En relaties tussen personeel en adel lopen maar zelden goed af; daar kan voormalig kamermeisje Ethel Parks (Amy Nuttall) van meespreken. Nadat ze haar kind heeft afgestaan aan de ouders van haar overleden minnaar, verdient ze noodgedwongen de kost op haar rug. Lady Isobel (Penelope Wilton), die haar vrije tijd spendeert in een opvangtehuis voor alleenstaande vrouwen, meent dat ze een statement moet maken en neemt Ethel in huis als kokkin, alhoewel het kind amper het verschil kent tussen een rauw en een hardgekookt ei. Uiteraard wordt ze daardoor het mikpunt van roddel en jaagt ze His Lordship nog een schap hoger op de kast. Hoe dan ook, een nieuw triumviraat tekent zich af boven het firmament van Yorkshire: met het economisch doorzicht en de vernieuwingsdrang van Matthew en de kennis over landbouw van Tom kan Earl Robert niets anders doen dan de nodige moderniseringen doorvoeren op het landgoed, om een tweede faillissement te vermijden.


 

Roberts vroegere persoonlijke assistent John Bates (Brendan Coyle) zit nog steeds in de gevangenis op beschuldiging van moord op zijn ex-vrouw Vera - hij mag al van geluk spreken dat zijn doodvonnis is omgezet in levenslang. Zijn nieuwe vrouw, dienster Anna (Joanne Froggatt), beweegt hemel en aarde om haar man vrij te krijgen, maar de enige getuige die hem vrij kan krijgen, een oude vriendin van Vera, ziet Bates nog liefst langzaam creperen. Een drugssmokkelende celmaat en een corrupte bewaker maken Bates' dagelijkse leven er niet makkelijker op. Murray (Jonathan Coy), de uitgekookte advocaat van de Crawleys, heeft echter nog een aas in zijn mouw zitten, en hij kan Bates weer door de grote poort naar buiten laten wandelen. Minder goed nieuws is dat voor Thomas Barrow (Rob James-Collier), die provisoir Bates' taken heeft overgenomen. Tussen hem en zijn eeuwige partner in crime, Mrs. O'Brien (Siobhan Finneran), botert het namelijk niet meer zo goed sinds zij erin geslaagd is om haar neefje Alfred Nugent (Matt Milne) te laten aannemen nu er weer geld is voor nieuw personeel. Thomas komt bovendien danig in de problemen als hij zijn homoseksuele gevoelens niet langer kan onderdrukken en probeert toenadering te zoeken tot één van de nieuwe bedienden, Jimmy Kent (Ed Speleers). Jimmy is niet van deze aandacht gediend en Mrs. O'Brien stookt hem op om het voorval te melden bij butler Carson (Jim Carter), wat hem een enkeltje uitgang zou opleveren. Alfred wil er echter nog een schepje bovenop doen en meldt het voorval bij de politie, zodat het even lijkt alsof dat enkeltje uitgang tevens een toegangsticket voor de gevangenis zal worden. Thomas krijgt echter steun uit de laatste hoek waaruit hij die zou verwachten...

 

Met dit derde seizoen van Downton Abbey verplaatsen we ons naar het begin van de vrolijke jaren 20. De Eerste Wereldoorlog is voorbij, maar heeft diepe wonden nagelaten in het sociale bestel. De grens tussen de werkende klasse en de adel was nog nooit zo dun als nu, en de tijd waarin het oud geld het per definitie voor het zeggen had, lijkt voorgoed voorbij. Omdat in dit derde seizoen de reeks ook begon aan te slaan in de Verenigde Staten, hadden de makers een briljante ingeving op het moment dat ze veteraan Shirley MacLaine castten als de moeder van gravin Cora. Opnieuw werd gekozen voor een beperkte reeks van slechts acht afleveringen, waarvan de eerste en de laatste een langere speelduur meekregen, gevolgd door een kerstspecial, A Journey To The Highlands, die nogal wat kijkers choqueerde omwille van de nogal drastische cliffhanger die werd opgespaard voor quasi letterlijk de laatste minuut. De Downton Abbey-gekte kreeg nog maffere proporties toen enkele tabloids astronomische bedragen bleken neer te tellen voor een foto van Mary's trouwjurk - een 'voorrecht' dat gewoonlijk enkel bestemd is voor leden van de koninklijke familie - en bovendien Highclere Castle met stip steeg in de hitparade van de toeristische bezienswaardigheden in Yorkshire. Onder toeziend oog van bedenker Julian Fellowes werd het tijdskader aangepast waar nodig: waar butler Carson zich in seizoen 1 nog de pleures schrok bij de inbedrijfsstelling van de eerste telefoon, zijn de koetsen van weleer nu vervangen door schitterende oldtimers, en zijn de uitgebreide soepjurken aangepast aan de stijl van de jaren 20, waarin het allemaal een beetje losser en praktischer mocht - enkel de gravin-douarière draagt per aflevering nog het equivalent van drie uitgestorven diersoorten.

 

Downton Abbey blijft echter voornamelijk scoren omdat de acteerprestaties nog altijd op eenzame hoogten staan. Ook de door-en-door slechte karakters zoals Thomas Barrow, die zich door de omstandigheden gedwongen ziet om uit de kast te komen, blijken plots een fragiel randje te hebben, en de gravin-douarière is lang niet zo'n conservatieve oude taart als haar façade zou laten vermoeden, maar ook bij een minder besproken figuur zoals Earl Robert komen door de familie- en geldproblemen enkele donkere kantjes naar boven die je van een heer van stand niet zou verwachten. De reeks blijft een heerlijke escapistische ode aan vervlogen tijden waarin de maatschappij een stuk eenvoudiger was dan nu, maar tegelijkertijd ook behoorlijk door elkaar geschud werd door fenomenen die in die tijd ondenkbaar waren; stel je even voor, de vrouwen ijveren zowaar voor stemrecht! En Lady Sybil is verdorie getrouwd met een katholieke Ier! De decors en rekwisieten blijven het door en door Britse keurmerk dragen, en tegen alle wetten van de commerciële logica in brengt ITV een product dat kan wedijveren met de klassieke overheidsomroepen zoals de BBC.

