FILM
Het schrijnend vluchtelingenprobleem waarbij een mens gedegradeerd wordt tot een vodje papier is ook de arthousecinema niet ontgaan. Dat Christian Petzold daar een voorname rol in speelt verbaast ons niks. De regisseur die vaak met Nina Hoss werkte en met films als Barbara, Wolfsburg en Phoenix één van de chouchou’s van de Duitse alternatieve cinema werd, kreeg vaak het etiket opgeplakt van realistische, politieke cinema. De Costa-Gavras van deze generatie zeg maar. Een etiket dat met zijn nieuwste Transit nog duidelijker dan voorheen wordt. Petzold baseerde zich op de gelijknamige roman van de Joodse Anna Seghers die in de dagen van de Holocaust is geschreven.

Ook in Petzold zijn verfilming zijn de Duitse fascisten de vijand, maar hij verplaatste het verhaal naar nu. Een soort van sciencefiction die in feite al een heel klein beetje waarheid is geworden. Het beloofde land voor de vluchtelingen is Amerika of één van zijn buurlanden. Duitsland jaagt op mensen (we komen nooit te weten wie ze in het vizier hebben) en de illegalen trekken richting Frankrijk. Meer bepaald de havenstad Marseille. In Marseille raak je alleen maar als je papieren in orde zijn, een soort van transitzone dus. Het begin van de film toont beelden uit Parijs waar we de jonge Georg (Franz Rogowski) zien. Door een toeval raakt hij aan de papieren van de communistische schrijver Weidel die zelfmoord pleegde. Georg besluit om zijn identiteit aan te nemen, in de hoop dat hij Frankrijk kan ontvluchten. Eens in Marseille, geraakt hij toevallig in contact met de vrouw van Weidel op wie hij verliefd wordt. Marie (Paula Beer) gaat iedere dag naar de ambassade om informatie over haar man te vragen, want die weet niet dat hij dood is. Georg die wel de waarheid weet, houdt de lippen op elkaar.

Transit is zeker geen gemakkelijke zit. De regie van Petzold is zeer traag en het duurt ook een tijdje vooraleer je als kijker in het complexe verhaal wordt meegezogen. Dat komt niet alleen door de ijskille vorm van regisseren, maar ook omdat het hoofdpersonage weinig of nooit kan kiezen wat hij wil. Georg komt in een wereld terecht waarin het onvoorstelbare waarheid wordt en het is net daardoor dat hij zelden weet wat hem te doen staat. Of weet hij het wel en wil hij gewoon niet toegeven aan de dolgedraaide wereld? Stof genoeg voor een Spielbergiaans melodrama, maar dat wordt Transit nooit. Wel ingetogen arthouse met veel poëzie (er is een voice-over die stukken uit het manuscript van het boek van Weidel voorleest) en ondanks de miserie toont Petzold vooral de vriendschappen die ontstaan tussen de vluchtelingen omdat zij per toeval bijna letterlijk in hetzelfde schuitje zitten. In het geval van Georg is dat een vriendschap met een jochie Driss (Lilien Batman) die hij leert voetballen. De realiteit tonen en het oordeel aan de kijker overlaten. De film wordt vooral gedragen door Franz Rogowski die gemakkelijk kan doorgaan als een dubbelganger van Joaquin Phoenix hoewel zijn afgrijselijk accent in diens Duits soms irritant werkt. Los daarvan is Transit goede, maar moeilijke arthousecinema.

BEELD EN GELUID
Transit is alleen maar op dvd beschikbaar. Er zijn geen technische mankementen, en net zoals hij dat filmisch doet, doet Petzold het ook in zijn kleurenpalet: alles oogt realistisch en is alles bijna in een docu-stijl gefilmd. Een standaard 5.1 Dolby Digital-band die het vooral van de ingetogen dialogen moet hebben. De speakers moeten alleen maar werk leveren bij de eindgeneriek waarbij je Road To Nowhere van de Talking Heads hoort. 

EXTRA'S
Er staat op een trailer na geen enkele extra op deze uitgave. 

CONCLUSIE
In Transit goochelt cineast Christian Petzold met realiteit en sciencefiction, hoewel het alsmaar meer dat eerste wordt. Een arthousefilm rond de vluchtelingenproblematiek die je raakt zonder dat er daarbij veel beroep gedaan wordt op de Kleenex in je broekzak.