DAY THE EARTH STOOD STILL, THE
Bespreking door: Carl - Geplaatst op: 2003-03-04
FILM
Iedereen krijgt vroeg of later wel eens zo'n pulpy trash sciencefictionfilm uit de jaren vijftig onder ogen. Wansmakelijke gedrochten uit meestal geïntoxiceerde omgevingen, rondborstige tierende vrouwen en acteerprestaties beneden alle peil: je weet onmiddellijk waarover we het hebben. Meestal waren dit echte lowbudgetproducties die meehielpen aan het ontstaan van het zogenaamde cultfenomeen. Deze
The Day The Earth Stood Still steekt echter met kop en schouders boven die middelmaat uit. Het hielp natuurlijk dat ie nooit een B-filmbehandeling kreeg, dat er een grote studio met financiële mogelijkheden achterstond en dat er getalenteerde personen aan werkten (Robert Wise als regisseur en Bernard Herrmann als componist). Robert Wise doet misschien een belletje rinkelen bij sommigen. Hij heeft immers ook
West Side Story,
The Sound Of Music alsook
Star Trek, The Motion Picture op zijn palmares staan en ontving de eer om met een Academy Award aan de haal te gaan.
The Day The Earth Stood Still is gebaseerd op Harry Bates'
Farewell To The Master en was destijds volop controversieel. De film werd immers kort na de Tweede Wereldoorlog op het publiek losgelaten en de verwijzingen waren er niet min. De buitenaardse vertegenwoordiger Klaatu komt samen met z'n robot Gort op vredesmissie naar de aarde. Daar worden ze natuurlijk met de grootste argwaan ontvangen en begroet op een aardse manier: men schiet Klaatu neer. Terwijl die in de ziekenboeg ligt, probeert hij alle wereldleiders te verzamelen om hen te berichten over een belangrijke boodschap aan het volledige mensenras. Eenmaal hij hoort dat zulks niet mogelijk is vanwege allerlei verwikkelingen en verstoorde relaties tussen de belangrijke landen, ontsnapt Klaatu uit het ziekenhuis en mengt zich onder het mensenras om hun gedrag te bestuderen en na te gaan waar het allemaal misliep.
Voorts willen we hier niet teveel weggeven van de plot, maar de behandelde onderwerpen zijn vandaag nog altijd brandend actueel. De film komt, zeker voor een sciencefictionprent, geloofwaardig over. Daar zorgen o.a de acteerprestaties voor die ver boven het gemiddelde liggen. Ook de personages zijn stuk voor stuk genietbaar en al bij al ligt de entertainmentwaarde voor deze film uit 1951 bijzonder hoog. Als we jullie vertellen dat George W. Bush deze film wellicht nooit onder ogen kreeg, is de onderliggende boodschap meteen duidelijk, of toch niet?
BEELD EN GELUID
Aan de hand van een extra op deze dvd wordt getoond hoe men het beeld restaureerde. Maar daarover later meer. Het resultaat kunnen we jullie hier wel verklappen. De stabiliteit en het contrast voor een zwart-witbeeld uit dit tijdperk is verbazingwekkend goed. Over de helderheid valt niet te klagen alsook niet over het detailniveau dat gevoelig opgekrikt uit de herstelling komt. Er is ook geen sprake van edge enhancement of grain wat toch vrij vaak voorkomt bij films uit die tijd. Een opmerkelijke restauratie! De destijds gebruikte monotrack is opgewaardeerd tot een volwaardige stereomix met een acceptabele bitrate van 192 kbps. De bijwerkingen van het geluid betekent dat de film een extra dimensie meekrijgt. Er is immers een aangename spreiding aanwezig en het is raar om bij zo'n oude film muziek en achtergrondgeluiden uit je surroundspeakers te horen komen. De beperkingen van de track blijven wel volop aanwezig, maar zijn zeker niet storend, integendeel, ze dragen enkel maar bij tot de charme van deze klassieker.
EXTRA'S
Het audiocommentaar is ingesproken door regisseur Robert Wise samen met z'n collega Star Trek-regisseur Nicholas Meyer, opgenomen in een soortinterviewstijl en verscheen reeds eerder op de laserdiskversie uit 1995. Beiden horen er voorbereid uit en Meyer stelt bij wijlen echt wel interessante vragen aan de regisseur. Wise voorziet de luisteraar op zijn beurt van even interessante antwoorden en anekdotes. Een verzorgde en geen voorgekauwde audiocommentaar met andere woorden. De minst interessante extra is de Movietone News 1950-featurette: oude nieuwsberichten die op de één of andere manier allemaal wel een link hebben met de film. De featurette duurt zo'n 6 minuten en in één van de beeldfragmenten krijgen we iemand in het pak van Klaatu te zien die een award krijgt op de negende wereldwijde sciencefictionconventie. Voorts is er nog een leuke trailer in echte Flash Gordon-stijl en een featurette over de restauratie van het beeldmateriaal. Jammer genoeg wordt er in deze interessantse extra op de dvd een fout gemaakt: men vergelijkt immers de getransfereerde masterversie van de film uit 1995 met de masterversie van de laserdisk uit 1993. De versie uit 93 ziet er veel beter uit dan die uit 95, wat natuurlijk omgekeerd moet zijn. Ook wordt er ook nog een vergelijking gemaakt tussen de filmrestauratie uit 2002 en die uit 2002 met videorestauratie. Tussen deze laatste restauratie en de masterrestauratie uit 1995 wordt jammer genoeg geen vergelijking gemaakt. De verschillende verbeteringen worden perfect weergegeven door splitscreens en laten ons toe ons een idee te vormen over de mate waarin men deze film onder handen nam! Jammer dat deze dvd het label opkrijgt van Collector's Edition. De reden hiervoor is dat er veel te weinig extra's aanwezig zijn op de disk. In 1995 werd er immers een laserdiskcboxset gereleased, inclusief soundtrack, een boekje van zo'n 200 pagina's, een 70-minuten durende featurette over de film en een overvol archief met foto's, documentatiemateriaal, blauwdrukken, etc., plus alle extra's op deze dvd. Dit alles gelimiteerd op 2500 stuks en bovendien persoonlijk gesigneerd door de regisseur. Zover moest het voor ons niet gaan, maar toch hadden we graag de featurette alsook de galerij op de dvd gezien.
CONCLUSIE
Een tijdloze klassieker die onlangs zijn vijftigste verjaardag vierde. De technische kant van de zaak is volledig herbekeken, maar jammer genoeg ging dat ten koste van een uitgebreid arsenaal extra's. De echte fan die zeker al van de laserdisk zal hebben gehoord, is wellicht teleurgesteld met deze uitgave. Toch kunnen we deze mijlpaal in het sciencefictiondepartement ten zeerste aanbevelen.
Studio:
Fox
Regie:
Robert Wise
Met:
Michael Rennie, Patricia Neal, Hugh Marlowe, Sam Jaffe, Billy Gray, Frances Bavier, Lock Martin
Beeldformaat:
1.33:1 PAL
Geluid:
Engels Dolby Surround 2.0
Frans Dolby Digital Mono 1.0
Duits Dolby Digital Mono 1.0
Italiaans Dolby Digital Mono 1.0
Spaans Dolby Digital Mono 1.0
Ondertitels:
Nederlands, Engels, Frans, Duits, Italiaans, Spaans
Extra's:
• Vergelijk oud en nieuw beeldmateriaal
• Fragmenten uit Movietone news
• Audiocommentaar
• Trailer