FILM
De film start in een feestelijke stemming, met het huwelijk van Tom Branson (Allen Leech) met Lucy (Tuppence Middleton). Douarière Violet Crawley (Maggie Smith) ontbiedt haar notaris: kennelijk heeft ze vijftig jaar geleden een week doorgebracht in het zuiden van Frankrijk op het landgoed van de markies van Montmirail, en nu de oude zijn hoofd te rusten heeft gelegd, blijkt zij de kast van een villa geërfd te hebben. Ze besluit om het ding weg te schenken aan Sybbie (Fifi Hart), omdat dat de enige van haar achterkleinkinderen is die niet kan rekenen op een erfenis. Wie daar niet zo mee opgezet is, is de nieuwe markies van Montmirail  (Jonathan Zaccaï) zelf, en dan nog minder zijn moeder (Nathalie Baye), die menen dat de oude markies onderweg ergens een vijs is kwijtgeraakt. Robert (Hugh Bonneville) besluit om met een deel van zijn familie naar het zuiden van Frankrijk af te reizen om de plooien glad te strijken. Gaandeweg wacht hem een onprettige verrassing, want de stomende romance van een week die zijn moeder heeft beleefd, passeerde de revue ongeveer negen maanden voor zijn geboorte, wat zou betekenen dat hij een bastaardkind zou kunnen zijn.




En het is maar net goed dat de familie een maand niet op Downton verblijft. Een filmploeg heeft namelijk het plan opgevat om in het kasteel een film op te nemen, en de financiële compensatie daarvoor zou zeer welgekomen zijn, want het dak van Downton lijkt intussen als het regent op de watervallen van Coo. Mary (Michelle Dockery) blijft ter plekke om te zien dat de filmploeg niet te veel kostbare vazen omstoot of met het zilverwerk gaat lopen. De filmproductie kent echter problemen: het is nog een stomme film, en de grote hype in Hollywood zijn de zogenaamde talkies. Wanneer de ster van de film, Myrna Dalgliesh (Laura Haddock), op de set verschijnt, is het duidelijk waarom de bloedmooie actrice alleen in stomme films gedijt; ze heeft een stem als schuurpapier. Never meet your heroes, zeggen ze dan, en grote fan Daisy (Sophie McShera) moet tot haar schade en schande ondervinden dat Dalgliesh het personeel bekijkt als snotkeutels. Regisseur Jack Barber (Hugh Dancy) zit met de handen in het haar, want hij is niet voorzien op een film met dialoog. Gelukkig is er nog doorgewinterde filmfanaat Molesley (Kevin Doyle), die het als een eer ziet om dialogen voor de film te schrijven. Bovendien valt lady Mary tijdens de nasynchronisatie in voor Myrna, ondanks het feit dat die laatste zich gekrenkt voelt.




Myrna's tegenspeler, Guy Dexter (Dominic West), heeft alvast minder kapsones. Hij voelt zich bovendien op homoseksueel gebied aangetrokken tot butler Thomas Barrow (Robert James-Collier), die net te horen gekregen heeft dat zijn vriend uit de eerste Downton Abbey-film gaat trouwen, al is het maar voor de schone schijn. Het komt dan ook als een geschenk uit de hemel dat Dexter hem wil engageren als persoonlijke assistent. Dit zou evenwel betekenen dat Barrow afscheid moet nemen als butler van Downton Abbey. En tot overmaat van ramp geven de figuranten er de brui aan, net vooraleer er nog een groots opgezette scène moet worden gedraaid tijdens een chique banket. Het personeel van Downton is maar wat bereid om de vrijgekomen plaatsen in te vullen, en ze wanen zich alvast sterren.




Downton Abbey 2: A New Era is de tweede toegift na de succesvolle televisieserie die de bakens van het belle epoque-drama verzette en een household name werd in vele televisiehuiskamers. Ergens is deze tweede kers op de taart dan ook waarschijnlijk de laatste: wellicht is het een milde spoiler maar u hebt deze ongetwijfeld al opgevangen: Maggie Smith neemt definitief afscheid van haar personage Violet Crawley. Ze liet eerder weten dat het verhaal van de douarière wat haar betreft afgelopen was, al was het alleen al omdat haar personage volgende de chronologie van de reeks intussen al een jaar of honderd moet zijn. Het script is niet alleen gebalanceerd, ook weten de scenaristen er een interessante draai aan te geven door een deel van de plot op te hangen aan de geschiedenis en de teloorgang van de stomme film. Er wordt zorgvuldig afgewogen dat alle klassieke Downton-personages evenveel schermtijd bemeten krijgen, en er is plaats voor een insider-grapje. Zo denkt een Franse hoedenverkoper op gegeven ogenblik dat Carson (Jim Carter) en Maud Bagshaw (Imelda Staunton) een echtpaar zijn, wat tot hevige ontkenning leidt, maar des te grappiger is omdat de acteurs dat in het werkelijke leven inderdaad zijn.




