FILM
Waarschijnlijk hadden noch André Franquin noch Peyo vijftig jaar geleden kunnen voorspellen dat het woordspelletje tussen de twee striptekenaars over een zoutvat zou uitmonden in een globaal fenomeen. En toch kent men momenteel de Smurfen van China tot Zuid-Afrika en de Verenigde Staten. Niet zozeer de strips van Peyo zijn daarvoor verantwoordelijk, maar wel de animatieserie die daar in de jaren tachtig van is gemaakt. Sindsien is er voortdurend sprake van een avondvullende film over de blauwe wezens van drie appeltjes hoog, maar het duurde tot in 2011 eer dat er van kwam. Niet in de vorm van traditionele animatie, maar als mengvorm van live-action en CGI. Begrijpelijk, want ondermeer de Alvin and the Chipmunks-franchise boekte daarmee al een gigantisch succes. De liefhebbers van Peyo's creatie, waartoe ik ook mezelf reken, hielden echter hun hart vast, want het mengen van animatie en live-action levert meestal afgrijselijke prenten op. Daarom kan ik met een opgelucht hart zeggen dat The Smurfs - hoewel verre van een goede film - zeker niet de catastrofe is die iedereen verwacht had.

Ik zou zelfs meer zeggen: het eerste kwartier, dat zich nog in de middeleeuwen afspeelt en voor het grootste deel puur uit animatiebeelden van het Smurfen-dorp en zijn inwoners bestaat, is zo goed als je mag hopen voor een Smurfen-verfilming. De karakters en de basispremisse worden weliswaar wel érg uitleggerig gepresenteerd, zoals wanneer de slechte tovenaar Gargamel uitlegt waarom hij de Smurfen nodig heeft voor zijn brouwsels, maar voor de nostalgische jongeling in elk van ons, is er best wat te genieten.

Daar komt helaas verandering in wanneer de blauwe maan een portaal tussen twee werelden opent en zes Smurfen, Gargamel en zijn kat Azraël naar het hedendaagse New York transporteert. Hier zullen de Smurfen een reclameman en zijn zwangere vrouw helpen om de onzekerheden over hun toekomst weg te werken, terwijl ze pogingen ondernemen om terug te keren naar het Smurfen-dorp alvorens Garagamel zijn brouwsel dat de wereld zal onderwerpen kan fabriceren. In dit deel van de film - veruit het langste deel - trachten de makers zich te bedienen van hippe referenties en een oneindig aantal woordgrapjes omtrent de kleur blauw en het woord 'smurf'. Dat dit niet bepaald artistiek hoogstaande cinema is, hoeft wellicht geen betoog. Ook de voorspelbare en oudbakken moraal kost de prent zonder meer goede punten.

Begrijp me niet verkeerd: de allerjongsten zullen wellicht smullen van de New Yorkse avonturen van ieders favoriete blauwe wezens, maar wie nostalgisch terugdenkt aan de strips of zelfs aan de stevig gedateerde animatiereeks, loopt het risico zich te ergeren aan The Smurfs. Alleen al de CGI-vormgeving van de Smurfen wekt wrevel op. Door de wezens realistischer te maken, gaat een groot deel van hun charme verloren. Ze zien er, zeker in close-up, zeer 'creepy' uit. Dat bij de aftiteling de oorspronkelijke tekeningen van Peyo gebruikt worden, maakt dit des te duidelijker. Op Klungel na, prima vertolkt door Anton Yelchin, komt de persoonlijkheid van de zes belangrijkste Smurfen bovendien te weinig naar boven. Katy Perry is als Smurfin bijvoorbeeld eerder een voorbeeld van stuntcasting dan van karakterisering. Storend is ook de product placement die als een rode draad door de plot verweven wordt, van voorspelbare zaken als Blu-ray (snap je hem?) tot minder voor de hand liggende als het Wii-spel Rock Band en M&M's.

De enige die zich min of meer staande kan houden in die overdaad van verkoopslust en CGI-beelden is Hank Azaria als Gargamel. De acteur lijkt zich er ten volle van bewust dat hij een bordkartonnen karakter speelt en gaat daar, geholpen door prima make-up, volledig in op. Ook Azraël is immens amusant. Het contrast is groot met de andere menselijke karakters: zowel Neil Patrick Harris als Jayma Mays slaapwandelen door hun rol. De regie van Raja Gosnell, een veteraan van dit soort films, lijkt er dan ook vooral op gericht om met een immer bewegende camera de aandacht af te leiden van de minpunten van The Smurfs. Dat de prent minder ergerlijk is dan gevreesd, kunnen we echter niet aan hem wijten maar aan de scenaristen, die tussen de slechte grappen door toch nog respect behouden voor de origine van de Smurfen met veelvuldige verwijzingen naar Peyo. Als men hen aan boord houdt en de setting verplaatst naar het middeleeuwse Smurfen-dorp voor de tegen 2013 geplande sequel, dan krijgt een van Belgiës belangrijkste exportproducten misschien toch nog een film die ze recht aandoet.

BEELD EN GELUID
Van een recente film verwacht je een uitstekende beeldtransfer en op dat vlak stelt The Smurfs niet teleur. De kleuren spatten, zeker in het eerste kwartier, van het scherm, de scherpte is prima en de zwartniveaus kunnen moeilijk beter. Nodeloos te zeggen dat printbeschadigingen of andere beeldimperfecties volledig ontbreken. Ook de soundtrack is dik in orde. Het DTS-HD MA-spoor dompelt je probleemloos onder in een andere wereld. Minpunt is wel dat de mix niet altijd optimaal is, met name wanneer de Verteller-smurf zich aan een voice-over waagt.

EXTRA'S
De schijf bevat een niet onaardig aantal extra's. Zo zijn er twee Audiocommentaren. Regisseur Gosnell gaat in zijn babbelspoor voornamelijk in op de technische moeilijkheden die een film als The Smurfs met zich meebrengt. Op de tweede track horen we producers en scenaristen. De Deleted & Extented Scenes (8 min.) zijn niet van een hoogstaand niveau en de Blue-pers (30 sec.) zijn zelfs een van de bizarste extra's die ik ooit op een schijfje ben tegengekomen. Daarnaast bevat de disk een vijftal featurettes. In Comic Book to the Big Screen (8 min.) wordt de omvorming van de Smurfen naar CGI onder de loep genomen en de stemvertolkers mogen hun zegje doen in Smurf Speak (9 min.). Going Gargamel (10 min.) biedt een inzicht in het acteerproces van Hank Azaria. Happy Music Montage (2 min.) blijkt niets meer dan een opeenvolging van scènes uit de film, maar interessanter is Progression Reels (9 min.), waarin het opbouwen van het virtuele CGI-milieu centraal staat. Voor de kinderen is er ook nog The Smurfs Fantastic Adventure Game, terwijl eigenaars van een iPad of andere gadgets beginnend met i via de optie Smurf-o-vision extra content kunnen bekijken.

CONCLUSIE
The Smurfs is niet de ramp van een film die hij had kunnen zijn, maar een goede prent is het ook niet. De charme van de kleine wezens gaat immers grotendeels verloren in een bos van middelmatige CGI, voorspelbare plotlijnen en alomtegenwoordige product placement. Toch bevat de film meer respect voor het bronmateriaal dan we van Hollywood gewoon zijn. Beeld en geluid kunnen moeilijk beter op deze Blu-ray en de bonussectie is goed gevuld.