FILM
Stel je even voor dat de stereotiepe figuren uit tekenfilms - Toons - echte levende personen zouden zijn, die vooral erg geliefd zijn in de filmproductie omdat ze zonder morren verplettering door ijskasten, piano's, aambeelden, in de lucht vliegen met dynamiet en dergelijke kunnen overleven. Vanuit dit uitgangspunt worden we terug gekatapulteerd naar het (fictieve) Hollywood aan het eind van de jaren '50. Tekenfilmkonijn Roger Rabbit (Charles Fleischer) vormt de helft van een beroemd tekenfilmduo samen met de vuilbekkende en sigaren rokende Baby Herman (Lou Hirsch), waarbij de premisse van de tekenfilmpjes telkens is dat de babysitter Roger Baby Herman moet weerhouden van ongevallen in huis, terwijl hij zelf de klappen mag incasseren. Alhoewel het een groot succes, is laat Roger zijn carrière verwateren omdat zijn vrouw, de sexy en iets minder konijnachtige Jessica Rabbit (Kathleen Turner) aanpapt met de eigenaar van de tekenfilmstad Toontown, Marvin Acme (Stubby Kaye). De al even stereotiepe detectieve Eddie Valiant (Bob Hoskins) krijgt van tekenfilm-mogul R.K. Maroon (Alan Tilvern) de opdracht om een reeks compromitterende foto's te schieten van Jessica. Roger stort mentaal in wanneer de detective hem de foto's toons, en Eddie schijnt daar geen slecht geweten over te hebben, want zijn broer was ooit vermoord door een Toon - door een piano op zijn hoofd te krijgen, hoe typisch - en sindsdien moet hij niets meer van de tekenfilmfiguurtjes weten.


's Anderendaags ontwaakt hij met een kater én met het bericht dat zijn speurwerk een reeks noodlottige acties heeft veroorzaakt: Roger Rabbit is op de vlucht voor de wet, vertegenwoordigd door de sadistische Judge Doom (Christopher Lloyd), voor de moord op Marvin Acme. Eddie beleeft de schrik van zijn leven wanneer Roger - die beweert dat hij onschuldig is - in zijn appartement ondergedoken zit. Hij wil het irritante konijn prompt de deur uitkeilen, maar Roger heeft zijn lot al letterlijk - met een paar handboeien - verbonden met dat van Eddie, en samen gaan ze op de loop. Eddies speurwerk leert hem al gauw dat de moord die Roger in de schoenen wordt geschoven een deel is van een veel omvattender plan om het aanschijn van Toontown radicaal te veranderen. Naast Judge Doom moet Eddie ook nog een bende wezels afschudden die fanatiek jacht maken op het konijn, alsook uitvissen welke rol Jessica in het geheel speelt. En voor zo'n opdracht is de assistentie van Roger eerder een nadeel dan een voordeel.


Twee jaar en half heeft regisseur Robert Zemeckis (Back To The Future) aan deze film gewerkt, geassisteerd door producer Steven Spielberg, die tekende voor de speciale effecten. Who Framed Roger Rabbit? is in zijn soort een unieke mengeling van klassieke actie en live action-film, en dat in een tijdperk waarin men nog niet de beschikking had over CGI zoals vandaag. De film is dan ook in drie keer gemaakt: eerst werd de actie met de echte acteurs gefilmd, daar werd dan de animatie overheen getekend, en tot slot heeft Industrial Light & Magic hier speciale effecten, zoals textuur, schaduw en driedimensionaliteit aan toegevoegd. En visueel mag de film er best wezen. Het verhaal heeft niet veel om het lijf, en is een mengeling van veelal domme cartoon-clichés en een standaard jaren '40-detectivestory, met een ontknoping die je al lang op voorhand voelt aankomen.


