SHARK TALE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2005-02-01
FILM
Diep in de zee ligt er een stad verborgen waar de visjes op het ritme van de grootstad leven en werken, en af en toe moeten onderduiken voor de aanval van een haai. De schriele en werkschuwe vis Oscar (Will Smith) situeert zich aan de bodem van de voedselketen, en schrobt voor de kost in de whale wash van grote baas Sykes (Martin Scorsese) de groene smurrie van de tanden van de walvissen. Door de droom die hij koestert om ooit aan de top van de maatschappij te staan, blijft hij stekeblind voor de romantische gevoelens die vissenvriendinnetje Angie (Renée Zellweger) voor hem koestert. Op een dag keert echter zijn geluk drastisch. Nadat hij Sykes' geld er heeft doorgedraaid op de (zee)paardenraces, en Sykes' acolieten, de rasta-kwallen Ernie en Bernie (Ziggy Marley en Doug E. Doug) hem een lesje gaan leren, maakt hij op nogal hardhandige wijze kennis met Lenny (Jack Black). Lenny is de zoon van de Peetvader van de haaienmaffia, Don Lino (Robert De Niro), die vindt dat zijn vegetarische zoon een watje is, en hem daarom heeft uitgestuurd, samen met zijn andere zoon, Frankie (Michael Imperioli) om hem te leren zijn tanden ergens in te zetten, het geeft niet wat.
Frankie verongelukt echter op redelijk absurde wijze onder het anker van een schip, en de totaal verbouwereerde (en stonede) kwallen hebben verkeerdelijk de indruk dat Oscar de haai heeft doodgemept. Oscar doet natuurlijk absoluut niets om dat tegen te spreken, en onze from zero to hero wordt prompt als de gevreesde Sharkslayer naar de hoogste regionen van de maatschappij gekatapulteerd. Daar blijkt al snel dat wat ronddollen met de fish fatale Lola (Angelina Jolie), die alleen maar uit is op zijn roem, hem beter ligt dan de onconditionele liefde van Angie. Wanneer Oscar zich echter comfortabel in zijn nieuwe wereldje heeft genesteld, wordt hij op hardhandige wijze met de realiteit geconfronteerd: hij is de Sharkslayer, en telkens er haaien de stad binnendringen, wordt van hem verwacht dat hij die tot sushi fijnmaalt. Oscar doet het bijna in zijn broek, maar gelukkig krijgt hij de hulp van Lenny, met wie hij tot een bizarre entente komt: Lenny wil niet terugkeren naar zijn thuis, waar zijn vader hem constant garnalen onder de neus duwt om hem van zijn vegetarisme af te helpen, en als Oscar hem verbergt, zal hij in ruil met graagte de rol van "slachtoffer" van de Sharkslayer spelen en voor het oog van de vissengemeenschap van Oscar een pak rammel in ontvangst nemen. Zelfs een doofstomme blinde met een hersenafwijking kan voorspellen dat het niet lang gaat duren vooraleer dit bedrog gaat uitkomen. En het begint al danig aan Oscar te knagen, wanneer zijn beeltnis als publicitair middel zelfs al gebruikt wordt om medicamenten tegen aambeien (!) aan te prijzen.
Shark Tale heette dus oorspronkelijk Sharkslayer, maar de oorspronkelijke titel werd te aggressief bevonden voor de kleintjes, vandaar de naamsverandering. Is het scenario in weze niet meer dan de zoveelste variatie op het unlikely heroes-team, dan zit de pret wat deze film betreft in de rijke details van de vissenwereld van Oscar. De stad is vergeven van de "vissificaties", transposities van bestaande toestanden naar de fantasiewereld, die in zo'n angstaanjagend tempo voorbij flitsen, dat je ze na één kijkbeurt onmogelijk allemaal mee hebt. De billboards voor Coral Cola (sic!), de lijnbus, de zeepaarden-race, de file ten gevolge van de omgekantelde makreel, de vuilniswagenvis én natuurlijk de "wash me"-graffiti op de walvissen worden dan nog eens aangevuld met staaltjes absurde humor, zoals de scène waarin kwal Luca (Vincent Pastore) onder water voor zichzelf een kopje koffie uitgiet. Dit laatste zonder veel succes, overigens.