Downton Abbey blijft in de eerste plaats heerlijk en soms een beetje zoetsappig escapisme, dat vooral liefhebbers van adellijke landhuizen en bonte kostuumdrama's zal plezieren. Evenwel is de film niet echt geschikt als inleiding op de reeks, want wie niet vertrouwd is met de pikorde upstairs en downstairs, zal bij het bekijken van deze film hopeloos verloren lopen in de veelheid aan personages. De film moet dan ook vooral een toegift zijn aan de fans die vanaf het begin de reeks in hun hart hebben gedragen. Wie er zeker beter bij is gevaren, zijn de eigenaars van Highclere Castle, die hun deuren - oh ironie - hebben opengezet voor een filmploeg die een film zijn komen draaien over een landhuis dat zijn deuren heeft opengezet voor een filmploeg. Kan het nog symbolischer afsluiten?

BEELD EN GELUID
Het slechte nieuws is dat, net als bij de eerste Downton Abbey-film, Universal het vertikt om deze uit te brengen op UHD met Nederlandse ondertitels, en daarmee het slechte voorbeeld van onder meer Disney volgt. Het goede nieuws evenwel is dat de beeldtransfer werkelijk een juweeltje is, met veel rijkgeschakeerde details in het interieur van Downton, veel scherpte en ook een mooie detaillering in gelaatsuitdrukkingen en diens meer. De kleuren zijn zeer natuurlijk en de lichtinval in het kasteel is mooi zacht, met veel pasteltinten. De geluidstrack is uitgevoerd in Dolby TrueHD Atmos 7.1.4, waarmee de disk echt barstensvol staat, want naast de extra's is er nog een Atmostrack in het Duits ook. Veel actie moet je in Downton Abbey niet verwachten, maar vooral de meeslepende muziek van John Lunn is wervelend, en de atmosfeer die wordt opgeroepen is heerlijk, met onder meer een gezellige drukte eens Downton wordt overgenomen door een filmploeg met alles erop en eraan. De kijkwijzers voor angst en grof taalgebruik slaan overigens compleet nergens op, een bewijs van het failliet van dat systeem.




EXTRA'S
Er is wat extra materiaal aanwezig, maar veel diepgang zit er niet in. Er is wel een audiocommentaar door regisseur Simon Curtis, dat vooral zeer standaard de aspecten van de film overloopt, en vooral wat wetenswaardigheden aanreikt voor wie al meer vertrouwd is met de reeks. In Good to be Back (3:38) krijgen we eerder een wollig werkstukje waarin iedereen om beurt mag komen zeggen dat het leuk is om weer op de set te zijn. Return to Downton Abbey: The Making of a New Era (11:37) is een algemene making-of die start met de huwelijksscènes en onder meer de cast, de sets en het scenario overloopt. A Legendary Character (4:10) moet een passend afscheid zijn voor Maggie Smith's personage, en Creating the Film... Within the Film (9:26) is vooral interessant omdat de film die binnen de film werd gedraaid, werd gemaakt met de middelen van het einde van de jaren '20 van vorige eeuw, compleet met oude opnameapparatuur. Her Majesty's Yacht Britannia (2:53) gaat over het schip dat in de film gebruikt wordt, en tenslotte in Spill the Tea(time) (2:23) krijgen we een gezellig theekransje met Allen Leech (Tom) en Laura Carmichael (Edith).

CONCLUSIE
De magie van Downton Abbey gaat nooit helemaal verloren, maar deze laatste film voelt toch werkelijk als het orgelpunt na een lange en copieuze maaltijd. De productiewaarde van de film is heel hoog, en dat reflecteert op de standaard waarmee de Blu-ray geproduceerd wordt, maar we vermoeden dat nu het doek definitief is gevallen over Downton.