FILM
Je kan veel over de Nederlandse film zeggen, maar oorlogsfilms maken kunnen ze daar even goed als in Hollywood. Bekende voorbeelden zijn er genoeg: Soldaat Van Oranje, De Aanslag, De Tweeling, het onlangs op Blu-ray uitgebrachte Pastorale 1943 en natuurlijk Zwartboek. Deze laatste van Paul Verhoeven stond een tijdje in de geschiedenisboek vermeld als de allerduurste Nederlandse oorlogsfilm die ooit gemaakt werd, maar dat record is ondertussen op naam van De Slag Om De Schelde komen staan.




Helaas verliep het plan niet zoals voorzien. Net voor de première ging Nederland in een eerste lockdown, waardoor de film zijn momentum verloor. Gelukkig had de film door Netflix nog een vangnet, waar hij nog steeds te zien is onder de ongelukkige Engelstalige naam The Forgotten Battle. Een cliché dat kan tellen, maar anderzijds is het één vol waarheid, want wie in godsnaam weet waar De Slag Om De Schelde om ging? Volgens Wikipedia was dit een militaire operatie in het noorden van België en het zuidwesten van Nederland die uitgevochten werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. De bedoeling was om de Duitsers weg te jagen van de Scheldemonding, zodat Antwerpen de aanvoerhaven voor de geallieerde legers kon worden. De slag duurde vijf weken en werd beschouwd als één van de moeilijkste operaties uit de Tweede Wereldoorlog, waarbij 12.873 levens werden opgeofferd, waaronder dat van 6.367 Canadezen. Met dank aan Wikipedia voor de historische feiten.




De film begint als een rasechte oorlogsklassieker waarin we via een pancarte zien hoe op de kaart van Europa met succes de nazi-vlaggetjes opzij worden gedrongen door het Canadese en Amerikaanse leger. Een beetje in de stijl van de Indiana Jones-films dus. Simpel, maar oh zo effectief. Net zoals in zovele andere oorlogsfilms hanteert ook regisseur Matthijs van Heijningen Jr. het gebruikelijke stramien om weliswaar de militaire slag historisch zo accuraat mogelijk weer te geven, maar om het vooral te laten functioneren als een rode draad. Een nadeel is wel dat wie geen bolleboos is op geschiedenisvlak, die rode draad halverwege de film wel eens zou kunnen wegspelen.




Het scenario spitst zich toe op drie verhaallijnen, waardoor we een (helaas wat onsamenhangend) beeld krijgen van de diverse legers. Er is de dappere jonge Teun (Susan Radder), die de laffe moord op haar broer wil wreken door zich bij het verzet aan te sluiten, je hebt de Nederlander Marinus (Gijs Blom), die per abuis bij het Duitse leger zit maar zijn administratieve functie gebruikt om geheimen door te spelen aan het verzet, en tenslotte is er nog de Britse Nigel (Scott Reid), die nadat zijn vliegtuig door de Duitsers is neergehaald samen met zijn overgebleven bemanning aansluiting zoekt bij de rest van zijn landgenoten, die tientallen kilometers verder zitten.

Matthijs van Heijningen Jr. die in het verleden de verguisde remake van The Thing maakte, opteert voor een ouderwetse (we schreven niet oubollige) aanpak die mijlenver af ligt van wat Nolan in Dunkirk of Mendes in 1917 deed, maar het is net daardoor dat De Slag Om De Schelde nooit kopje onder gaat. De karakters zijn wel net iets te stereotiep. Zo zijn de Duitsers onbetrouwbare smeerlappen, gaan de Britten al zingend en zuipend hun dood tegemoet, blijven de Canadezen zoals in bijna iedere oorlogsfilm wat karakterloos achter, en zijn de Nederlanders de ontegensprekelijke (hoe kan het ook anders) helden van het verhaal. Voor wie zich afvraagt hoe het met de Belgen zit, moeten we hen teleurstellen dat we niet meer dan een stipje op de landkaart zijn.




Niemand acteert slecht, maar er werd duidelijk geopteerd om geen enkele personage een echte achtergrond te geven. Een ietwat jammerlijke beslissing, want op deze manier kan het je ook niet al te veel schelen wie levend uit de slag komt en wie niet. Hoewel De Slag Om De Schelde nooit echt spannend wordt, worden de liefhebbers van bloederige scènes op hun wenken bediend, met afgerukte ledematen die in het rond slingeren. Dit oorlogsrelaas is bijlange geen Saving Private Ryan, maar zeker en vast één van de meest spectaculaire, en meest vakkundige oorlogsfilm uit Nederland, die zich met de grote voorbeelden uit het genre mag meten.

BEELD EN GELUID
Deze film kwam uit bij September Films en is op een mooi verzorgde Blu-ray uitgebracht. De film is vrij kleurrijk, ook al opteerde de regisseur om de gevechtsscènes in een bruin modderachtig kleurenpalet te verwerken, wat het realisme ten goede komt, maar niet zo zeer de detaillering. Maar los van dat valt er niets aan te merken op deze puike release, die een krachtige DTS-HD MA 5.1-geluidsband heeft vol explosieven, en voorzien is van Nederlandse ondertitels, wat handig is om de dialecten volledig te begrijpen.




EXTRA'S
Er staan geen extra's op deze Blu-ray.

CONCLUSIE
De Slag Om De Schelde is een onderhoudende oorlogsfilm die zich mag meten met de betere titels uit het genre. Wel zit de films vol met clichés (die echter werken) en dient de historische slag als een achtergrond voor een verhaal dat vooral over het verzet gaat.