De meerwaarde van de film zit 'm in het feit dat deze film één lange hommage is aan de tekenfilmmakers van weleer, maar dan nog een tikje extremer in het burleske, alsof de Toons én de makers allebei op de verkeerde soort paddestoelen aan het trippen is. De vergelijking met Spielberg's compleet over de top geduwde Animaniacs is treffend. Alhoewel het originele karakter Roger Rabbit duidelijk een amalgaam is van verschillende klassieke tekenfilmfiguren, figureren verschillende bekende figuren uit de Disney- en Warner Bros-stal in het geheel, zoals Bugs Bunny, Yosemite Sam, Mickey Mouse, Dumbo, Droopy en nog tientallen anderen. Het laten opdraven van figuren zoals Betty Boop, nog in zwart-wit (en daardoor aan lager wal geraakt), bewijst tevens dat de makers hun klassiekers kennen. Overigens heeft men de legendarische stemacteurs als Mel Blanc, die ondermeer verantwoordelijk is voor het catchy slang-Engels van Bugs Bunny, laten opdraven om hun figuurtjes een paar lijnen te laten zeggen. Hoe men dit auteursrechtelijk heeft kunnen verwezenlijken, is mogelijk nog een grotere klus geweest dan het maken van de film zelf. Naast al deze gastrollen is het aantal referenties naar deze klassieke tekenfilms niet te tellen. Zo is bijvoorbeeld de naam van Marvin Acme duidelijk ontleend aan A.C.M.E., het postorderbedrijf waarbij Will E. Coyote uit de Roadrunner-tekenfilms altijd zijn accessoires bestelt. In de echte rollen herkennen we onder meer Bob Hoskins en Christopher Lloyd, die feitelijk voldoende hebben aan het spelen op automatische piloot, omdat hun rollen nogal vrij geclicheerd zijn, én omdat ze voortdurend op een bluescreen moeten spelen tegenover een imaginair konijn. Niet dit maar de vele inside-jokes en de verbluffende en toch nog ambachtelijke animatie vormen de voornaamste reden van bestaan van deze film, alsook het grote aantal (technische) prijzen die deze film te beurt vielen. Al vast er af en toe ook wel eens een anachronisme te bespeuren: Tinkerbell komt uit Peter Pan (1953), zes jaar nadat deze film zich zogezegd afspeelt.


In een tijdperk waarin we films als Monsters Inc. gewoon zijn lijkt dit allemaal een beetje gedateerd, maar Who Framed Roger Rabbit? is zo één van die animatiefilms die in het verleden de grenzen van het mogelijke alweer wat verlegd heeft, en voor velen, waaronder ondergetekende, een mooi stukje jeugdnostalgie, in DVD-middens al lang geanticipeerd. Interessant weetje is overigens dat Kathleen Turner ongecrediteerd de stem van Jessica Rabbit heeft ingesproken. Wél heeft de (zelf-)censuur op deze disc toegeslagen, en zijn enkele pikantere standjes van Jessica ingekleed geworden, en enkele obscene gebaren van Baby Herman verdoezeld.


BEELD EN GELUID
Ondanks de ouderdom en ondanks het feit dat een mengeling van gewone actie en animatie zowat de ergst denkbeeldige nachtmerrie moet zijn voor bedenkers van compressie-algoritmen, ziet Who Framed Roger Rabbit? er na vijftien jaar ongelofelijk fris en goed uit. Natuurlijk is het moeilijk om voor een film uit 1988 de perfectie op het gebied van beeld te bereiken, en er zitten dan ook wel hier en daar een paar artefacts in het beeld, voornamelijk in de geanimeerde stukken uiteraard, en in de donkerdere scènes, zoals op Eddies kantoor, is er wel wat grain waar te nemen, maar deze nieuwe transfer kan worden beschouwd als een terecht compliment voor Buena Vista. Ongeveer een zelfde opmerking kan gemaakt worden voor het geluid: je kan niet echt van een natuurlijk omgevingsgeluid spreken wanneer het gros van de geluidseffecten bestaat uit klokken die schellen wanneer Roger Rabbit alweer een ongewilde aanvaring heeft met een uit het niets opdoemende strijkplank, maar als we even vergeten dat elke soundscape voor deze film per defintie goochelarij is, klinkt de Engelse Dolby Digital 5.1-track duidelijk geprononceerd, met voldoend detail achteraan, maar soms wat plat en weinig aggressief. Aangezien het gros van de acteurs zijn stem heeft moeten inspreken met een stem die klinkt alsof hun longen gevuld zijn met helium en op tempo van een 78-toerenplaat is ook hier weinig natuurlijks aan, maar laten we het er maar op houden dat dit in het verlengde van de film ligt. Technisch kunnen we dus stellen dat met deze release niets mis is, en zelfs tot de betere middelmaat behoort.


EXTRA'S
Vooraleer iedereen zijn verbijstering gaat uiten over het feit dat een niet verwaarloosbaar aantal van de extra's tweemaal op het schijfje voorkomt, en alle extra's op het tweede schijfje ook nog eens alleen in het Frans ondertiteld zijn, dient U te weten dat Buena Vista oorspronkelijk alleen van plan was om een 1-discversie uit te brengen, met slechts een beperkt aantal - wel Nederlands ondertitelde - extra's. Slechts op het laatste nippertje werd besloten om de tweede bonusdisc, normaal alleen bestemd voor de Franstalige markt, maar gelukkig wel voorzien van Engelse spraak, hier aan toe te voegen. Omdat een deel van de extra's overlapt, heeft men bovendien besloten om de 2-discversie uit te brengen tegen de prijs van een 1-discversie. En in plaats men nu Buena Vista hierover gaat uitkafferen, vinden we dat dit laatste gebaar eerder alle lof verdient. Enige minpuntje hierbij is dat door het feit dat enkele van de extra's dubbel staan, de commentaartrack zoals op de R1-disc van de eerste disc is verdwenen.

