FILM
Koel van beelden, maar met een hartverwarmende impact. Dat is in een notendop Let The Right One In, een Zweedse film die alle genreconventies op zijn kop zet en mede daardoor dé filmische verrassing van het jaar is. Meer over de prent zeggen, zou doodzonde zijn. Let The Right One In verdient namelijk een maagdelijke kijker: eender wat deze bespreking aanhaalt - plot, sfeer, originaliteit - kan het kijkplezier louter verminderen. Daarom stel ik nu de ongewone vraag om niet verder te lezen. Als je waarlijk verrast, beangstigd, geamuseerd en ontroerd wilt worden, mag - nee, moet - je de volgende alinea's overslaan. Haal de film blind in huis, bekijk hem en kom daarna desnoods nog eens kijken of je het met het onderstaande eens bent. Tegen wie toch wat houvast nodig heeft, uit angst dat Let The Right One In geen spek voor zijn/haar bek is, kan ik enkel het volgende zeggen: de kans is klein dat je dit jaar een betere film zal zien.




Begin jaren tachtig. Oskar is een 12-jarige jongen die na de scheiding van zijn ouders bij zijn moeder woont in een grauw appartementsblok. Op school is hij het slachtoffer van een trio hardnekkige pesters. Oskar plant wel wraak, maar durft als puntje bij paaltje komt niets te ondernemen. Wanneer hij een nieuw buurmeisje krijgt, de teruggetrokken Eli, moedigt zij hem aan om meer voor zichzelf op te komen. Al snel groeit er vriendschap tussen Oskar en Eli, hoewel het meisje altijd een zekere afstand bewaart. De reden hiervoor is ongewoon: Eli is een vampier die in de kille Zweedse nachten het bloed van marginale slachtoffers drinkt. Terwijl zij niets liever wil dan de lieve, naïeve Oskar te beschermen, beseft ze dat hun samenzijn ook gevaren inhoudt. Want de overlevingsdriften van een vampier zijn sterk.




Let The Right One In schuwt de gruwel niet. Wanneer Eli haar slachtoffers belaagt, kleurt de sneeuw steevast bloedrood. Ook wat er gebeurt met een vampier wanneer die in aanraking komt met zonlicht wordt in grafisch detail duidelijk. Maar de horror is niet wat je bijblijft. Het zijn de kleine karaktermomenten. Eli en Oskar die met elkaar converseren door morsetekens te tikken op de muur die hen scheidt. Een lieftallige scène waarbij de jonge vampier - alle maal heel onschuldig - troost zoekt in het warme bed van haar buurjongen. Het moment waarbij Oskar, gesteund door Eli, eindelijk voor zichzelf durft op te komen. Tonaal leunt Let The Right One In dan ook eerder aan bij Canadese jeugdfilms uit de jaren tachtig dan bij de rijke traditie van de vampierenfilm.

Maar deze prent zegt net door het vermengen van genres meer zinnige dingen over belangrijke thema's in het leven van een 12-jarige dan een klassieke jeugdfilm ooit zou kunnen. Het ongemakkelijke aantrekken en afstoten, zo typisch voor die eerste jeugdliefde, krijgt bijv. extra dramatische en emotionele kracht door Eli's vampirisme. Niet voor het eerst in de filmgeschiedenis wordt de vampierenanalogie hierbij gebruikt als een metafoor voor het seksuele ontwaken van jongeren. Bovendien is wat Eli en Oskar meemaken, ondanks hun radicaal verschillende achtergrond, nagenoeg hetzelfde. Door de scheiding van zijn ouders is Oskar namelijk een outsider geworden, net als zijn buurmeisje. Hij wordt gepest om wie hij is, zij nagewezen en veracht om dezelfde reden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de twee graag elkaars gezelschap opzoeken.




De verbondenheid van het centrale duo raakt de kijker diep en niet alleen door het verbluffende, subtiele scenario. Regisseur Tomas Alfredson gebruikt namelijk extensief de (extreme) close-up. Hij zit de personages zodanig op de huid dat kijker en personage één worden en er een emotionele overdracht gebeurt tussen de twee. Maar de cineast is ook slim, want de focus op de close-up verhoogt tegelijkertijd de spanning en doet zo de genreconventies van de horrorfilm niet tekort. Ook de keuze van locaties, in een winterse setting, is weloverwogen: de omringende kilte - eens te meer een metafoor voor isolement - steekt schril af tegen de innerlijke warmte van het protagonistenduo. Dat duo wordt wonderschoon vertolkt door twee Zweedse tieners. Kåre Hedebrant is naïef maar niet dom als Oskar: hij vertolkt de kinderlijke onschuld net voor de puberteit hem met een schok in de echte wereld zal zetten. Een ware revelatie blijkt Lina Leandersson: haar Eli is wijzer dan haar leeftijd doet vermoeden (toepasselijk voor een vampier), maar behoudt toch de onbekommerde nieuwsgierigheid van het jong zijn. Alle andere acteurs zetten stuk voor stuk geen voet verkeerd.




En dat doet feitelijk de ganse prent niet. Let The Right One In benadert dichter de perfectie dan eender welke andere Europese film die ik het voorbije decennium zag. Het is moeilijk in woorden te vatten hoe goed de film is. Proza is sowieso ontoereikend, alleen poëzie kan misschien de emoties beschrijven die vrijkomen wanneer (na eerder de proloog) voor de tweede maal sneeuwvlokken het scherm domineren en overgaan in een korte, finale scène die zonder één woord dialoog perfect weergeeft waar het in het leven van een 12-jarige om draait. Haal dus Let The Right One In in huis en sluit de film voorgoed in je hart als één van de absolute meesterwerken van het nieuwe millennium.




BEELD EN GELUID
De unieke visuele pracht van Let The Right One In komt mooi tot uiting op deze Blu-ray. Het kille kleurenpalet - dat haast louter uit wit, zwart en blauwtinten bestaat - springt het meeste in het oog, maar ook het feit dat de beelden haarscherp zijn, is mooi meegenomen. Minpunt is wel dat in de meest duistere scènes het contrast deels verloren gaat. Dat kan een gevolg zijn van de wijze waarop de film gedraaid is i.p.v. een tekortkoming van de transfer, maar het blijft een jammere zaak. De soundtrack staat in twee versies op de schijf. Tussen het TrueHD-spoor en de Dolby Digital 5.1-track zit weinig verschil. Beide mikken niet op een allesomvattend soundscape, maar kiezen hun momenten uit om subtiel dan wel luidruchtig de boxen aan het werk te zetten.




EXTRA'S
Regisseur en scenarist praten probleemloos een (Engelstalig) Audiocommentaar vol, waarbij veel achtergrondinfo over de prent met de kijker gedeeld wordt. Een handvol Deleted Scenes (5 min.) spreidt een surplus aan poëtische kracht tentoon. De Trailer (2 min.) geeft een verkeerd beeld van de film door vooral op het vampierenaspect te focussen.

CONCLUSIE
Let The Right One In is het soort film dat slechts één keer om de zoveel jaar gemaakt wordt: origineel, meeslepend en maatschappelijk relevant. Alle medewerkers - voor en achter de schermen - mogen zich op de borst kloppen omdat ze een klassieker voor de eeuwigheid hebben gemaakt. Beeld en geluid halen een prima niveau op deze Blu-ray. Hoogtepunt van een beperkte bonussectie is een inzichtelijk audiocommentaar.