Deze film maakt deel uit van Warners Tennessee Williams Collection, waartoe ook nog The Roman Spring of Mrs. Stone, Cat On A Hot Tin Roof, The Night of the Iguana en A Streetcar Named Desire S.E. behoren.

FILM
Vier jaar na hun door critici en het publiek gelauwerde samenwerking in Cat On A Hot Tin Roof sloegen cineast Richard Brooks en acteur Paul Newman opnieuw de handen in elkaar voor een adaptatie van een Tennessee Williams toneelstuk. De carrière van beide had in 1962 een hoge vlucht genomen – Newman had er net zijn meest iconische rol opzitten in het fabuleuze The Hustler, terwijl Brooks een scenario-oscar ontving voor Elmer Gantry – zodat een terugkeer naar het Tennessee Williams’ Zuiden eerder een prestigeproject was dan het incashen van een groeiende populariteit. Levert hun liefde voor het bronmateriaal ook spetterende cinema op? Helaas niet, want Sweet Bird Of Youth recycleert voornamelijk thema's en personages uit vorige Williamsverfilmingen, zonder er een adequate sociale moraal, sprankelende dialogen of intrigerende plotwendingen aan toe te voegen.

Newman speelt Chance Wayne, een Hollywood-wannabe die na een mislukte zoektocht naar roem in L.A. terugkeert naar zijn geboortestad. Op de achterbank van zijn cabriolet voert hij de straalbezopen Alexandra Del Lago mee, ooit gevierd als actrice maar nu aan lagerwal geraakt. Toch tracht Chance via haar – in een laatste wanhoopsdaad – alsnog een doorbraak in de filmbusiness te kunnen forceren. Een andere reden om zin thuishaven weer op te zoeken is echter de hoop op verzoening met Heavenly, dochter van de invloedrijkste politicus van de stad: Tom Finley. Nadat zij zwanger raakte van Chance moest ze van haar vader immers een verplichte abortus ondergaan en voorgoed de banden met de vader van haar ongeboren kind breken. En nu Finley's herverkiezing op til staat kan de gehaaide politicus het zich niet veroorloven dat dit verhaal naar de buitenwereld uitlekt. Kortom: Chance Wayne’s terugkeer doet ooit de assen van een turbulent verleden heel wat nieuwe problemen ontvlammen.

De praatzieke, melodramatische vertelwijze van Tennessee Williams leent zich prima voor theater, maar op het witte doek vallen zijn woorden en plots – op één of twee uitzonderingen na – doorgaans te tenenkrullend pompeus uit. Sweet Bird Of Youth is misschien wel het beste bewijs hiervan. Hopeloos verouderd qua structuur, personages en thematiek kan de prent op geen enkel moment de indruk wekken meer te zijn dan gepreek voor de bekeerden: een liefdesbrief aan iedereen die Williams in dezelfde categorie plaatst als Sophocles en Shakespeare. Ondergetekende behoort niet tot de categorie die de theaterauteur op een piëdestal plaatst en was bijgevolg niet onder de indruk van de 'Zuidelijke charme' die wordt geëtaleerd of van de slechte poging te verhullen dat Sweet Bird Of Youth zijn origine kende op het podium.



Maar, hoor ik de Williamsfanaten al fluisteren, het is maar logisch dat de film niet de kwaliteit haalt van bijvoorbeeld een Streetcar. Immers, in de nadagen van het beruchte Hayes Office liet de censuurcommissie enkele cruciale elementen uit het oorspronkelijke stuk niet toe in het scenario. Op de planken moest Heavenly bijvoorbeeld een hysterectomie ondergaan nadat ze een S.O.A. kreeg van een nacht met Chance. En de moraalridders aan de westkust van de USA konden al helemaal niet lachen met de castratie die de grandioze finale vormde van het stuk. Ja, deze veranderingen komen de prent zeker niet ten goede – evenmin als een onlogisch happy end – maar om nu te zeggen dat ze het verschil maken tussen een slechte en een goede film? Absoluut niet. Daarvoor zijn de alteraties ten behoeve van de censuur te triviaal in verhouding met de overkoepelende verhaallijn.

Waar Paul Newman met een prima vertolking Cat On A Hot Tin Roof nog enigszins wist te redden, slaagt hij niet in hetzelfde huzarenstukje in Sweet Bird Of Youth. Zijn Chance mist diepgang, passie en, cruciaal, het ongebreidelde, naïeve optimisme dat het karakter zou moeten typeren. Geraldine Page tuimelt dan weer te vaak van de slappe koord tussen dramatiek en stereotiep in een rol die Tennessee Williams als de pessimistische toekomstvisie van zichzelf zag. Beter brengt Ed Begly het er vanaf als Finley – hij hield zelfs een oscar over aan zijn vertolking. Maar zij die de andere films uit Warners Tennessee Williams Collectie al hebben gezien, kunnen niet anders dan de performance categoriseren als een light-versie van Big Daddy uit Cat On A Hot Tin Roof. Uit die prent herkennen we ook Madeleine Sherwood, in een kleine maar cruciale bijrol. Maar dé vertolkingen van de film behoren Rip Torn en Shirley Knight toe. Torn is jong, arrogant en dynamisch als Tom Finley, een rol die hem eerder al een Tony Award opleverde op Broadway. En als zijn zus Heavenly steelt Shirley Knight de show met een performance die het midden houdt tussen een naïef engeltje en een zelfverzekerde jonge vrouw.

Met enkel een handvol goede vertolkingen om op terug te vallen, een regie en montage die op gekunstelde wijze heden en verleden met elkaar trachten te mengen, en een verhaal met een ellenlange baard, kan Sweet Bird Of Youth er niet prat op gaan een klassieker onder de toneelverfilmingen te zijn. Liefhebbers van Tennessee Williams zullen er probleemloos de personages in herkennen die hij eindeloos van zichzelf plagieert, maar zij de schrijver geen warm hart toedragen – of er gewoonweg onverschillig tegenover staan – valt geen slapeloze tijd te garanderen bij het bekijken van de prent.



BEELD EN GELUID
Van alle films in de Tennessee Williams Collectie heeft Sweet Bird Of Youth zonder twijfel de minst goede transfer gekregen. Grain is regelmatig aanwezig, scherpte en het contrast zijn in orde, maar het kleurenpalet straalt doffe ellende uit, een beetje zoals de film zelf dus. Het geluid werd in origineel monoformaat op de schijf geperst en doet wat het moet doen: de dialogen helder en duidelijk weergeven, niets meer, niets minder.

EXTRA'S
Chasing Time (12 min.) heet de featurette die de belangrijkste bonus vormt op deze dvd. Via interviews met de nog levende betrokkenen, filmfragmenten en observaties van filmacademici tracht de iets te flatterende docu een beeld te schetsen van wat Sweet Bird Of Youth memorabel zou moeten maken. De Trailer (2 min.) op de schijf slaagt daar alvast niet in. En een Screentest (4 min.) met Rip Torn in de rol van Chance, met Geraldine Page als tegenspeelster, toont hoe een alternatieve versie van de prent er had kunnen uitzien.

CONCLUSIE
Sweet Bird Of Youth is een pompeus melodrama vol personages die ons emotioneel niet kunnen engageren en met dialogen en verhaallijnen die vernieuwend noch relevant zijn. Enkel knappe vertolkingen van Rip Torn, Shirley Knight en (in mindere mate) Ed Begley en Madeleine Sherwood zijn feitelijk het vermelden waard. Beeld en geluid zijn degelijk, maar de bonussectie eerder karig.