De knipogen voor volwassenen zijn hier wel érg rijk bedeeld: waar Shrek nog een persiflage was op de goedgevulde sprookjeswerelden van Andersen en Grimm, wordt in deze film het maffia-genre op de korrel genomen, met tal van verwijzingen naar films als The Godfather en soortgelijken. Het leuke is dat Robert De Niro niet te beroerd werd gevonden om in zijn rol van Don Lino het typische maffia-personage dat hij in andere films neerzet, een heel andere dimensie mee te geven in deze film. Zonder zichzelf hierbij belachelijk te maken, is hij dé geknipte figuur voor de rol, en hierbij krijgt hij schitterend weerwerk van Martin Scorsese, die raar of zelden zelf acteert, behalve dan af en toe een obligate cameo in de door hemzelf geregisseerde films, maar die talent genoeg heeft om als voice actor een meer dan gedenkwaardige prestatie neer te zetten.
Shark Tale komt natuurlijk vlak na Finding Nemo uit, en een vergelijking dringt zich op. Alhoewel deze film op technisch vlak de duimen moet leggen voor Pixar, heeft men hier het komische element naar voor geschoven ten nadele van het dramatische, alhoewel de moralistische ondertoon nooit helemaal verdwijnt in dit soort films. Waarin Shark Tale verschilt van andere, gelijksoortige films, is dat de animatie van de onderzee-figuurtjes op een zodanige manier is uitgevoerd, dat het nog relatief gemakkelijk is om de acteurs in kwestie te herkennen. Will Smith is daarbij laten we zeggen fysiek het meest gelijkend op zijn alter ego, en ook Robert De Niro en Martin Scorsese zijn voorzien van respectievelijk de hem zo typerende pukkel in het gezicht, en de wenkbrauwen die in een vorig leven schuurborstels waren.
Het idee om Scorsese op te voeren als een kogelvis die zichzelf opblaast wanneer hij kwaad wordt en vervolgens met een helium-stem begint te spreken, is om te gieren. En laten we het er ook op houden dat het onnodig is om het personage dat door Angelina Jolie tot leven wordt gewekt, te introduceren; zelfs de niet oplettende kijker kan er niet naast zien. Verrassend is dan weer Jack Black, die zich totnogtoe eerder leende voor derderangskomedies, en met zijn vertolking van Lenny een fijne en gevoelige rol toebedeeld heeft gekregen, en er verdraaid nog veel schwung aan kan geven ook.
Zijn er dan negatieve dingen te zeggen over Shark Tale? Absoluut ook. De opeenvolging van one-liners en visuele humor moeten een beetje de krapte van het verhaal wegcamoufleren, maar in sommige dialogen tussen Zellweger en Smith lekt de siroop toch nog door. Ook is de humor niet altijd even fijn, en meer dan eens gebaseerd op het ongecontroleerd uitstoten van bepaalde lichaamssappen - ja, zelfs vissen kunnen dat, onder water nog wel. Ander punt van discussie is het overbodige gebruik van een overdosis afstotelijke r&b-muziek, die misschien wel even pakt, maar na een uurtje heb je het toch wel gehad; en wanneer je dan denkt dat het over is, krijg je nog ongevraagd een niet ter zake doende cameo van Christina Aguilera en Missy Elliot in je maag gedraaid, die hun best doen om de klassieker Car Wash op vakkundige wijze te vermassacreren, enkel en alleen om ook eens in een tekenfilm te mogen meespelen. Veel elementen, zoals de actie tijdens en na de credits, is overigens het - afgekeken - handelsmerk van Pixar, en zoals dat wel eens vaker gebeurt, kan de kopie het niet halen van het origineel. De eindbalans slaat echter, dankzij de vele visuele tongue-in-cheek grapjes en de zeer zorgvuldig uitgekozen cast, positief door. Alweer een toekomstige animatieklassieker.
