Op z’n vijfenzestigste kruipt Harrison Ford opnieuw in de huid van Indiana Jones, de archeoloog, de ontdekkingsreiziger, de onverschrokken held, de cowboy en de onversaagde vechtersbaas, om het kwaad te bestrijden. Kingdom Of The Crystal Skull is deel vier van de Indiana Jones-franchise waarvoor George Lucas het verhaal en Steven Spielberg het regiewerk levert en waarmee beide heren hun jongensdromen definitief naar het witte doek hebben vertaald. Raiders Of The Lost Ark (1981) is beslist de beste film van het kwartet, maar dat heeft wellicht (ook) te maken met het feit dat het om de eerste film gaat waarin Indiana Jones nazi’s en ander slecht volk te lijf gaat. Nadien is het altijd een beetje hetzelfde maar anders. Qua stramien is dat inderdaad waar, want Lucas en co. hebben er niets beter op gevonden dan Kingdom Of The Crystal Skull in de jaren 50 van de vorige eeuw te situeren en dan ligt het voor de hand dat de Koude Oorlog, de jacht op communisten in de States en de race tussen de V.S. en de Sovjetunie op het vlak van atoomwapens de boventoon voeren. Misschien trappen de Amerikanen daar vandaag nog in, voor Europeanen is Rusland niet meer de sterke beer van weleer en heeft de zgn. dreiging vanuit Moskou veel aan betekenis ingeboet. De Sovjetunie anno 2008 opvoeren als het rijk van het kwaad, om het met George W. Bush te zeggen, heeft met andere woorden niet meer dezelfde impact als 20 jaar geleden, vóór de val van de Berlijnse muur.

 

Dat neemt niet weg dat Indiana Jones And The Kingdom Of The Crystal Skull een onderhoudende avonturenfilm is geworden met een Harrison Ford die nauwelijks ouder lijkt dan pak weg in The Temple Of Doom (1984) of The Last Crusade (1989). De acteur is goed geconserveerd, zoveel is duidelijk, en de stunts die hij uitvoert moeten niet onder doen voor wat hij op z’n 40ste of op z’n 45ste deed. Het gevaar voor een nieuwe sequel over vijf jaar is dus groot! Maar daar zullen de echte fans wellicht niet om malen; wie opgegroeid is met Indiana Jones denkt er hoogstwaarschijnlijk net zo over als de liefhebbers van Schipper Naast Mathilde (1955), Thunderbirds (1965), De Kat (1973), The A-Team (1983) of Twin Peaks (1990) in hun jonge jaren. Nostalgie heeft z’n prijs en daar gaat het in deze industrie grotendeels om. Toch kan je je als kritische kijker niet van de indruk ontdoen dat je het allemaal eerder gezien hebt in de Indiana Jones-films. Wat bijv. te denken over nog maar eens een scène met een slang en eentje waarin Jones en z’n vrienden op het nippertje weten te ontsnappen aan een alles verzwelgende watervloed? Een déjà vu, inderdaad, maar bovendien zijn het scènes die nooit het niveau halen van wat Lucas en Spielberg vroeger uit hun mouw schudden. Steven Spielberg was overigens niet meteen enthousiast toen hem het voorstel voor een nieuwe Indiana Jones-film werd gedaan en nog veel minder toen hij hoorde dat er ook buitenaardse wezens in voor zouden komen. Hij had nl. z’n bekomst van marsmannetjes en konsoorten sinds E.T.: The Extra-Terrrestrial (1982), Close Encounters Of The Third Kind (1977) en War Of The Worlds (2005), maar tegen de gecombineerde pleidooien van Ford én Lucas kon hij uiteraard niet op. Toch zal het u opvallen dat de regisseur wel heel erg op routine draait en nauwelijks in de helft van de actiescènes kan verrassen.

 

 

In The Kingdom Of The Crystal Skull krijgt Jones een brief in handen van zijn goede vriend professor Oxley (John Hurt). Die blijkt in het Amazone-woud op een bizarre gouden stad te zijn gestoten uit een pre-Maya-beschaving. Ondertussen is de professor zoekgeraakt en Jones’ oude vlam Karen Allen (Marion Ravenwood) die naar hem op zoek was, is gekidnapt, aldus Shia Labeouf (Mutt Williams), een jonge nerd die te veel naar James Dean in Rebel Without A Cause (1955) heeft gelonkt en die door Karen Allen is opgevoed. Voor Jones zit er niets anders op dan naar zijn vriend en zijn ex-liefje op zoek te gaan. Maar de Russen hebben lucht gekregen van het zaakje en een verband gelegd tussen de professor (die zíj gevangen houden in Brazilië) en Indiana Jones. Ze sturen de bikkelharde staliniste Irina Spalko (Cate Blanchett) en een groepje militairen naar de States om Jones te gijzelen en hem te verplichten om in een zeer geheime militaire opslagplaats een welbepaalde kist op te sporen. Die bevat uiteraard de kristallen schedel die Oxley op een vorige reis uit het Amazone-gebied heeft meegenomen. Wat volgt is een race tegen de klok om de ondergrondse vindplaats van de kristallen schedel als eerste te bereiken, Jones, Oxley, Allen en Shea aan de ene, Spalko en haar tot de tanden gewapende elitesoldaten aan de andere kant.

