FILM
Met The Imaginarium Of Dr. Parnassus wilde Terry Gilliam een compendium maken, een film waarin de essentie en typerende kenmerken van zijn carrière vervat zitten. Ironisch is dan ook dat de cineast als protagonist een rondreizende verteller kiest die in ruil voor faam en roem zijn ziel (of om preciezer te zijn, die van zijn dochter) aan de duivel verkoopt. Net dat lijkt Gilliam niet te hebben gedaan, want halverwege de opnames van Dr. Parnassus stierf hoofdrolspeler Heath Ledger en leek de productie dezelfde gedoemde weg op te zullen gaan van zoveel andere Gilliam-films. Maar zelfs de duivel heeft soms medelijden met zijn slachtoffers, blijkbaar, want wonder boven wonder kwam de film de dood van de protagonist te boven doordat drie topacteurs (Johnny Depp, Colin Farell en Jude Law) zich bereid verklaarden de rol van Ledger over te nemen. In een gewone film zou dat nooit kunnen, maar een scenario van Terry Gilliam staat van nature bol van de fantasie en in het geval van The Imaginarium Of Dr. Parnassus opende de dood van Heath Ledger zowaar de deur voor een film die waarschijnlijk beter uit de verf komt net omdat de protagonist door verschillende acteurs vertolkt wordt.

De prent opent heerlijk anachronistisch met een grootse constructie, een uitklapbaar theater voortgetrokken door een paard, die zich een weg baant door het moderne Londen. Het Imaginarium - want dat is het - is overduidelijk een reliek uit een ander era, waarin nog de tijd genomen werd om naar verhalen te luisteren en de eigen fantasie de vrije loop te laten. In dit millennium zitten de Londenaars daar alvast niet op te wachten, merkt eigenaar Dr. Parnassus (een goede Christopher Plummer), die nauwelijks geld heeft om zichzelf, zijn dochter Valentina en zijn twee helpers - een lilliputter en een jonge naïeveling - te onderhouden. Alsof dat niet genoeg is, komt ook de duivel (een perfect gecaste Tom Waits) aankloppen om Parnassus eraan te herinneren dat Valentina binnen enkele dagen 16 wordt en dat haar ziel dan van hem is. De dokter sloot immers eeuwen geleden dit pact met 'Mr. Nick' in ruil voor onsterfelijkheid. Wanneer de crew van het Imaginarium het pad kruist van Tony, een gehaaide ritselaar die met zijn charmes op korte tijd veel volk naar de attractie lokt, ziet Dr. Parnassus een kans om zijn afspraak met de duivel opnieuw te onderhandelen. Indien het Imaginarium vijf klanten de toverspiegel inlokt, die zich daar niet door Mr. Nick laten corrumperen, is de ziel van Valentina veilig. Maar dan moet Parnassus wel vertrouwen hebben in Tony, wiens ambigue daden nauwelijks te doorgronden zijn.

The Imaginarium Of Dr. Parnassus slaagt er prima in om de ideosyncratische stijl van Terry Gilliam op een entertainende manier op een publiek over te brengen. Je maakt als kijker als het ware deel uit van het plezier dat de cineast had tijdens het schrijven van het script en de draaiperiode. Thema, stijl en plot brengen bovendien een mooie ode aan de verbeelding en aan het belang van het verhalen vertellen. Helaas kan de film toch niet volledig overtuigen. Het lijkt erop dat Gilliam zoveel fratsen en visuele vondsten in de prent wil steken dat het Imaginarium uit zijn voegen barst en hij de essentie uit het oog verliest. Nu is de regisseur altijd al een beetje een hyperkineet geweest, maar hier loopt hij - zelfs meer dan in The Adventures Of Baron Munchausen - verloren in het bos dat hij zelf geplant heeft.

Een andere reden waarom The Imaginarium Of Dr. Parnassus geen homerun is, heeft te maken met de keuze van de protagonist. Tony is allerminst een sympathieke mens. Zijn motieven en verleden zijn duister en daar is, te oordelen naar de gure sujetten die hem zoeken, een goede reden voor. De film was gebaat geweest met een minder ambigue centrale persoonlijkheid, of tenminste met een karakter dat op het einde een kristalhelder louteringsmoment kent. Het ontbreken daarvan speelt de prent stevig parten. Deels wordt het probleem omzeild door de kenmerkende charismatische performance van Heath Ledger, maar dat is onvoldoende voor de kijker om mee te stappen in het verhaal. Ironisch genoeg is er in de prent wél een personage aanwezig dat daarin wél had kunnen slagen, dat van assistent Anton (een rol van de nieuwe Spiderman Andrew Garfield), maar Gilliam laat die kans voorbijgaan.

