FILM
In 1985 besluiten klimenthousiast Joe Simpson en zijn goede vriend Simon Yates iets te doen wat nog geen enkele klimmer hen heeft voorgedaan: via de westwand de Siula Grande succesvol bedwingen. Deze berg ligt in de Peruviaanse Andes en de top bereikt een hoogte van bijna 6500 meter. Wat de beklimming langs de westzijde zo ontzettend moeilijk maakt is niet enkel de uitzonderlijke steilte van de flank, maar ook de onvoorspelbare en gevaarlijke lagen poedersneeuw die het barre klimaat daar heeft gedeponeerd. Maar de twee jonge Britten laten zich daardoor niet afschrikken. Tegen de derde dag bereiken ze reeds de top van de Siula Grande en wacht hen enkel nog de relatief eenvoudige afdaling langs de heel wat minder steile noordflank. Binnen 24 uur zouden ze terug beneden moeten zijn. Althans, zo gaat de theorie.

Want in de praktijk wacht hen een ware helletocht. Een sneeuwstorm verblindt hen immers zodanig dat Joe en Simon binnen de kortste keren van het veiligste daalpad afwijken. Bovendien zakken de twee zo diep weg in de sneeuw dat progressie haast nihil is. Alsof dat nog geen pech genoeg is, valt hun brandertje (dat hen in staat stelt ijs om te smelten tot drinkwater) zonder brandstof. En om een schier eindeloze, quasi verticale klif te overbruggen moeten zelfs de touwen van beide klimmers aaneengehecht worden. Net dan slaat het noodlot pas echt toe: Joe komt ongelukkig ten val en verbrijzelt zijn knie. Hij hangt meters hoog boven een gletsjer en dreigt Simon in zijn val mee te sleuren. Simon rest maar één keuze. De koord die hen met elkaar verbindt door te snijden.

Dit fascinerende, waar gebeurde verhaal vormt de basis voor Touching The Void, een van de beste documentaires van het voorbije decennium. Via interviews met Joe en Simon (jawel: beide overleefden miraculeus hun hachelijke avontuur op de Siula Grande) en adembenemende dramatische reconstructies wordt de kijker meegesleurd in een boeiende vertelling, die vergelijkingen met de beste thriller probleemloos kan doorstaan. Regisseur Kevin Macdonald, een oscarwinnaar voor het al even beklijvende One Day in September (en kleinzoon van de legendarische Emeric Pressburger), doorbreekt immers zonder wroeging de kunstmatige barrière tussen fictie en documentaire. Als docudrama doorheen de jaren een kwalijke naam heeft gekregen door misbruik in afgrijselijke tv-programma’s, dan bewijst de cineast hier onomstotelijk dat een doordacht gebruik van dit genre kleine meesterwerkjes kan opleveren.

Hart en ziel van de prent zijn ontegensprekelijk de openhartige interviewstukjes met de twee klimmers. De filmmaker doet nochtans niets speciaals met deze ontboezemingen: hij toont de Britten in een simpel borstshot, tegen een eenvoudige, egaal gekleurde achtergrond. Maar juist daarin schuilt de kracht van hun getuigenis. Net zoals Errol Morris in The Fog of War ex-defensieminister Robert McNamara tot zijn essentie – en dus de waarheid – herleidde, weet Kevin Macdonald Joe Simpson en Simon Yates neer te zetten als gewone jongens, die toevallig een ongelooflijk avontuur meemaakten. Het helpt uiteraard ook dat beide klimmers rad van tong zijn en met een mix van accuraat detail en na twintig jaar nog steeds niet geweken naïeve verwondering hun relaas vertellen.

Maar wat Touching The Void naast een beklijvende vertelling tot een onvergetelijke film maakt, zijn toch de reconstructies van die bijna-fatale week in de Andes anno 1985. Docudrama is al te vaak een flauw, amateuristisch treurspel, maar hier haalt de cineast zijn trukendoos boven om de kijker volledig de kans te geven zich als een getuige op de eerste rij te voelen. De acteerprestaties van de acteurs zijn bijvoorbeeld levensecht, haast naturalistisch van aard, en dringen nooit valse emoties aan de kijker op. De adembenemende beelden van opwaaiend sneeuw op ruwe bergtoppen, glanzende gletsjers, krakende kloven en dreigende wolkenformaties verlenen de prent bovendien een epische look. Gekoppeld aan een ingenieus sound design, waarbij gevaar om iedere hoek lijkt te gluren, en een pulserende montage, die je hartkloppingen naar een hoger ritme stuwen, mondt dat uit in een thriller waar zelfs Alfred Hitchcock trots op zou zijn geweest.

Touching The Void is kortom een film zoals je die nog nooit hebt gezien. Een perfecte symbiose tussen documentaire en getrouwe, gedramatiseerde reconstructie. Voor zijn verbluffende inspanning kreeg Kevin Macdonald in 2003 dan ook een BAFTA-award als regisseur van de beste Britse film van dat jaar. De ultieme bekroning, een nominatie voor de documentaire-oscars van het volgende jaar, volgde helaas niet. Wellicht vond de Amerikaanse Academy de prent te vrij omspringen met de definitie van documentaire om hem te huldigen. En speldde ze juist daarmee de film de mooiste oorkonde op die je als cineast kan krijgen: de wetenschap dat je film uniek is.

BEELD EN GELUID
Een prent die bol staat van de prachtig gefotografeerde landschappen verdient een visuele dvd-presentatie om U tegen te zeggen. En A-Film stelt op dat vlak niet teleur. Met mooie, diepe contrasten, zwartniveaus die in kwaliteit enkel onder moeten doen voor de heerlijk weergegeven witte sneeuw, en een puntgave print is dit een beeldtransfer die vol esthetiek van het scherm spat. Doch zo goed als het beeld is, zoveel beter nog is het geluid, dat zowel in DTS als in een Dolbymix op de schijf geperst staat. De Dolby 5.1-track creëert een geloofwaardig, dimensioneel soundscape dat je met een ideale plaatsing van schuivende gletsjers en krakende sneeuwmassa’s met een gevoel van claustrofobie opzadelt. Het DTS-spoor bezit alle kwaliteiten van zijn broertje, maar laat de geluidseffecten nóg dynamischer tot zijn recht komen.

EXTRA’S
Hier stoppen de superlatieven echter. A-Film voegde slechts een, weliswaar anamorfische, Trailer (2 min.) toe in de bonussectie, naast een drietal Cross-promotionele Trailers (6 min.).

CONCLUSIE
Touching The Void is uniek in zijn soort: een docudrama vol suspense, met een peperkoeken hart en een hoge graad van realisme. Dit verhaal van twee bergbeklimmers die op grote hoogte de dood in de ogen staren, kàn gewoonweg niemand onberoerd laten. Beeld en geluid zijn daarenboven van sublieme kwaliteit, maar het is spijtig dat de bonussectie niet verder werd uitgediept. Niettemin is dit een van de tien beste films van 2003. De prent mag dus in geen enkele dvd-collectie ontbreken.