BEELD EN GELUID
Er zijn een Engelse, een Franse en een Nederlandse Dolby Digital 5.1-track voorhanden, alsook een Vlaamse Dolby Surround 2.0-track. Mogelijk zou men er in Vlaanderen aanstoot aan kunnen nemen dat we weeral achteruit gesteld worden, ware het niet dat de drie laatstvermelde tracks alledrie door de asynchroniteit na vijf minuten een spontaan gevoel van misselijkheid opwekken. Zeker als men in een film als deze de moeite heeft gedaan om alle tekenfilmfiguurtjes de gelaatstrekjes van hun voice actor mee te geven, is het bijna onvergefelijk om bij deze film te luisteren naar een andere track dan de Engelse. Deze is best wel goed maar mist de indrukwekkendheid die in sommige scènes toch had kunnen gecreëerd. De surround-kanalen worden redelijk subtiel gebruikt, en enkel tijdens de aftiteling, waarbij Crazy Joe nog eens komt checken of er nog popcorn in de zaal ligt - in uw living, dus - en komt melden dat de film in de zaal ernaast nog véél slechter is, wordt er met de surroundkanalen echt uitgehaald. Zelfde verhaal voor de subwoofer: het lage geloei van de walvissen aan de whale wash zijn er met een zekere zin van obligaatheid aan toegevoegd, maar veel indruk maken ze niet. Dit gezegd zijnde is de dialoog perfect in orde, overheerst de soundtrack - gelukkig - niet te nadrukkelijk - naast al dat r&b-geweld is er voorwaar nog wat incidentele muziek door niemand minder dan Hans Zimmer, dus genoeg voor een dikke voldoende.
Méér dan een voldoende verdient het bijna perfecte beeld, waarbij ik heel even heb geaarzeld of ik dat woordje "bijna" nu al dan niet zou schrijven. Het beeldmateriaal komt rechtstreeks van de digitale computer-source, wat betekent dat fouten als printbeschadigingen, colour bleeding en dergelijke narigheid zich gewoon niet kúnnen voordoen. Die "bijna" slaat misschien op een heel klein beetje aliasing tijdens de aftiteling, maar voor de rest is dit een transfer die zo onberispelijk is als onberispelijke transfers maar kunnen zijn. Er wordt speels gebruik gemaakt van de verschillen in timbre tussen het scheepswrak van de Titanic waar de haaienmaffia in huist (gestileerde, sombere en goed bij elkaar passende kleuren) tegenover het bonte allegaartje dat de stad bevolkt. De kleuren zijn prachtig om naar te kijken, missen misschien nét het tikje realisme dat Finding Nemo zo speciaal maakt, maar waar er al eens overdreven wordt, is dit natuurlijk volledig in functie van het verhaal. Of vindt U billboards op de zeebodem soms normaal?
EXTRA'S
Bij het insteken van de disc worden we eerst en vooral al min of meer verplicht vergast op trailers van Madagascar en een in wording zijnde Wallace & Gromit-film (5 min). In het eigenlijke menu vinden we naast de klassieke taalopties dat de extra's netjes in twee verdeeld zijn: het meer volwassen bonusmateriaal en dat voor de kleintjes is netjes gescheiden, wat we een pluspunt vinden. Naast deze opties vinden we in het hoofdmenu nog twee andere mogelijkheden terug: door te klikken op New From DreamWorks Animation kan je de twee inleidende filmpjes opnieuw bekijken, en het - is het een easter egg of is het er geen? - Club Oscar-icoontje voert je naar een submenu waarin je eerst en vooral Club Oscar kan spelen, het stukje dat normaal na de film volgt, waarin de voornaamste hoofdrolspelers nog eens een dansje ten berde brengen, en dat van opzet erg lijkt op Shrek's Karakoke in the Swamp-party. In Get To Groove On leer je stap voor stap Will "Oscar" Smith's danspassen nadoen. In de laatste optie, Printables, krijg je een DVD rom-sectie waarmee je uitprints van de Club Oscar-figuurtjes kan maken. Tevens werden de afbeeldingen van de winnaars toegevoegd van een wedstrijd die op de Shrek 2-disc liep, waarmee dit viertal zichzelf als vis getransformeerd op deze disc zou terugvinden.
