Tijdens een rendez-vous met de ambassadeur van Paraguay, ene Frederico Logo, haalt Max Baumeister, voorzitter van een internationale mensenrechtenorganisatie, een revolver uit z’n aktetas en schiet z’n gesprekspartner dood. Hij vlucht niet, hij laat zich inrekenen en verschijnt een tijd later voor de rechtbank wegens moord met voorbedachten rade. Baumeister pleit schuldig, want ja, hij heeft zich op het slachtoffer, dat in werkelijkheid Ruppert von Leggaert blijkt te zijn, willen wreken. Tijdens het proces komen de details over zijn leven in nazi-Duitsland aan het licht en de redenen voor zijn haat jegens de voormalige nazi-officier.

 

La Passante Du Sans-Souci was Romy Schneiders laatste film. Kort nadien overleed ze ten gevolge van een hartaanval. Ze was 44 jaar en aan de drank sinds de plotse dood van haar dochter. In haar laatste bioscoopproductie speelt ze een dubbelrol, waarmee ze het bewijs levert van haar grote talent. Het onderwerp lag haar nauw aan het hart, want als Duitstalige Oostenrijkse vond ze dat het haar plicht was om te getuigen over haar afkeer voor wat er in WOII was gebeurd. Bovendien had ze een grote bewondering voor Michel Piccoli en kreeg ze hier de kans om met hem de hoofdrol te delen.

 

Romy Schneider speelt de nog vrij jonge Lena Baumstein, de zeer toegewijde echtgenote van de internationaal gerenommeerde Max Baumstein (Michel Piccoli), een kalende en grijzende vijftiger met een wandelstok. Die heeft hij overgehouden aan een incident in Berlijn in 1933: een groepje nazi’s viel er zijn (joodse) vader lastig, gaf de 11-jarige Max een flink aantal schoppen omdat hij z’n pa wilde helpen en verwondde hem daarbij aan het rechterbeen. Hij zou de rest van zijn leven mank blijven, maar wat erger is: z’n vader werd voor z’n ogen en voor de deur van Elsa en Michel Wiener, zij een operazangers, hij een drukker én bevriend met de Baumsteins, in koelen bloede afgemaakt. Romy Schneider – u heeft het al geraden – neemt ook de rol van Elsa Wiener voor haar rekening. De Wieners hadden zelf geen kinderen en dus besloten ze om voor Max te zorgen. Een tijdlang gaat alles goed, maar dan wordt de drukkerij kort en klein geslagen wegens vermeende betrokkenheid bij het verzet. Om veiligheidsredenen stuurt Michel zijn vrouw en Max naar Parijs. Daar verneemt Elsa op het Duitse hoofdkwartier dat haar echtgenoot tot vijf jaar concentratiekamp is veroordeeld. Ze neemt een baantje aan als animeermeisje in café Sans-Souci en maakt er kennis met Ruppert von Leggaert. Heel snel komt ze erachter dat Michel vervroegd vrij kan komen, maar dan moet ze wel het bed delen met de nazi.

 

 