Kansen om visueel te verbluffen negeert de cineast gelukkig niet. De designs die in de film geweven zijn, ogen prachtig en zijn in niets te vergelijken met de fantasie van andere filmmakers: dit is voor de volle honderd procent Gilliams verbeelding op het scherm, van een aan een rotswand verankerd monumentaal klooster tot de werelden in het Imaginarium en het design van het rondreizende theater zelf. Om de fantasie tot leven te wekken, beroept de regisseur zich voor een belangrijk deel op klassieke technieken voor visuele effecten, wat geregeld toepasselijke nostalgie opwekt. Niettemin graait Gilliam ook ampel in de moderne CGI-toolbox, vooral om de droomwerelden van de personen die door de toverspiegel van het Imaginarium stappen bevattelijk te maken. Hierdoor gaat helaas een groot deel van de charme verloren, evenals de boodschap van ouderwets vertellen. In een film die bol staat van de anachronismen is CGI als het ware zelf een anachronisme.

Er is kortom heel wat om aan te bevelen in The Imaginarium Of Dr. Parnassus, maar minstens even veel om je mild aan te storen of zelfs te ergeren. Net zoals bijna elke film van Terry Gilliam word je verbluft door de verbeelding van de cineast, maar word je geduld op de proef gesteld door de liefde van de filmmaker voor zijn eigen hersenspinsels. Als Gilliam inderdaad een film wild maken die een samenvatting is van alles wat hij voordien al heeft gemaakt, dan is hij op dat punt alvast in zijn opzet geslaagd.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van deze Blu-ray is zonder meer goed, maar voor een film die zo hoog oploopt met visueel spektakel had het net dat beetje meer mogen zijn. Het contrast tussen de scènes die zich in de realiteit afspelen en die die het Imaginarium als decor hebben, is namelijk redelijk groot. De eerstgenoemde bezitten een milde hoeveelheid grain, hebben soms problemen met het contrast en laten de zwartniveaus te weinig tot hun recht komen. De laatstgenoemde ogen dan weer iets te helder, met gesatureerde kleuren en een gebrek aan sfeer. De soundtrack bestaat uit een DTS-MA 5.1-spoor dat een sfeervolle mix is tussen de prima verstaanbare dialogen, de eclectische muziek en de soms ingetogen, vaak bombastische geluidseffecten.

EXTRA'S
De bonussectie bevat een behoorlijk aantal extra's. Spijtig genoeg is de kwantiteit niet recht evenredig met de kwaliteit, want het merendeel van de bonusitems heeft slechts het niveau van EPK-materiaal. De Introductie door Terry Gilliam (3 min.) is weliswaar nog best te pruimen, maar Behind The Mirror (3 min.) voegt niets wezenlijks toe omdat het gewoon een korte blik op het verhaal van de prent biedt. In The Imaginarium of Terry Gilliam (6 min.) geven God en klein Pierke hun visie op de verbeeldingskracht van de regisseur, terwijl Building The Monestary (7 min.) toont hoe het imposante klooster uit de prent verwezenlijkt werd. The Drunk Scene (2 min.) is een weinig opwindende multi-angle featurette en een Deleted Scene (4 min.) uit de eerste helft van de film haalde wijselijk de finale cut niet. Vervolgens bevat de schijf drie stukjes die wijlen Heath Ledger centraal plaatsen. In Heath and Friends komen cast en crew aan het woord over de acteur, in Wardrobe Tests past Ledger enkele kostuums ter voorbereiding van de prent en Segments of Interview with Heath Ledger is een reeks audiofragmenten waarin de acteur het o.a. over zijn goede vriendschap met Terry Gilliam heeft. Dr. Parnassus Around the World (3 min.) toont fragmenten van premières in o.a. Cannes en Rome, terwijl Cast & Crew (9 min.) de eerste voorstelling van de prent in Londen weergeeft. Ten slotte bevat de disk een Trailer voor Parnassus.

CONCLUSIE
The Imaginarium Of Dr. Parnassus is een Terry Gilliam pur sang maar zeker geen grand cru. Het fantasierijke verhaal is een ode aan de kracht van de vertelling, maar zondigt zelf te vaak tegen de regels van goed drama. Gelukkig maken enkele originele visuele vondsten en een stel leuke acteerprestaties veel goed. Het beeld haalt een goed niveau op de disk, de soundtrack klinkt zelfs uitstekend. De bonussectie is goed gevuld, maar bevat te veel losse flodders.