Maar de selectie aan extra's mag er zeker en vast wezen! Eerst en vooral zit de disc mooi in elkaar, met thematische menu's, waarbij je, als je iets verkeerds selecteert, geheid een bokshandschoen of een taart in je gezicht krijgt. Bovendien zijn de verplicht opgelepelde trailers van anders hier verdwenen, bravo! Op het hoofdscherm van de eerste disc is er ook een optie aanwezig met het hoofd van Roger Rabbit, waarbij je een stukje van een dikke minuut uit de film te zien krijgt, namelijk de scène waarin Roger op het kantoor van R.K. Maroon een borrel drinkt om zijn liefdesverdriet te verwerken. Het hoe en waarom hiervan is ons niet helemaal duidelijk. Stap voor de rest maar in Benny de Taxi en laat je rondvoeren door Toontown!


De eigenlijke extra's, dan. Een commentaartrack is niet aanwezig, maar je kan wel een alternatief ondertitelingsspoor "Toontown Confidential" kiezen, waardoor je tijdens de film een hoop interessante wetenswaardigheden kan te weten komen. De documentaire "Who Made Roger Rabbit" geeft ons een 11 minuten durende rondleiding door stemacteur Charles "Roger Rabbit" Fleischer, die ons wat inzicht geeft in het proces van de film in drie fasen te schieten, en welke truukjes hiervoor op de set moesten worden aangewend. Ook vinden we een volledig afgewerkte verwijderde scène terug, met vooraf een woordje commentaar door Robert Zemeckis, samen goed voor negen minuten film. Dé extra feature om je bij te bescheuren zijn drie extra Roger Rabbit & Baby Herman-cartoons, die naderhand door Disney zijn gemaakt om als voorfilmpje te tonen bij andere films. Totnogtoe gegeerde collector's items, maar door deze nu vrij te geven op de DVD zal Buena Vista ongelofelijk veel fans een plezier doen. In het eerste, "Tummy Trouble", slikt Baby Herman een rammelaar in, en Roger Rabbits pogingen om hem naar het ziekenhuis te brengen ontaarden in een vreselijke serie medische "ongelukjes". In "Rollercoaster Rabbit", nummer twee, gaan Herman en Roger naar de kermis. Wanneer Herman zijn rode ballon verliest, en deze vervolgens probeert terug te vangen, langs verschillende potentieel dodelijke kermisattracties, is het alweer Roger die de meeste klappen moet opvangen. Tot slot in "Trail Mix-Up" gaan Roger en Herman op overlevingstocht door de natuur. Bosbranden, bijennesten, een waterval, niets blijft hen bespaard. Tot slot vinden we op disc 1 nog een vrij banaal spelletje en twee easter eggs.


Disc 2 bevat dus, zoals gezegd, op het alternatief ondertitelinsspoor en de easter eggs na, dezelfde extra's, maar ook nog wat méér, alhoewel we hierbij wel een Nederlandse ondertiteling moeten missen. De Franse ondertiteling is gelukkig uitschakelbaar. Eerst en vooral kunnen we een tochtje maken door Eddie Valiants bureau, en daarbij een hele hoop conceptuele tekeningen, foto's en artwork bekijken. Je kan ook met het vergrootglas wat rondsnuffelen in zijn kantoor, en de kans bestaat dat je er ergens op een derde easter egg stuit. In de sectie "Before and After" krijgen we in split-screen een vergelijking tussen de finale versie en het ruwe bluescreen-materiaal van de scène met Eddies intocht in Toontown, waarbij hij onder meer samen met Droopy de lift neemt. In de 3 minuten durende korte featurette "Toon stand-ins" wordt ons getoond hoe men tijdens de opnames soms plastieken modellen gebruikte voor de toons, zoals bij de knokpartij van de wezels in de bar. Hoofdmoot op deze tweede bonusdisc is zonder meer de extensieve documentaire "Behind the Ears" van 36 minuten, waarbij iedereen die met de film te maken had, van producent Steven Spielberg over Robert Zemeckis tot de verschillende verantwoordelijken voor de special effects en de animatoren, hun betrokkenheid bij het project toelichten. De kortere featurette "On Set!" toont ons een B-roll gedraaid tijdens het schieten van de scène waarbij Roger en Eddie in Benny de taxi rijden.


CONCLUSIE
Who Framed Roger Rabbit? is een erg verdienstelijke film van Robert Zemeckis, misschien inhoudelijk niet, maar vormelijk wel grensverleggend. De transfer is prima en ondanks het ontbreken van de commentaartrack zijn de extra's om van te snoepen, vooral dan de extra Roger Rabbit-cartoons.