Voor de Special Features - de meer op de volwassenen gerichte extra's - begeven we ons naar de race-track, en de eerste featurette die we er tegenkomen, Rough Waters (2 min.), geeft ons een idee wat er allemaal kan misgaan bij het renderen van de figuurtjes op computer. In Star Fish (11 min.) worden de voice actors één voor één onder de loep genomen, en bekeken hoe ze hebben bijgedragen in de wisselwerking van het creëren van hun figuurtje. The Music of Shark Tale (4 min.) licht de bijdrage van artiesten als Missy Elliot, Christina Aguilera, Justin Timberlake en Ziggy Marley aan de soundtrack toe, maar we vinden dat - op deze laatste na, want die speelt een niet-verwaarloosbare rol in de film - de featurette eerder bedoeld is om het reeds opgeblazen ego van de sterren te strelen. In A Fishified World (6 min.) zien we hoe het departement art direction tijd en energie heeft gestoken om herkenbare situaties te transponeren naar de onderwaterwereld, en dit zowel inhoudelijk als vormelijk.
De tweede pagina extra's begint met een korte interventie van Gigi The Whale (1 min.), die in de geluidsstudio toelicht dat hij feitelijk groter is dan De Niro, en daarom een betere rol had toebedeeld moeten krijgen. De interactieve featurette A Tour You Can't Reef-Use voert je langs de verschillende lokaties in de film, waarbij je hopen conceptueel artwork te zien krijgt. Dan kan je in deze sectie nog een audiocommentaartrack kiezen, ingesproken door de drie regisseurs, alsook een cross-promotionele trailer voor Shrek 2.
De spelletjes en minder ernstige extra's vinden we onder de gezamelijke noemer Dreamworks Kids. Eerst vinden we hier opnieuw een link naar de reeks eerder beschreven Club Oscar-subsectie. In Fin-filled Scenes kan je bepaalde scènes uit de film herbekijken, thematisch gerangschikt met onder meer de categorieën "boeren en scheten", "lachen als een boer met kiespijn", maar je kan ook bijvoorbeeld alle scènes met Ernie en Bernie bekijken. In Rock The Reef vinden we hetzelfde principe terug in Sykes' Jukebox voor wat betreft de stukken film met gezongen fragmenten in. Deze en vorige featurette komen slechts neer op het herkauwen van het reeds aanwezige filmmateriaal, en zijn daarom wat ons betreft een beetje overbodig. Rock The Reef bevat - spijtig genoeg - ook nog eens de videoclip van de vakkundig tot schroot herleide Car Wash van Christina Aguilera en Missy Elliot, twee van de meest overgewaardeerde "sterren" van de huidige muziekscène. Dan is het spelletjestijd: in Must Sea Games heb je de keuze tussen een spelletje waarin je Lenny moet aankleden voor de geschikte gelegenheid, en kan je een gokje op de zeepaardenraces wagen. Er is ook nog een sectie met DVD rom-materiaal aanwezig.
Samenvattend kennen de extra's toch redelijk wat overlap, en zijn de echt interessante stukken wat kort uitgevallen. Dreamworks laat ook niet té graag in eigen keuken kijken, blijkbaar.
CONCLUSIE
Shark Tale is een aanstekelijke, humoristische film die het meer moet hebben van de gevatte situatiehumor en de snedige one-liners dan van een origineel verhaal. De animatie is adembenemend prachtig, en de beeldkwaliteit is nagenoeg perfect. Het bonusmateriaal had vooral kwalitatief wat beter mogen zijn.
Studio:
DreamWorks
Regie:
Bibo Bergeron, Vicky Jenson & Rob Letterman
Met:
Will Smith, Robert De Niro, Renée Zellweger, Angelina Jolie, Jack Black, Martin Scorsese, Ziggy Marley, Doug E. Doug, Michael Imperioli, Vincent Pastore, Peter Falk
Beeldformaat:
1.85:1 PAL
Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1
Vlaams Dolby Surround 2.0
Nederlands Dolby Digital 5.1
Frans Dolby Digital 5.1
Ondertitels:
Nederlands, Frans, Engels CC
Extra's:
• 3 cross-promotionele trailers
• Kortfilm "Club Oscar"
• Featurette "Get To Groove On"
• 5 making of-featurettes
• Interactieve tour met artwork
• Aparte sectie met kinderbonusmateriaal
• Videoclip
• DVD ROM-materiaal