La Passante Du Sans-Souci vertelt niets nieuws over de Tweede Wereldoorlog, wellicht omdat er sindsdien nog heel veel boeken zijn geschreven en films gedraaid waarin vergelijkbare thema’s aan bod komen. In 1982 lag dat nog net iets anders en toegegeven, het verhaal naar een roman van Joseph Kessel (geboren in Argentinië uit Russische ouders, maar nadien hoofdzakelijk werkzaam in Parijs en lid van de prestigieuze Académie Française) is zonder meer interessant, boeiend en het bevat alle elementen van een groot drama, ondanks de vrij klassieke snit en de wat voorspelbare voortgang van de gebeurtenissen. Maar met Romy Schneider en Michel Piccoli in de hoofdrollen, mag je je als toeschouwer aan een interessante filmervaring verwachten en het is dan ook jammer dat die gedeeltelijk om zeep wordt geholpen door een haperende regie, want de aansturing door regisseur Jacques Rouffio is niet altijd efficiënt: de dialogen zijn soms gekunsteld, de voortgang hapert bij momenten door het inlassen van vertragende scènes zonder veel toegevoegde waarde voor de hoofdverhaallijn, er is sprake van kleine storende onzorgvuldigheden (Michel Piccoli die een sigaret aansteekt terwijl hij de vorige onmogelijk al helemaal opgerookt heeft), van foute gemoedstoestanden (Michel Piccoli die het ene moment heel treurig is en vervolgens als in een roes van gelukzaligheid– in één en dezelfde scène – z’n monoloog vervolgt) en van onnodige sentimentaliteit (Romy Schneider die tijdens het kerstdiner met de jonge Max tranen in de ogen krijgt). Het zijn haperingen die de toeschouwer afleiden en hem confronteren met de tekortkomingen in de vormgeving, in dit geval met het gebrekkig aanvoelen van sfeer, timbre en timing, bij uitstek het productieonderdeel waarin de regisseur actief behoort te zijn.

 

Het directe gevolg is dat de acteerprestaties qua geloofwaardigheid aangetast worden, niet alleen die van Michel Piccoli (z’n personage is vaak té gemaakt en té uitbundig), maar ook die van Gérard Klein als Maurice Brouillard, de Parijzenaar die Elsa en Max onder zijn vleugels neemt, maar die er niet in slaagt om het hart van Elsa te winnen. Zijn dialogen zijn bij momenten wel heel erg stroef en het is te hopen dat dit de schuld is van de scenarist (Jacques Kirsner) en niet van de auteur van de oorspronkelijke roman. Ander minpunt is de opvallende en  nadrukkelijke manier waarop de nazi’s als misdadigers en smeerlappen worden afgeschilderd. Het is overdaad en het ligt er bij momenten veel te dik op waardoor de sereniteit van de film wordt geschaad. Het is jammer, want voor de rest is La Passante Du Sans-Souci een interessante kijkervaring, mede door het charmante acteerwerk van de jonge Wendelin Werner als de jonge Max. Hij hield het bij die ene film en is ondertussen één van de belangrijkste wiskundigen in de wereld en professor aan de Universiteit van Paris-Sud.

 

Voor een film die bijna dertig jaar oud is, ziet La Passante Du Sans-Souci er nog verbazend goed uit. De kleuren zijn wel af en toe een beetje geforceerd bont, maar bijv. de huidtinten ogen meestal vrij realistisch. In de tweede helft van de film zit er wel een ferme verticale streep door het beeld gedurende een aantal seconden, een beschadiging die men schijnbaar niet helemaal weg heeft kunnen werken. Grove ongerechtigheden zijn er voor de rest niet, zelfs geen kleine, bij een goed zwartniveau en voldoende detaillering, zij het met regelmatig wat grain. De geluidstrack is vrij van haperingen of onderbrekingen, maar de muziek van Georges Delerue is bij momenten wel heel erg sentimenteel en stroperig met opgetaste layers van violen en weltschmerz.

 

De Originele Bioscooptrailer en een aantal Andere Trailers uit het Lumière-aanbod.

 

La Passante Du Sans-Souci is vooral de film van Romy Schneider. Zij trekt in elke scène de aandacht en weet de beide rollen (Elsa en Lena) een eigen invulling te geven. Michel Piccoli is uiteraard ook een groot acteur, maar hij is bijzonder slecht gecoacht door regisseur Jacques Rouffroy en vindt dus niet altijd de goede toon om z’n personage Max Baumstein van de gepaste innerlijke en uiterlijke kracht te voorzien. Vooral in de processcènes bewijst hij z’n grote talent. Daarnaast is het vooral de jonge Wendelin Werner die de show steelt. Technisch is deze uitgave goed, maar de bonussectie stelt niet veel voor.