 

 

Zonder u de clou van het verhaal te vertellen, mag u toch weten dat er geen sprake is van buitenaardse wezens, maar van een interdimensionale soort. Op de vraag van Spielberg aan Lucas hoe die er dan wel uit mocht zien, antwoordde Lucas naar verluidt: zoals buitenaardsen. Voor Spielberg betekent dat zoveel als: zoals E.T., want ondanks ontelbare series Star Wars en Star Trek zal het schrale kereltje met het grote hoofd en de lange hals nog heel lang het meest waarschijnlijke prototype zijn van wezens uit het heelal. Wellicht omdat het zo goed op ons lijkt, dezelfde gevoelens heeft, omdat het kan praten en lopen en omdat het tegelijk zo anders is, zonder afschuwwekkend te zijn. Of denkt u bij een buitenaards wezen eerder aan Mr. Spock (1966-69) of aan een of andere Klingon (1987-2000)? Maar maakt u zich geen zorgen, dit wordt geen remake van een sciencefictionfilm van Steven Spielberg, hoewel hij het toch niet kan laten om op het einde van de film z’n visitekaartje af te geven, zij het op een zeer bescheiden manier.

 

Indiana Jones And The Kingdom Of The Crystal Skull is wellicht het laatste deel van een filmreeks, gebaseerd op een formule die ondertussen dertig jaar oud is. De wereld is sindsdien heel erg veranderd en de avonturiers van vandaag heten Robert Langdon (The Da Vinci Code, 2006), Bruce Wayne (The Dark Knight, 2008) of Harry Potter (Harry Potter, 2001-09). Bovendien hebben we alles wat Indiana Jones te bieden heeft eigenlijk wel gezien en The Kingdom Of The Crystal Skull is daar het beste bewijs van. De jongensdromen van Lucas en Spielberg zijn niet die van de jeugd van vandaag en een regisseur als Spielberg, die z’n hele carrière lang in de eerste divisie heeft gespeeld, heeft dat beter begrepen dan Harrison Ford of George Lucas. Opnieuw: Indiana Jones And The Kingdom Of The Crystal Skull is geen slechte film, maar hij is wel overbodig.

 

Technisch valt er op deze presentatie niets aan te merken. De kleuren zijn fel, de details altijd goed zichtbaar, het zwartniveau quasi uitstekend. Bovendien wordt de film niet geplaagd door storende ongerechtigheden of vuiltjes.

Dezelfde opmerking geldt voor het geluid dat zijn voordeel doet met een uitstekende 5.1-track. Er zitten meer dan voldoende avontuurlijke scènes in The Kingdom Of The Crystal Skull om de boxen te laten knallen. Het surroundeffect zorgt er voor dat u altijd op de eerste rij zit. Onder het motto never change a winning team is John Williams opnieuw van de partij voor de soundtrack en zoals gewoonlijk stelt hij niet teleur, hoewel zijn partituur én de manier waarop hij effecten creëert wel een beetje voorspelbaar worden.

 

In The Return of a Legend (17 min.) krijgt u interviews met Ford, Spielberg, Lucas en scenarist David Koepp (Angels & Demons, 2009) over de lange aanloop die nodig was om Steven Spielberg voor het project te winnen en vertelt de meester himself waarom hij aanvankelijk niet zo enthousiast was en uiteindelijk besloot om David Koepp, met wie hij eerder samenwerkte aan Jurassic Park (1993) en War Of The Worlds, de finale versie van het scenario toe te vertrouwen. Het illustratiemateriaal komt uit de film. In de Pre-production Featurette (12 min.) zien we Spielberg aan het werk tijdens de zgn. previsualisatie met de CGI-specialisten. Voorts ook aandacht voor de garderobe van Harrison Ford in een poging om hem er precies uit te laten zien zoals in z’n vorige films. Ford praat uitgebreid over de samenwerking met Marion Ravenwood en Mutt Williams. De dvd wordt in een aantrekkelijke metalen box geleverd tegen een zeer zachte prijs, jammer genoeg zonder extra informatieboekje.

 

Voor de vierde Indiana Jones-film is niets aan het toeval overgelaten, maar dat neemt niet weg dat Steven Spielbergs ideeënvoorraad omtrent deze actiefiguur stilaan uitgeput raakt en hij vaak zijn toevlucht moet nemen tot variaties op eenzelfde thema. Fans van Indiana Jones en van zijn avontuurlijke escapades worden beslist niet teleurgesteld, maar een zeker déjà vu-effect is bijwijlen beslist niet te vermijden. De bonussectie is dun, maar inhoudelijk wel interessant. De technische kwaliteit van de dvd is zonder meer oké.