BEELD EN GELUID
De beeld- en geluidskwaliteit zijn vergelijkbaar met die van de vorige seizoenen en overtreffen die van de dvd's ruim - het is overigens van den hond dat Universal nog steeds opteert om de dvd's per half seizoen uit te brengen, terwijl de Blu-rays iets later, maar wel per heel seizoen verschijnen. De grootste kracht zit 'm in de hogedefinitiepresentatie, die zonder meer perfect is, en de grootse kostuums en de fijne detaillering in de decors nog wat extra accentueren. Die inspanning wordt in één moeite doorgetrokken naar onder meer de scènes die zich binnen de muren van de gevangenis afspelen, waar Bates gedwongen wordt om te wachten op een herziening van zijn proces; het absolute hoogtepunt is echter de kerstspecial, waarin de familie Crawley naar een nicht van de douarière reist, die zich gevestigd heeft in de Schotse Hooglanden; de scènes waarin Earl Robert met zijn verre Schotse verwanten op jacht gaat, is een plaatje. De minimalistische aanpak van de DTS-HD MA 2.0-track is opnieuw ruim voldoende om de reeks te laten klinken zoals het hoort.

EXTRA'S
Het aandeel bonusmateriaal bestaat ditmaal uitsluitend uit documentaires, een zevental in totaal. In Downton in 1920 (17:23) laat bedenker Julian Fellowes samen met zijn crew zijn licht schijnen op de roaring twenties en de maatschappelijke veranderingen die de nasleep van WOI én de industriële revolutie met zich meebrachten. Naast hippere kostuums en elegantere kapsels doet onder meer de broodrooster zijn intrede op Downton Abbey, waardoor kokkin Mrs. Patmore warempel meent dat de Eindtijd is aangebroken; enkel butler Carson blijft nog over als reliek van de tijden die eens waren, en het is maar de vraag of hij nog een symbool van de vergane glorie voorstelt of een met uitsterven bedreigde dinosaurus; acteur Jim Carter is in elk geval een beetje afgunstig op zijn collega's, want als een volleerd stripfiguur moet hij elke keer hetzelfde wit gesteven overhemd en een zwarte colbert dragen. In The men of Downton Abbey (9:03) krijgen we toelichting bij het conflict tussen Robert Crawley en zijn twee schoonzonen, die een ander businessmodel voor ogen hebben opdat Downton Abbey het hoofd boven water zou kunnen houden; de conflicten zouden representatief moeten zijn voor vele, soortgelijke generatieconflicten in die tijd, waarbij meer dan eens door wanbeheer statige landgoeden tenonder gingen door faillissementen. 

Uiteraard kijkt u naar Downton Abbey voor de pompeuze trouwfeesten, die nu eens goed, dan weer eens slecht aflopen. The wedding of Lady Mary (13:03) is uiteraard het evenement waar het Downton Abbey-kijkend publiek nu al twee jaar reikhalzend naar uitkijkt, en ook qua logistiek is de aflevering in kwestie een huzarenstukje, al was het maar omwille van de gargantueske maatregelen waarmee pottenkijkers van de set moesten geweerd worden. The wedding of Lady Edith (16:03) verliep zowel qua logistiek als qua verloop - in het verhaal, dan - enigszins in mineur; Laura Carmichael is in dit derde seizoen duidelijk gegroeid in haar rol, waar ze in de eerste twee seizoenen eerder het domme kippetje van dienst was, en met overtuiging speelt ze de bruid die voor het altaar door haar toekomstige in de steek wordt gelaten. Shirley MacLaine at Downton Abbey (9:08) bevat een interview met de Hollywoodlegende, die mee moest dienen om de reeks aan het Amerikaanse publiek te kunnen slijten. In één van de scènes op het einde van de reeks moeten de mannen van Downton Abbey een cricketmatch spelen, een ogenschijnlijk banaal evenement, waarop echter enkele belangrijke beslissingen moeten genomen worden inzake het voortbestaan van de landerijen. In The cricket match (6:45) zien we dat op Dan Stevens na de dappere helden de eer mochten overlaten aan stand-ins. In de laatste documentaire, Behind the scenes (12:46), vernemen we van maker Julian Fellowes hoe de beslissing werd genomen om de kerstspecial in Schotland op te nemen, en vertelt de bedenker, met seizoen 4 in gedachten, al iets meer over het feit dat de niet zo leuke plotwending aan het einde uitgerekend op 25 december werd uitgezonden en nogal wat Britten zich bijgevolg in hun kerstkalkoen hebben verslikt.

Wie meer bonusmateriaal wil zal andermaal op jacht moeten gaan naar de exclusieve Australische versie.

CONCLUSIE
In het derde seizoen van Downton Abbey beseffen de makers de noodzaak is om in de immer groeiende cast een klein beetje te snoeien. Ogenschijnlijk banale gebeurtenissen uit de vorige seizoenen krijgen onverwacht hun beslag, en er worden openingen gemaakt voor een vierde seizoen, waaruit mag blijken dat de makers verdomd goed weten waar ze mee bezig zijn. Op Blu-ray is deze reeks helemaal een lust voor oog en oor.