overgenomen. Wat voor dit seizoen betekent dat alle afleveringen van een audiocommentaartrack zijn voorzien; op de laatste aflevering na zijn de deelnemers aan het commentaar telkens twee afleveringen na elkaar dezelfde, met onder meer bedenker Shawn Piller, acteurs Emily Rose, Lucas Bryant en Adam Copeland, en enkele regisseurs en scenaristen. Een collectie van 13 featurettes Inside Haven (46:59) bevatten even veel elektronische perskits als er afleveringen in dit (halve) seizoen zijn, waarin op een drafje de highlights worden getoond. De vierde disk bevat ook nog twee korte documentaires. Haven: Origins: Witches are born (7:11) en Haven: Origins: Native breaks free (6:50) zijn geschiedkundige mockumentaries waarin de tot tweehonderd jaar oude geschiedenis wordt getoond die uiteindelijk zal leiden tot de toestanden in het vredige kuststadje. Op de eerste disk wordt u zo goed als verplicht om naar enkele cross-promotionele trailers te kijken.

CONCLUSIE
De eindspurt is ingezet voor Haven, en in dit vijfde seizoen proberen de scenaristen toch nog om een aanvaardbaar einde te breien aan de gebeurtenissen in het door paranormale plagen belaagde stadje. Haven was nooit een echte hoogvlieger, maar dankzij de inzet van acteurs die er duidelijk zin in hebben, is de reeks altijd behoorlijk amusant gebleven - zeker naar de normen van SyFy-spektakel, u weet wel, de zender achter blockbusters als Sharknado en Z-Nation met een gezamenlijk budget het equivalent van de prijs van drie gesneden volkorenbroden. E1 biedt een aanvaardbare presentatie, maar volhardt tegelijk in de gebruikelijke fouten (geen Blu-ray, crappy doosjes, geen ondertitelde extra's).