FILM
De geroyeerde generaal Eugene Irwin (Robert Redford) wordt door een militaire rechtbank veroordeeld wegens een inschattingsfout die in Afrika het leven van acht van zijn manschappen heeft gekost. Na een plea bargain belandt hij voor tien jaar achter de tralies van The Castle, een speciaal voor Amerikaanse soldaten ingerichte gevangenis, waar directeur-kolonel-pafzak Winter (James Gandolfini) de plak zwaait. Winter houdt zich onledig met het treiteren en mishandelen van de gevangenen, en doet niets liever dan ze tegen elkaar opzetten, om een excuus te creëren om het vuur te mogen openen. Desondanks is de reputatie van generaal Irwin hem voorafgegaan, en betoont de directeur hem aanvankelijk respect, dat al snel vervaagt wanneer de generaal zijn minachting toont voor militairen als Winter die hun carrière van achter een bureau hebben uitgebouwd. Als demoraliserend werkje laat Winter de gevangenen de 19de eeuwse oorspronkelijke omwalling van de gevangenis restaureren, wat door gebrek aan discipline keer op keer mislukt. Het is hem dan ook een door in het oog wanneer Irwin de soldaten de nodige werkethiek meegeeft; wanneer de muur er eindelijk staat, laat Winter uit frustratie de bulldozers aanrukken om het ding terug plat te gooien. Bij de schermutselingen loopt een opstandig gevangene (Ramon Aguilar) tegen een kogel aan. Winter kan het niet verkroppen dat Irwin een alsmaar groeiende aanhang verwerft bij zijn medegevangenen, die tegen alle regels van de gevangenis in Irwin erkennen als hun meerdere in rang. Irwin van zijn kant wil dat de kolonel, die reeds een laatste waarschuwing heeft gekregen van zijn meerderen, na het incident ontslag neemt als gevangenisdirecteur. Die weigert dat natuurlijk, en om zijn punt te bewijzen dat Winter te incompetent is om de gevangenis te besturen, zweert Irwin om The Castle tegen het volgende inspectiebezoek te herschapen in één reddeloze smeulende puinhoop.

Op papier heeft The Last Castle goeie overlevingskansen: Robert Redford herneemt zijn rol als sociaal geëngageerde gevangene met in koeien van letters "ik ben beter dan de rest" op zijn voorhoofd getatoeëerd uit Brubaker, en als tegenspeler gaat hij de confrontatie aan met Sopranos-ster James Gandolfini. Nuance is echter een begrip dat totaal haaks staat op de toon van de film. Regisseur Rod Lurie graait niet alleen gretig uit de pot clichés over gevangenisfilms; zoals daar zijn, in niet-stijgende volgorde van belangrijkheid: wrede directeur, ''eén of meerdere medegevangene(n) rijp voor het gekkenhuis, mol tussen de medegevangenen, hoofdrolspeler die aanvankelijk zijn tijd zonder kleerscheuren wil uitzitten maar door de gebeurtenissen wordt meegezogen, vertroebelde familierelatie, én de grootste dooddoener aller tijden, "I knew your father". Dat Redfords personage enerzijds nog gekweld wordt door het traumatische gegeven of hij nu al dan niet verantwoordelijk is voor acht doden, en er anderzijds geen graten in ziet om het leven van al zijn medegevangenen in de waagschaal te gooien, alleen maar om te bewijzen dat hij een punt heeft, doet enkel het vermoeden rijzen dat hij inderdaad het leven van zijn ondergeschikten niet erg veel waard acht, en dat maakt hem een stuk minder sympathiek dan de regisseur ons wil doen geloven. Wat de film uiteindelijk finaal nekt is de patriottistische saus waarmee het geheel is overgoten, waarin standaard-axioma's gelden dat een échte Amerikaanse soldaat pas écht een waarachtige soldaat is als hij van een gehesen vlag spontaan in een orgasme van vaderlandslievendheid uitbarst.

Op de meest glorierijke momenten heeft de film wat trekjes van The Rock, maar dan met een tiende van het budget en een twintigste van de inspiratie#. Doodgeslagen worden met clichés is niet noodzakelijk een ernstig tekort, als het tenminste met overtuiging wordt gedaan, en daar ontbreekt het deze film aan. Zelfs acteurs van het kaliber van Robert Redford en James Gandolfini kunnen de meubelen niet redden als de ene onlogische plotwending de andere opvolgt.

BEELD EN GELUID
Op een heel klein beetje shimmering op de achtergrond na, zichtbaar bij onder meer de rondvliegende helikopter, is dit een mooie en scherpe beeldtransfer met een uitstekend contrast. Vooral de druilerige sfeer blijft goed hangen, één scène waarbij het buiten oude wijven regent spreetk daarbij boekdelen, en op misschien wat minimale digitale grain na hebben we geen noemenswaardige opmerkingen. De Engelse Dolby Digital 5.1-track is zeer ruimtelijk gespreid en klinkt natuurlijk, maar de DTS-track uit de regio-1 release is niet weerhouden, en dat is wel jammer, zeker omdat er ruimte benomen wordt door een onnodige 2.0-geluidstrack.

EXTRA'S
Regisseur Rod Lurie geeft een interessante audiocommentaartrack weg met een hoog intern keuen-gehalte, maar kan het niet laten om een politieke boodschap te willen brengen, en daar heeft de film toch niet genoeg intellectuele bagage voor. De track mist ook een Nederlandse ondertiteling. In de korte documentaire "Inside The Walls Of The Last Castle" krijgen we niet meer dan wat we van een promo-featurette gewoon zijn, en 9 verwijderde scènes krijgen een toegevoegd commentaar mee van de regisseur; ze zijn wel ondertiteld, het commentaar niet. Als afsluiter vinden we nog een bioscooptrailer. Al bij al is de extra's-sectie een redelijk mager beestje.

CONCLUSIE
Kijken en doorslikken met een bruistablet.